In zijn filosofische hoofdwerk, het 'Afsluitend onwetenschappelijk Naschrift', neemt Kierkegaard de filosofen van zijn eigen tijd op de korrel. Zij houden zich bezig met vraagstukken op wereldschaal, die ze voor het grote publiek trachten te vereenvoudigen. Hijzelf komt graag met de ‘eenvoudige problemen’, waarvan hij laat zien dat ze bij nader inzien misschien toch niet zo simpel zijn, hij maakt ze in zeker opzicht dus juist moeilijker.

Daarbij denkt hij bijvoorbeeld aan de vragen rond â...

Vertaald door Maarten Klink

Nawoord Ernst Hirsch Ballin

Het was crisis toen de redenaar, politicus en filosoof Marcus Tullius Cicero (106-43 v.Chr.) een dialoog schreef over de constitutie van Rome. Door het op schrift stellen van de belangrijkste regels van de staat probeerde Cicero de Romeinse Republiek te redden van haar naderende ondergang. Het resultaat: de eerste grondwet uit de geschiedenis.

Na een vurig pleidooi voor het natuurrecht bespreekt Cicero zijn religieuze wetten en de wetten...

Spinoza (1632-1677) is de belangrijkste Nederlandse filosoof en grondlegger van het rationalisme. De 'Ethica' is zijn levenswerk. In dit baanbrekende werk zet hij een visie uiteen die zijn tijd ver vooruit was. Spinoza durft de relatie tussen God, mens en wereld op een volstrekt nieuwe manier te denken. Zijn meesterwerk werd, vanwege de controversiële inhoud, pas na zijn dood gepubliceerd.

De 'Ethica' toont de weg van slavernij naar vrijheid. Spinoza begint met de vraag naar het Zijn, verv...

Otto Duintjer was hoogleraar Metafysica en Kennisleer en een vooraanstaand kenner van Kant en Heidegger. Daarnaast trok hij de aandacht met zijn eigen, hoogst opmerkelijke filosofie, die achteraf grote raakvlakken bleek te hebben met het daoïsme van Laozi en Zhuangzi.

'Rondom Dao' belicht de wijsgerige context waarin Duintjer ertoe kwam om de mainstream van de academische wijsbegeerte te verlaten en zijn eigen spirituele filosofie te ontwikkelen. Hij hanteerde daarbij bepaalde wijsgerige beg...

John Stuart Mill, filosoof, politiek econoom en ‘feminist’, was een van de invloedrijkste denkers van de negentiende eeuw. Zijn Drie essays over godsdienst bieden een uitgebreide en boeiende analyse van het verschijnsel religie. Hij behandelt hierin onder andere zaken als ‘intelligent design’, leven na de dood en het nut van religie. Ook geeft hij een reeks argumenten voor het bestaan van God en waarom monotheïsme beter in dan polytheïsme. Het geheel mondt uit in een kritiek op de t...

Onder de dertien brieven die op naam van Plato zijn overgeleverd, wordt de zevende algemeen beschouwd als authentiek. Voor de kennis van Plato's werk en de maatschappelijke betekenis die hij zelf toekende aan de manier waarop hij de wijsbegeerte beoefende, is dit geschrift zeker van groot belang. Plato brengt in deze brief namelijk verslag uit van de inspanningen die hij zich heeft getroost om invloed uit te oefenen op Dionysius II, tiran van Syracuse, vanaf het moment dat die ervan blijk gaf...

De vraag, wie is de mens? is zo oud als de filosofie zelf en keert in haar geschiedenis telkens weer terug. Soms houden filosofen ons een ideaal voor, soms beschrijven zij de mens in de naaktheid van zijn bestaan. In dit boek worden enkele belangrijke mensbeelden besproken in de vorm van inleidende artikelen en oorspronkelijke, vertaalde teksten. Dit boek biedt zo niet alleen een overzicht van de geschiedenis van het mensbeeld in de filosofie, maar vormt zo ook een waardevolle inleiding in de...

Dionysius, of Pseudo-Dionysius zoals hij eigenlijk genoemd moet worden, omdat hij een naam en een identiteit heeft aangenomen die zeker niet de zijne waren, is raadselachtig en fascinerend als een taal die nog niet ontcijferd is en waarvan we weten dat er grote dingen in geschreven zijn. Dionysius doet het voorkomen alsof hij in de eerste eeuw leefde en met Paulus meereisde sinds de dag dat die op de Atheense Areopaag een redevoering bij het altaar gewijd aan de verborgen god gehouden had. Ma...

Begeleiders van een socratisch gesprek geven tijdens een dialoog gewoonlijk niet hun mening. In dit boek staan hun vragen, ervaringen, argumenten en inzichten zwart op wit verzameld. Hoe functioneren de verschillende gespreksvormen? Wanneer werken de gespreksregels belemmerend? Wat heeft de socratische methode met waarheid te maken? En met filosofie? Dit soort vragen komt in dit boek aan bod.

De meeste artikelen bevatten voorbeelden van gevoerde gesprekken. Dit maakt deze bundel geschikt als ...

Het hoofdstuk over zelfbewustzijn als begeerte in Hegels Phänomenologie des Geistes bevat drie opmerkelijke gedachten. Het zelfbewustzijn heeft als noodzakelijk objectief correlaat het leven, het manifesteert zich allereerst als begeerte en deze begeerte vindt pas bevrediging in de relatie tot een ander zelfbewustzijn. De gedachtegang die hier ontwikkeld wordt, stelt vragen aan de orde die in de hedendaagse biologie, psychologie en wijsgerige antropologie nog steeds leven.

In dit boekje is de...