De Rijn ontstond miljoenen jaren geleden in het midden van zijn huidige loop, waar zeekoeien zwommen in een tropische zee. Doordat de kustlijn langzaam naar het westen verschoof en het water stroomopwaarts een nieuwe loop vond, werd de rivier allengs langer. De Rijn herbergt nog steeds de oudste dieren van Europa, maar is vanaf de bron tot aan de delta inmiddels ook door mensenhanden gevormd. Geen enkele andere rivier is grens, verkeersader, vluchtweg en voedingsbron tegelijk.Hans Jürgen Bal...

Op een dag komt het weer goed, beloven de dieren elkaar. Ze spreken elkaar moed in als het eens even tegenzit, beuren de ander op in tijden van tegenslag. Of ze bieden steun, zoals het vuurvliegje, dat voor licht weet te zorgen in het plotseling donkere bos. De krekel die een somber gevoel in zijn hoofd heeft, de mier die zich dag en nacht afvraagt waar hij toch altijd zo bang voor is, de muis die zich niet durft uit te spreken, iedereen houdt vertrouwen: het komt goed.

Vanwege het grote succ...

Dichter, essayist en vertaler C.O. Jellema (1936-2003) studeerde theologie en Duits. Hij debuteerde in 1961 en kreeg als dichter pas laat de erkenning die hij volgens velen verdiende.

Gerben Wynia laat zien hoe Jellema’s leven werd gedomineerd door onzekerheden en angsten. Invoelend beschrijft hij diens worsteling met zijn homoseksualiteit: hoe hij zichzelf probeerde te rechtvaardigen en hoelang het duurde tot zijn eigen identiteit in dit opzicht vorm kreeg en zich onverhuld kon manifestere...

Het Nederlandse politieke landschap is versplinterd en gepolariseerd. En de kiezers krijgen van politici en media de schuld. Tom van der Meer constateert echter dat de oorzaak bij de politieke partijen ligt. Want zij zijn het voeren van politieke strijd over ideeën – waardoor de kiezer daadwerkelijk iets te kiezen heeft – verleerd.Over veel van de grootste beleidsthema’s van onze tijd – van het nieuwe pensioenstelsel tot het aard gas-, corona- of stikstofbeleid – is goeddeels buite...

Wat betekende het om gevangen te zitten in bezet Nederland? Dat onderzoekt Bas von Benda-Beckmann in deze geschiedenis van de belangrijkste Duitse gevangenis op Nederlands grondgebied. Kort na de meidagen van 1940 vorderde de bezettingsmacht een deel van het Scheveningse gevangeniscomplex en vestigde er een Polizeigefängnis, die in de volksmond al snel de bijnaam Oranjehotel kreeg. Tussen 1940 en 1945 zaten hier meer dan 25 000 mensen gevangen voor politieonderzoek, in afwachting van een pro...

Iedere natie ter wereld kent steden en landen die spreekwoordelijk bekendstaan als dom. In Nederland moeten vooral Kampen en België het ontgelden, terwijl de Belgen op hun beurt de domheid lokaliseren in Olen. Maar waarom zijn uitgerekend die steden, provincies en landen het doelwit van spot? Voor het antwoord maken we een omweg via denkbeeldige plaatsen waar de domkoppen zout zaaien, vissen verdrinken, wachten tot de rivier voorbij is gestroomd en de maan vangen in een muizenval.

Met aanste...

Omgaan met een ander, het is wat. En je komt wat tegen in je leven. Het hoofdpersonage in de verhalen van Bart Meuleman, een wat stugge, twijfelende jongensziel, zoekt zijn plaats in de wereld en ontmoet daarbij de meest uiteenlopende figuren: een zwakbegaafde achterneef, het lief van zijn broer, een eerste minister, een goede kennis van een beruchte moordenaar. Altijd is er ongemak. Ook in zijn omgang met familie, een geliefde of dichte vrienden blijft de vraag: wat denkt iemand anders nu ec...

Wat bedoelen gelovigen als ze zeggen dat hun god een plan met hen heeft? Heeft hij dan ook een plan met de niet-gelovigen, en met de planeet waarop zij wonen?

In het debat over religie wordt steevast een onderscheid gemaakt tussen gematigde religie en extreme religie, maar waar ligt de grens tussen beide? Anne Provoost ontwerpt een 'religiometer' waarmee u bij uzelf en uw vrienden op een schaal van tien kunt meten hoe (on-)gelovig u bent. Ze stelt een verschuiving vast: de opgang van evangeli...

Wat hebben Albert Einstein, Karel Appel, Boudewijn Büch, Cicero, Jules Croiset, Ptolemeus, René Diekstra, Ernest Hemingway, François Mitterrand en Marco Polo allemaal met elkaar gemeen? Ze staan in Leugenaars en vervalsers van Roelf Bolt.

Leugenaars en vervalsers omringen ons. En dan hebben we het niet alleen over valsemunters, sjoemelende kunsthandelaren en overspeligen: in bijna vijfhonderd lemma’s behandelt deze ‘encyclopedie’ allerhande sterfgevallen, vorstelijke aanspraken, eieren,...

Elf jaar oud is Willem Nijholt als hij in januari 1946 uit het Japanse interneringskamp wordt bevrijd en met een repatriantenschip vanuit Indië in Nederland aankomt. Hij memoreert, in tekst en met foto’s uit zijn privéarchief, hoe hij werd opgevangen in een klooster en bij familie. Onbeschroomd en met veel taalplezier vertelt hij over zijn jonge jaren en zijn ontluikende (homo)seksualiteit in de bekrompen jaren vijftig. En terwijl hij droomt van een toneelcarrière, zijn er steeds de aang...