In hoeverre mogen we ingrijpen in de natuur? Dit urgente vraagstuk domineert de familiegeschiedenis van Jac. P. Thijsse. In zijn populaire Verkade-albums leerde hij Nederland begin vorige eeuw om de natuur te koesteren. Hij gaf de aanzet tot de oprichting van Natuurmonumenten. Zijn zoon Jo Thijsse volgde een ander pad. Hij specialiseerde zich in de waterloopkunde en werd de wetenschappelijke man achter de Afsluitdijk en de Deltawerken.

In dit fijnzinnige essay onderzoekt Eva Vriend de grenzen ...

Spreeuwen zwermen met miljoenen door de avondlucht. Hoe doen ze dat? Ze versieren hun nesten met bloemen. Waarom doen ze dat? Het leven van spreeuwen kent vele interessante aspecten. Koos Dijksterhuis is al jaren gefascineerd door spreeuwen, door hun gedrag en hun voorkomen. Ze zijn een feest om naar te kijken, zeker wanneer het verstrooide licht hun fraaie verenkleed zichtbaar maakt, en een feest om naar te luisteren; ze zingen en neuriën het hele jaar door.

Spreeuwen zijn overal waar mense...

Juni 1943. In Kamp Vught wordt de Joodse tiener Gerda Nothmann door het elektronicaconcern Philips uitgekozen om in hun werkplaats binnen het prikkeldraad kriegswichtige radiobuizen te maken. Zo komt zij bij het Philips-Kommando terecht, een selecte groep gevangenen waarvan het kleine aantal Joodse werkers lange tijd vrijgesteld kan worden van transport.

Als de verlegen en onhandige Gerda na een jaar toch wordt gedeporteerd, samen met vierhonderd andere Joodse vrouwen, blijkt haar nieuwe iden...

Op 15 augustus 2015 krijgt Annemarié van Niekerk laat in de avond bericht dat in het Zuid-Afrikaanse gehucht Ida in de Oostelijke Kaapprovincie haar vriend Ruben Gouws en zijn achtentachtigjarige moeder Tannie Hermien zijn vermoord – de moordenaars zijn net twintig en bekenden van Ruben. Annemarié besluit direct terug

te gaan naar haar geboorteland – een tocht terug in de tijd, naar haar jeugd tijdens apartheid, haar langzame bewustwording van het onrecht en het alomtegenwoordige gewel...

Oud genoeg om dood te gaan van Barbara Ehrenreich, winnaar van de Erasmusprijs 2018, is een vlijmscherp pleidooi voor een goed leven. Ieder mens ontdekt een keer dat het leven eindig is. Sommigen beseffen het als kind al, anderen pas wanneer de eerste grijze haren zich aandienen. Vaak proberen we dat besef zo snel mogelijk weer te verdringen, of we gaan ons ertegen verzetten met zalfjes, pilletjes of preventief medisch onderzoek.

En dat is een misverstand, betoogt Ehrenreich in dit heerlijk n...

De geschiedenis staat bol van de afschuwelijke ziekte-uitbraken, maar in de negentiende eeuw werd een hoogtepunt bereikt. In de overvolle moderne steden woekerden ziektes als cholera en builenpest. Aan de ontluikende medische wetenschap de taak: stop de sterfte. In “In gezonde staat” neemt meesterverteller Simon Schama de lezer mee naar de laboratoria waar koortsachtig gewerkt werd aan vaccins. Centraal staat het wonderlijke verhaal van de geniale arts-onderzoeker Waldemar Haffkine, een ...

In De juiste zet stelt Jonathan Rowson zichzelf doorlopend de vraag: Wat heeft het schaakspel mij geleerd over het leven? In 64 korte hoofdstukken behandelt hij, vaak met humor en altijd heel wijs, dat er veel meer te leren is van het spel dan louter lessen over strategie en zelfdiscipline. Uit het schaakspel kun je allerlei levenslessen trekken.

Offers die je later winst opleveren, leren tegen je verlies te kunnen, groter en verder durven denken dan je ooit eerder deed, of de sublieme prach...

God en ik van theoloog en schrijver Alain Verheij neemt de volgende vraag als uitgangspunt: wat bezielt een 21e-eeuwse westerling om zich nog te verdiepen in verhalen over God? Verheij is zelf misschien wel het meest nieuwsgierig naar het antwoord op die vraag. In God en ik schrijft hij persoonlijk, kritisch en een tikje ironisch over zijn geloof. Met een scherp oog analyseert hij onze tijd en ziet hoe de christelijke verhalen en gebruiken wel degelijk iets te zeggen hebben over de wereld van...

Een gedeelde koloniale geschiedenis? Die bestaat niet. Toch probeert Michel Maas te begrijpen wat ons scheidt én verbindt. Hij reist door de verhalen achter de onafhankelijkheid van Indonesië en ontmoet een sultan, een vrijheidsstrijder, een Soedanees uit Friesland en een Hollander uit Manado. Hij probeert ook met zijn vader over zijn Indiëverleden te spreken. Deze openhartige verhalen confronteren Maas met een harde waarheid: hoe groot je inspanningen ook zijn, je wordt nooi...

Op zondag 27 februari 1763 kwamen duizenden tot slaaf gemaakten in de Nederlandse kolonie Berbice (het hedendaagse Guyana, naast Suriname) in opstand tegen hun overheersers en de verschrikkelijke omstandigheden waarin ze leefden. Deze revolutionairen zouden een vol jaar standhouden en hun overwinning was bijzonder dichtbij. Uiteindelijk wisten de Nederlanders de opstand neer te slaan met hulp van soldaten uit bevriende buurkolonies en Europa. Bloed in de rivier vertelt het onbekende ve...