In 2023 vieren we dat volksschrijver Gerard Reve honderd jaar geleden is geboren. Alle reden om de donkere eindejaarsdagen te verlichten met een filosofisch boek over Reves hoofdwerk, De Avonden.

Filosoof (en reviaan) Mathieu Berteloot filtert een tiental filosofische vragen uit De Avonden, en beantwoordt ze in de vorm van een essay. Aan het eind van ‘We zijn vanmiddag ongewoon diepzinnig’ ben je niet alleen Reve meer gaan waarderen, maar heb je ook nagedacht over belangrijke vragen als '...

'Hoe je verkiezingen wint' is een Romeinse handleiding voor een effectieve verkiezingscampagne. Toen de belangrijkste redenaar, Marcus Tullius Cicero, in 64 v.Chr. het consulschap ambieerde, kreeg hij advies van zijn praktisch ingestelde broer. In een fraaie brief vatte die pakkend samen hoe je een succesvolle campagne runt. Zo adviseerde Quintus zijn broer om iedereen van alles te beloven. En verder: hou alle mensen te vriend. Pas jezelf steeds weer aan en voer een goede show op voor de kiez...

De Franse filosoof en Nobelprijswinnaar Henri Bergson is vooral bekend door zijn hoofdwerk L'Évolution créatrice. In dit boek bundelen we zijn latere essays. Opnieuw herneemt Bergson de thema's van zijn hoofdwerk: wat is verandering, wat is tijd en wat is bewustzijn? Hij buigt zich over de vraag wat bewustzijn is en wat dit met leven van doen heeft. Tot slot buigt hij zich over de vraag hoe het mogelijke en het werkelijke zich tot elkaar verhouden.

In 'Het mogelijke en het werkelijke' bekri...

In de jaren dertig van de vorige eeuw werd Johan Huizinga (1872-1945) de belangrijkste publieke intellectueel in Nederland. Vooral door de bestseller In de schaduwen van morgen werd Huizinga toen een bekende Nederlander. In dit boek belicht Carla du Pree de wereldberoemde historicus en cultuurfilosoof als publieke intellectueel. De auteur plaatst Huizinga in de context van een tijd van crisis, waarin het fascisme in Europa veld won. Het boek geeft daardoor niet alleen een beeld van een nog we...

Wanneer is je leven geslaagd? Volgens Friedrich Nietzsche bestaat er een eenvoudige test voor: je leven is gelukt als je het nogmaals wilt. Stemt dit vooruitzicht je vrolijk, dan heb je amor fati (liefde voor het lot).De kwestie van het geslaagde leven komt op scherp te staan als bij filosoof André de Vries kanker wordt geconstateerd. Het dwingt hem om zijn toekomstverwachtingen bij te stellen. Zat hij eerst in een speedboot die naar de toekomst jakkert, nu peddelt hij in een gammele roeiboo...

De wetenschap lijkt eenstemmig te verklaren: we leven in een materialistische wereld. De impact van dat verhaal op ons leven is enorm: je mag wel denken dat je je hart volgt, dat je jezelf blijft, maar maak je geen illusies, die gedachtes

en het bijkomende gevoel zijn totaal betekenisloos. We zouden een verzameling van atomen zijn, volledig bepaald door ijzeren natuurwetten, niets meer en niets minder.

Kan het niet wat betekenisvoller? Ja, zo betoogt filosoof Arthur Veenstra in 'Het primaire ...

Protestbewegingen zoals Black Lives Matter, Fridays for Future en Ni una menos strijden wereldwijd tegen racisme, klimaatontwrichting en geweld tegen vrouwen. Ze streven een gemeenschappelijk doel na: het redden van leven. Ook hebben ze een gemeenschappelijke vijand: het kapitalisme. Het kapitalisme vernietigt de fundamenten van leven, door uit naam van winst en eigendom leven te veranderen in dode stof.

In Revolutie voor het leven laat filosoof Eva von Redecker zien wat we van protestbewegin...

We beleven een wooncrisis, een klimaatcrisis, een coronacrisis, een politieke crisis. Maar wat is dat eigenlijk, in tijden van crisis leven? Wat zijn de kenmerken van een cultuur in crisis? Raken we in een crisis van onszelf vervreemd, of komen we juist tot zelfinkeer?

Voor antwoorden kunnen we terecht bij de crisisfilosoof Jose Ortega y Gasset (1883-1955). Zijn filosofie laat zien wat het leven in crisis typisch menselijk maakt. In Het leven als schipbreuk legt Ortega y Gasset-kenner Onno Zi...

De broers Joel en Ethan Coen zijn absurdisten bij uitstek. Geen andere filmmaker weet de duistere kanten van de mens zo goed te contrasteren met diens gestuntel. Hun personages nestelen zich in je brein; denk aan The Dude in The Big Lebowski of aan Anton Chigurh, de nietsontziende moordenaar in No Country for Old Men.

Met bijdragen van Bart Engelen, Thomas Nys, Patrick Delaere en Tim De Mey.

De rol van de elite in de publieke ruimte staat al geruime tijd ter discussie. Wat is haar rol in het maatschappelijke debat en hoe kan ze die het beste vormgeven? Het Nederlands Gesprek Centrum (NGC) speelt in deze discussie een prominente rol.

Het NGC is na de Tweede Wereldoorlog opgericht door een groep bestuurders met een grote maatschappelijke verantwoordelijkheid. Ze probeerden de hokjesgeest van de verzuiling te doorbreken om zo tot meer onderling begrip te komen. Toen en nu streeft he...