In de late middeleeuwen (1000-1500) trokken miljoenenEuropeanen als pelgrim naar heilige plaatsen. Bij hetgraf van een heilige baden zij om vergeving van hunzonden, om gezondheid, om voorspoed of om nakomelingen,om daarna gereinigd en gesterkt weer huiswaartste keren. Dit romantische beeld van de middeleeuwsebedevaart bestaat zelfs nu nog, maar is verre van reëel.De middeleeuwse bedevaart is een ongelooflijk complexverschijnsel, alleen al de motieven om een bedevaartte ondernemen waren zeer ...

In oktober 1347 arriveerden Genuese schepen op Sicilië. De schepen kwamen uit De Krim en tijdens de tocht was een groot deel van de bemanning en de passagiers slachtoffer geworden van een dodelijke ziekte: de pest. Via het Middellandse Zeegebied bestormde de pest, later ook de Zwarte Dood genoemd, het Europese continent om in minder dan vijf jaar een derde tot de helft van de bevolking weg te vagen.

Niemand was veilig voor deze ziekte, ongeacht maatschappelijke positie of genomen voorzorgsm...

In 'Een ambacht aan de Rijnmond' presenteert Dik Parlevliet de synthese van bijna dertig jaar historisch en geografisch onderzoek naar het ambacht Valkenburg, zoals Katwijk en Valkenburg in de middeleeuwen samen genoemd werden. Aan de hand van zijn reeds in delen verschenen 'Historische Atlas van Katwijk en Valkenburg', de bestaande vakliteratuur, herziene gegevens betreffende de hof Valkenburg en ten slotte nieuwe archeologische en geologische gegevens, trekt Parlevliet nieuwe conclusies ove...

Eén man en één mirakel volstonden om de koppige heidenen in de noordelijke uithoeken van het rijk van de Franken tot het ware geloof te bekeren. Zo stelden de middeleeuwse biografen van de heilige Amandus de kerstening in Vlaanderen voor. Maar wat blijft er van de heilige over na een kritische lectuur van hun wonderlijke verhalen? Wie was die man? Wat dreef hem? Wie waren de mensen die hij in de Scheldevallei kwam bekeren?Om te begrijpen wat er in dit stukje Vlaanderen in de zevende eeuw g...

In 1316 begonnen de klerken in de Hollandse kanselarij van graaf Willem III met de systematische registratie van de oorkonden uitgevaardigd door de vorst. In de loop van de regeringen van de graaf en zijn zoon Willem IV werden duizenden oorkonden en andere ambtelijke teksten opgetekend in verschillende registers. Deze boeken waren het begin van een lange reeks, en betekenden een belangrijke stap in de ontwikkeling van de centrale bureaucratie van de Hollands-Zeeuwse grafelijkheid. In deze bun...

Boudewijn de IJzeren schaakte een koningsdochter, Judith, en werd zo de eerste graaf van het drassige Vlaanderen aan de Noordzee. Het zou meer dan vijfhonderd jaar duren voor het graafschap overging in Bourgondische handen. In die lange periode ontwikkelde Vlaanderen zich tot een van de rijkste en dichtstbevolkte gebieden van West-Europa, overdekt met een dicht netwerk van kloosters, jaarmarkten en steden, waar handel en nijverheid hoge toppen scheerden en Brugge uitgroeide tot de grootste ha...

Zolang de mens bestaat, deelt hij de wereld met dieren. In de Middeleeuwen was die omgang met beesten intensiever dan tegenwoordig. Zo werden de slaapvertrekken geregeld gedeeld met dieren, die met hun lichaamswarmte de ergste winterkou verdreven. Zelfs in steden hadden veel huishoudens een kleine veestapel. Er is dan ook veel aandacht voor dieren in middeleeuwse wetteksten en ordonnanties, maar ook in architectuur, literatuur, theologie en beeldende kunst nemen dieren een belangrijke plaats ...

Middeleeuwers tussen hoop en vrees vertelt het verhaal van de middeleeuwen in acht kenmerkende gebeurtenissen waarin hoop en vrees de toon bepalen.

Vrees voor rampen, ziekte, oorlog, nederlaag, de Antichrist, het Laatste Oordeel, hel en verdoemenis.

Hoop op vrede, vergeving van zonden, een glimp van geluk en de Wederkomst.

Van Houtert kent de feiten, verstaat de kunst de gebeurtenissen in hun context te plaatsen en weet de verhalen meeslepend te vertellen. Wie wil weten hoe de middeleeuwers leef...

In De oudste stad van Holland neemt historicus Henk ’t Jong ons mee naar het ontstaan en de eerste bloeitijd van Dordrecht. Na de ontginningen in het begin van de elfde eeuw en de stormvloeden in de twaalfde eeuw ontwikkelde de nederzetting zich tot een handelsplaats. De Hollandse graven kenden stadsrechten toe in ruil voor een deel van de geïnde belastingen en boeten. Vanaf 1220 kon Dordrecht haar eigen wetten maken en kreeg het speciale voorrechten. Daardoor groeide de bevolking en werd ...

In ‘De Arabische veroveringen’ vertelt Justin Marozzi hoe de Arabieren na de dood van Mohammed in 632 tot de ineenstorting van het kalifaat in 750 een rijk veroverden dat bijna zo uitgestrekt was als eerder dat van Rome. Op het hoogtepunt omvatte het Arabië, Syrië, Perzië, het huidige Pakistan, Egypte, de Maghreb en Iberië. De culturele bloei van het jonge islamitische rijk maakte het een van de meest verfijnde beschavingen ooit. Kunsten en wetenschappen floreerden. Tegelijkertijd wer...