In de rangorde van de fascistische en nationaal-socialistische propaganda stond het woord vooraan. Eerst het gesproken woord; onmiddellijk daarna volgden stromen kranten, tijdschriften, brochures en duizelingwekkende stapels bruine boeken. Het boek werd niet zelden vergeleken met een zwaard, een wapen in dienst van de politieke strijd. Welke publicaties gebruikten het fascisme en nationaal-socialisme om hun idealen te verwezenlijken? Wie waren daarvan de auteurs en de uitgevers? Welke boekhan...

Liegen, lasteren en schelden: gesproken woorden kunnen pijn doen. Middelnederlandse teksten tussen 1300 en 1550 besteden veel aandacht aan deze schadelijke potentie van het spreken. De 'zonden van de tong' worden door sommige auteurs zelfs als de achtste hoofdzonde beschouwd. De tong verwoest niet alleen de reputaties van de spreker én degene over of tot wie wordt gesproken, maar brengt ook het zielenheil van beiden in gevaar. De ongetemde tong is in hun visie van nature geneigd om zich te m...

Voorwoord van de Uil

Heren kunstenaars, heren uitgevers, heer dichter, ik heb u enige aanmerkingen te doen aangaande uw eerste uitgave. Waarom, in dat lijvige boek, in die olifant die u met allen naar de roem tracht te drijven, hebt u het kleinste plaatsje niet gegund aan de vogel van Minerva, de wijze, omzichtige uil! In Duitsland en in dat Vlaanderen dat u zozeer bemint, reis ik gedurig op de schouder van Uilenspiegel, die maar aldus genoemd wordt, omdat zijn naam betekent: Uil en Spiegel, ...

Het oeuvre van Ovidius, geschreven rond het begin van de jaartelling, is van alle tijden. Dat zijn teksten de postmoderne mens nog steeds aanspreken, liet bijvoorbeeld het succes van Christoph Ransmayrs Metamorfosen-bewerking Die letzte Welt (1992) overtuigend zien. Ook in de Middeleeuwen kende Ovidius' werk een grote verspreiding. Het was een vast onderdeel van de leeslijst op kloosterscholen, zodat Ovidius één van de pijlers van de middeleeuwse literaire cultuur werd. In dit themanummer v...

De veertiende-eeuwse allegorische trilogie Pèlerinage de vie humaine - Pèlerinage de l'âme - Pèlerinage de Jhesus-Christ van de cisterziënzermonnik Guillaume de Digulleville is in diverse talen vertaald, in z'n geheel en gedeeltelijk. Het eerste deel vormt een beschouwing over het menselijk leven als pelgrimsreis naar het hemels Jeruzalem. Op zijn weg wordt de mens verlokt en aangevallen door diverse zonden, maar uiteindelijk bereikt hij zijn doel door een deugdzaam en berouwvol leven. I...

Floris ende Blancefloer beschrijft de liefde tussen een Moorse koningszoon en een naar de Ori verkochte christelijke slavin. Op dit verhaal is een nieuw werk gebaseerd over een 'liefde van verre' tussen een oosterse prinses en een westerse prins die erop uittrekt om zijn geliefde te schaken. Ton Duinhoven laat zien, dat deze historie in essentie is be-waard in het veertiende-eeuwse toneelspel over Gloriant en Florentijn en eveneens ten grondslag ligt aan de Britse avonturenroman over Walewei...