Meister Eckhart (1260-1327), een van de grootste middeleeuwse mystici, staat volop in de belangstelling. Zijn preken en traktaten worden intensief gelezen, niet alleen door theologen en filosofen, maar ook door een steeds groter publiek van leken. Nederlandse auteurs als Simon Vestdijk, Etty Hillesum en C.O. Jellema hebben zich diepgaand met Eckhart beziggehouden. Filosofen als Schopenhauer en Heidegger lieten zich inspireren door de man die meende dat we ‘God moeten bidden om van God leeg...

Zijn er overeenkomsten tussen de eenzame middelbare scholier, die om zich heen schiet in Den Haag, Erfurt of Columbine, en de dader van een georganiseerde terreuraanslag? Wat typeert de dader van een zelfmoordaanslag?

Hans Magnus Enzensberger laat zien, hoe machtsbegeerte, wraakzucht, machogedrag en zelfverachting gecombineerd met woede op de wereld een gevaarlijke mix vormen, die de radicale verliezer - meestal een jongeman - tot een wandelende tijdbom maakt. Alles kan hem tot ontploffing bre...

In 2016 slikten meer dan een miljoen Nederlanders een antidepressivum. Over de behandeling van depressie is al veel geschreven, over de betekenis ervan veel minder. In De grenzen van mijn taal. Een klein filosofisch onderzoek naar depressie gebruikt Eva Meijer haar eigen ervaringen met depressie als vertrekpunt om het fenomeen in kaart te brengen.

Ze beschrijft hoe je waarneming en gevoel kunnen veranderen als je depressief bent, en ze onderzoekt hoe mensen met terugkerende depressies als sch...

In 2019 was het dertig jaar geleden dat met de Rushdie-affaire het debat startte over de islam. Dit essay Het sluipend gif van islamofobie - 1989-2019 gaat uitgebreid in op de politieke exploitatie van islamofobie (het radicaal afwijzen van alles wat met de islam te maken heeft) nadat deze geëxplodeerd was als consequentie van 11 september 2001. Ook staat dit essay stil bij radicalisering als gevolg van islamofobie: islamofobie als zuurstof van radicalisering bij maatschappelijk ontwrichtend...

Zilverlingen

Taal over taal, 1994-2019

‘Oorspronkelijk wilde ik ridder worden of tuinarchitect’, herinnert Marc Kregting zich. Maar dat was voordat in 1994 zijn debuutboek De gezel verscheen. Kreeg hij toen een vak of een identiteit? Vijfentwintig jaar later maakt Kregting de som op in Zilverlingen – een onbeschaamd geretoucheerde keuze uit zijn columns en notities over taal.

Hij werd tekstredacteur. Niet simpel, temeer daar Kregting in de tussentijd naar België emigreerde. Hij moest ...

Ik schrijf omdat ik in iedere gedachte die ik vergeet, verloren ga.

Willem Frederik Hermans

Honderd jaar geleden, op 1 september 1921, werd Willem Frederik Hermans geboren. De schrijver is al ruim een kwart eeuw dood, maar zijn boeken worden nog altijd gelezen. De donkere kamer van Damokles, Nooit meer slapen, Onder professoren, Mandarijnen op zwavelzuur, Het sadistische universum: titels die behoren tot het beste dat de Nederlandse literatuur heeft voortgebracht. In deze bundel schrijven ke...

Math Osseforth has been a storyteller all his life. As a teacher and public speaker he likes to entertain as well as to make people think and wonder about things known and unknown and about all the connections in between. In 2017 he got his Ph.D. in the humanities.

In 2010 his wife, Annelies, and he founded De Cicero Compagnie/The Cicero Company as a platform for talks, lectures, presentations as well as guided tours along the major cultural sites of European and world history. The couple liv...

De schrijver van dit boek overdenkt, met een veelheid van dagboekfragmenten en gedichten, zijn bittere ervaringen van de voorbije jaren. De humor is als balsem. Gezien de intieme gebeurtenissen die aan het papier zijn toevertrouwd is het logisch dat enige gelijkenis van de hoofdpersoon met een bestaand personage een misverstand is.

De auteur wil aan de voorspelbaarheid ontsnappen met uitspraken als haat is ook een vorm van liefde en drama’s leiden tot vreugde. Aan een enkele werkelijkheid ...

Na de oorlog hadden veel teruggekeerde en opgedoken joden bepaald geen bevrijd gevoel. Zij moesten in stilte hun onzekerheden over het lot van hun naasten verwerken, terwijl er vaak ‘afstandelijk, onverschillig en soms vijandig’ op hun terugkeer werd gereageerd. Volgens Marga Minco heeft het tientallen jaren geduurd voor ‘dat onbevrijde gevoel’ beter onderkend en begrepen werd, zo schreef zij in 1995. Ook het denken over de oorlog onderging in die periode grote veranderingen.

Met deze...

Wie een blik op de literaire canon werpt, ziet dat de hoofdrollen aan mannen zijn toebedeeld. Als ze niet agressief zijn (Fight Club), zijn ze idealistisch (‘Titaantjes’) of geil (De Taal der Liefde). En steevast opgetekend door een man.

Zo bekeken zijn deze boeken een afspiegeling van de worsteling van de man met de man. Maar hoe moeten we ons verhouden tot deze masculiene leeslijst in tijden van #MeToo en Jordan Peterson, waarin de man is uitgegroeid tot de problematische sekse? Moeten ...