Hoe een imaginair gesprek tussen twee denkers kan leiden tot verrassende inzichten in de menselijke conditie.

Het filosofische denken laat zich voeden door ogenschijnlijk vrijblijvende denkoefeningen maar zoekt tegelijkertijd naar vormen van onweerlegbare kennis. Door deze gerichtheid op zowel het subjectieve als het universele valt ook de filosofie voor de verlokkingen van de ‘wat-als?’-vraag. Wat als twee legendarische kunstenaars, schrijvers of filosofen die elkaar niet hebben gekend t...

Almaar toenemende energieconsumptie en uitstoot leiden onvermijdelijk tot gevaarlijke klimaatverandering. Maar wat als het ultieme gevaar buiten ons blikveld blijft, omdat we dat simpelweg niet kúnnen zien?

Het oog van de catastrofe gaat over het onzichtbare bij uitstek: de catastrofe die zou vernietigen wat ons zicht überhaupt mogelijk maakt – ons. Filosoof Mark Leegsma onderneemt een poging om al denkend zicht te krijgen op dit onzichtbare. Juist vandaag de dag is dat cruciaal, want all...

Aldus sprak Zarathoestra is misschien het meest gelezen, maar waarschijnlijk ook het minst begrepen boek uit Nietzsches oeuvre. Zelf beschouwde hij het als zijn hoogtepunt. Hij noemde het een symfonie, een heilig boek, een vijfde evangelie en zelfs het grootste geschenk aan de mensheid tot nu toe. Het boek tart de grenzen tussen genres, disciplines en stijlen. Alleen al om die reden is het een onuitputtelijk rijke, maar ook een ondoorgrondelijke, moeilijke tekst.

Een boek voor iedereen en ni...

Antieke filosofie is meer dan een reeks innemende ideeën. Ze is een ambacht dat via specifieke oefeningen wordt gepraktiseerd. Vreemd genoeg zijn details en voorbeelden van dergelijke oefeningen dun gezaaid. Wat deden de antieken concreet om hun idealen te verwezenlijken? Alleen kennisnemen van ideeën was niet genoeg, wijsheid en gemoedsrust kwamen je niet zomaar aangewaaid.

In Een oefening in leven beschrijft Pablo M. Lamberti de leefwijzen van de ouden aan de hand van hun oefeningen en p...

Nieuwe vertaling toont de filosofische waarde van deze boeddhistische klassieker.

Basisverzen van het middenpad is een hoofdwerk uit de boeddhistische traditie. In dit werk ontwikkelt Nagarjuna de notie van leegte: het idee dat schijnbaar reële of objectief bestaande dingen en begrippen geen eigen, onvergankelijk bestaan hebben. Het werk is niet alleen van belang voor belijdende boeddhisten; het bezit een verrassende relevantie voor discussies in de hedendaagse metafysica en niet-klassieke l...

De vrije wereld staat op een keerpunt. Westerse democratieën worden belaagd door populistisch verzet en nieuwe dictatoriale leiders. Technologische controle- en besturingssystemen bedreigen de vrijheid en privacy van burgers, en geopolitieke verschuivingen verzwakken de weerbaarheid van democratieën. In De lege plaats van de macht verkent Donald Loose de huidige politieke uitdagingen van de westerse democratie aan de hand van het werk van de Franse filosoof Claude Lefort (1924-2010).

Op in...

In deze nieuwe, vloeiende vertaling blijken de geheimzinnige teksten van Heraclitus tijdloos te zijn.

De nagelaten teksten van Heraclitus zijn gekerfd in het marmer van de zesde eeuw voor Christus, maar ze gaan ook over ons, hier en nu. Ze tonen ons een spiegel waarin we herkennen wat het is om een mens te zijn, op zoek naar houvast, waarheid, onszelf, een inzicht in het juiste handelen en het begrip van de vrijheid en de onvrijheid van het bestaan.

Heraclitus’ optimistische antropologie d...

In dit prikkelende essay over publieke waarden gaat Ronald van Raak te rade bij de grootste filosofen uit de Nederlandse geschiedenis.

Erasmus en Spinoza zijn filosofen die in ons land lang werden gehaat, om vervolgens te worden vereerd. Denkers die in weinig opzichten met elkaar te vergelijken zijn, maar toch beiden symbolen werden van vrijheid en tolerantie. Erasmus hield tijdgenoten een morele spiegel voor in zijn Lof der Zotheid (1511). Spinoza beschreef in zijn Ethica (1677) een uitdagen...

Naarmate er meer van de overheid wordt verwacht, kan zij rekenen op meer kritiek en juist minder begrip. Tegelijkertijd voelen burgers zich steeds minder begrepen door de overheid. Politiek wordt populistisch, bestuurders worden bedreigd, burgers worden boos. Achter dit dagelijks zichtbare onbegrip tussen overheid en burger blijkt het probleem van het staatsbegrip schuil te gaan.

In Onbegrepen overheid laat Gijs van Oenen zien dat staatsbegrip even noodzakelijk is als problematisch, even onv...

Er zijn groeiende zorgen over de risico’s van digitalisering, en daarom probeert de eu digitaal soeverein te worden. In Atlas van de digitale wereld brengt Haroon Sheikh in kaart hoe Nederland en de eu er in dit opzicht voorstaan.

Om de digitale wereld helder voor ogen te krijgen, introduceert Sheikh het verticale model van de ‘stack’. Deze benadering, die het mogelijk maakt om de verschillende lagen van de digitale wereld te analyseren, laat zien hoe revolutionair di...