Wat bewoog iemand in de tijd van de zeilvaart te gaan varen en zeeman te worden? Het Nederland van de achttiende eeuw kende vele takken van zeevaart waarin hij terecht kon. Bij de koopvaardij, marine, zeevisserij, walvisvaart en ook bij de Oost-Indiëvaart. Vele tienduizenden jongens en mannen, niet alleen uit Nederland maar ook uit het buitenland, bemanden elk jaar opnieuw de schepen, van oorlogsschip tot visserspink. Enkelen hebben herinneringen aan hun leven op de schepen, in de havens en ...

Er loopt een gouden draad door de mensheidsgeschiedenis. Op de 'reis langs de mysteriën' neemt Jacob Slavenburg de lezer mee naar een deels verborgen geschiedenis die vaak in het geheim werd doorgegeven van ingewijde tot ingewijde. Wat was het mysterie van de heilige bruiloft? Wat vond er plaats tijdens de rituelen van Isis? Wat gebeurde er in de mysteriën van Orpheus, Demeter en Mithras? Welk geheim droeg Maria Magdalena met zich mee? Wie was Hermes Trismegistus en wat betekende de hermeti...

Pieter van Oort, geboren in 1804 in Utrecht, was een van de meest getalenteerde Nederlandse tekenaars van dieren en planten van zijn tijd. In opdracht van koning Willem I vertrok hij in 1825 naar de toenmalige Nederlandse koloniën in Zuidoost-Azië, om daar in dienst van de Natuurkundige Commissie de flora en fauna vast te leggen. Met de natuuronderzoekers van de Commissie reisde Van Oort tot zijn dood in 1834 rond in de regio, waar zij duizenden specimens verzamelden, beschreven en tekenden...

Duizenden Nederlanders namen in de tweede helft van de negentiende eeuw de wapens op om in Italië te strijden voor de Kerkelijke Staat. Een vergeten oorlog die zich afspeelde op een zijtoneel van oplopende conflicten tussen Europese grootmachten.

Na een oproep van paus Pius IX om het 'Erfgoed van Petrus' te verdedigen, leverde Nederland de meeste vrijwilligers, veelal boerenzonen en ambachtslieden. Priesters die zich hadden ingezet voor de werving, troostten ouders als hun zoon als martelaar...

Het Bethaniënblok in Amsterdam. Onder de sluier van het verleden vandaan beschrijft het deel van Amsterdam waar destijds het Bethaniënklooster heeft gestaan. Onderwerpen zijn de geschiedenis van vrijwel elk pand van de oneven zijde van de Oude Hoogstraat tot en met de even zijde van de Bloedstraat en de aanpalende delen van de Kloveniersburgwal, de Nieuwmarkt en de Oudezijds Achterburgwal.

Het boek besteedt aandacht aan de bewoners en bedrijven (waaronder de geschiedenissen van de bekende ...

Op reis met pen en penseel

Op 15 januari 1863 begon de Dordtse kunstenaar Frans Lebret, samen met zijn broer Jan Hendrik, aan een reis naar Java. Het doel hiervan was een bezoek aan hun broer Gerrit, suikerfabrikant te Pasuruan op Oost-Java. De broers Lebret ondernamen deze reis als toeristen. Ze reisden per trein naar Marseille, vervolgens met de Franse maildienst vanuit Marseille naar Alexandrië en via de zogenoemde overlandroute per trein naar Suez. Van daar gingen de broers per schip via...

Erasmus staat in wetenschappelijke kringen nog steeds volop in de belangstelling. Vrijwel jaarlijks verschijnen er nieuwe studies over hemzelf en zijn werk. Vooral in herdenkingsjaren zien dikwijls meerdere monografieën of bundels het licht. Het betreft zowel wetenschappelijke studies, die bepaalde (deel)aspecten van Erasmus’ leven en werk onder de loep nemen, als ook populair-wetenschappelijke publicaties die wat algemenere kennis over hem voor een wat groter publiek toegankelijk maken.

...

Niet Willem van Oranje, maar Maurits en Frederik Hendrik zijn als de bekendste militairen uit de Tachtigjarige Oorlog tevoorschijn gekomen. Beide zonen van de prins zouden echter pas na decennia van het begin van dit conflict, en het lange voortraject daarvan, een rol gaan spelen. De naam van Willem van Oranje is uiteraard ook onlosmakelijk verbonden met genoemde oorlog, waaraan hij de eretitel 'vader des vaderlands' heeft overgehouden, maar wat is hiervan precies de betekenis?

Zo zou Willem...

Het Westland, sinds de 18e eeuw dé tuinbouwstreek van Nederland, kent een rijke geschiedenis. Bewoningssporen gaan terug tot de Steentijd. In de Romeinse Tijd was het Westland, gunstig gelegen aan de Maasmond en aan het kanaal van Corbulo, een dichtbevolkt gebied. Tijdens de Gouden Eeuw kwam het grootste deel van het Westland in het bezit van Oranje: de prinsen waren heer van Monster, Naaldwijk, Wateringen en ’s-Gravenzande. In het lustoord, dat het Westland in de 18e eeuw was, verschenen...

In 1850 bedacht de Amsterdamse onderwijzer Jan Schenkman (1806-1863) een personage dat een zware stempel zou drukken op de Nederlandse cultuur: Zwarte Piet. Vijf jaar later creëerde hij een ander succesvol personage: de even laffe als lepe joodse soldaat Levie Mozes Zadok. Beide figuren wekten de spotlust op. Levie was zelfs een rage. In 1855 verkochten elkaar genadeloos beconcurrerende uitgevers binnen enkele maanden ruim 56.000 Levie Zadok-drukwerkjes. Hoe is dat daverende verkoopsucces te...