Dit essay over humanisme en verlichting, ook in hun hedendaagse variant, vestigt de aandacht op het belang hiervoor van de Schotse filosoof, historicus en essayist David Hume (1711-1776).

Hume haalde zich meermaals het ongenoegen van zijn christelijke tijdgenoten op de hals, zeker met de essays die deel uitmaken van deze publicatie. Toch spraken de Fransen over hem als Le Bon David en kende Edinburgh al bij Humes leven een Saint David Street. 'Many a better man has been made a saint of before'...

Doorgaans situeert de mens de vrijheid in het hart van zijn conditie. Daarmee onderscheidt hij zich van het dier dat zich op onvrije wijze verhoudt tot de omgeving waarin het leeft. Maar is de vrijheid de alfa en omega van ons menselijk bestaan? Of zijn we, voordat we de vraag naar onszelf gesteld hebben, al getekend door een schatplichtigheid? Is er niet iets wat ons al heeft verplicht nog voor we een eerste woord spreken? En kunnen we ons van die verplichting ontdoen zonder ons van onszelf ...

Politieke onderdrukking en godsdienstige onverdraagzaamheid noodzaakten Comenius (1592-1670) zijn vaderland (Tsjechië) te ontvluchten. Ook in andere landen van Europa leefde hij als een opgejaagde vluchteling. In dit boekje bespreekt Comenius de vraag: als je geen vaderland meer hebt en je kerk op sterven na dood is, hoe kan een gelovige in dat geval leven, ja, zelfs kracht putten uit de hoop op een betere toekomst?

Tot en met 8-11-2021 geldt een intekenprijs op 'Afsluitend onwetenschappelijk naschrift'.

U betaalt dan slechts €49,90 in plaats van €59,90.

In 1846 publiceerde Søren Kierkegaard een ‘naschrift’ bij het twee jaar eerder verschenen 'Filosofische kruimels'. Dit werk, afkomstig van dezelfde pseudonieme schrijver Johannes Climacus, zou meteen ook zijn hele werkzaamheid als auteur ‘afsluiten’. Omdat het een felle kritiek leverde aan het adres van de filosofische systeembouwers en de ...

De Griekse bisschop en kerkvader Gregorius van Nyssa (4e eeuw na Chr.) beschrijft in zijn dialoog Over de ziel en de verrijzenis het gesprek met zijn oudere zus en lerares Macrina in de laatste uren van haar leven. Ze spreken onder andere over de troost bij het sterven van een geliefde, de kunst van het sterven, de ziel als eenheid van de menselijke persoon en het perspectief na dit sterfelijke leven. Deze filosofisch getinte dialoog resulteert in een visie op de onsterfelijke ziel en op het ...

Tot de vier of vijf belangrijkste filosofische werken die het westerse denken vormgegeven hebben, behoort zonder enige twijfel de geniale Metafysica van Aristoteles. Niet alleen heeft dit werk directe en diepe invloed uitgeoefend op andere grote denkers van verschillende snit, zoals Plotinus, Thomas van Aquino, Hegel en Heidegger. Het grootste belang van de Metafysica ligt erin dat het werk zowel het vocabulaire, de structuur als een groot aantal van de essentiële vragen van het westerse den...

Vertaling: Hans van Reisen en Leo WennekerEr is nauwelijks een bijbelgedeelte te vinden dat zoveel invloed heeft gehad als Jezus' toespraak op de berg. De zogeheten bergrede (Matteüs 5-7) geniet zowel binnen als buiten de christelijke geloofsgemeenschappen groot gezag. In de loop van de eeuwen is deze toespraak telkens opnieuw inspiratiebron geweest voor bewonderenswaardige praktijken. En zij is tot op de dag van vandaag veelvuldig van commentaar voorzien.Een van de oudste en meest invloedri...

Vertaling: Vincent Hunink

De kerkvader Aurelius Augustinus (354-430) is de schrijver van beroemde werken zoals de Belijdenissen en de Stad van God. Maar hij besteedde ook veel energie aan de weerlegging van wat in zijn tijd werd gezien als 'ketterijen'. De donatisten, volgelingen van de afgescheiden bisschop Donatus, vormden wel een van zijn meest hardnekkige tegenstanders. Deze christelijke fundamentalisten uit Noord-Afrika bepleitten een volledig zuivere kerk zonder compromissen. Zij wilden ...

Vertaald en toegelicht door Roald Dijkstra en Vincent Hunink

Ingeleid door Hans van Reisen

Heeft God alle dingen geschapen? Of is onze wereld, met alle kwaad en ellende daarin, het werk van een tegengestelde, vijandige macht? En zo ja, hoe kunnen we ons daaruit bevrijden?

Brandende kwesties, waarover ten tijde van Aurelius Augustinus (354-430) fel werd gedebatteerd. Vooral de manicheeërs, volgelingen van Mani, een oosterse charismatische leider uit de 3e eeuw, kozen voor een radicale dualist...