Ze zagen bommen vallen en sloegen op de vlucht; ze belandden in treinen, in kampen. Mieke en Micha, Ria en Zoni en andere kinderen die nu hoogbejaard zijn hinkelden op de appelplaats van Bergen-Belsen of maakten hun huiswerk terwijl de Japanners in aantocht waren. Ze spuugden naar Duitse soldaten of werden – als NSB-kind – uitgescholden.Met de veerkracht van een kind overleefden ze; vermagerd bleven ze spelen of namen ze juist de taken van hun ouders over. Wat zagen ze, wat kregen ze mee ...

Op 15 mei 1940 trekken de Duitse troepen Amsterdam binnen. De bezetter beweert aanvankelijk dat alles bij het oude blijft, maar al spoedig worden de gemeentelijke diensten ingeschakeld om mee te werken aan repressieve maatregelen. Dat weigeren ze niet. Zo worden Joodse Amsterdammers door het bevolkingsregister geregistreerd, door de sociale dienst naar werkkampen gestuurd en door de politie en het gemeentelijk trambedrijf naar deportatietreinen vervoerd.Op basis van archiefonderzoek laat Een ...

Ruim een halve eeuw later keert Paulien met haar broers terug naar hun ouderlijk huis, De Stalenburg, een ruime hoeve in de buurt van Zeist. Hoewel het pand grondig is verbouwd, hangt de geur van vroeger nog in alle vertrekken. Dwalend door de grote kamers haalt ze herinneringen op aan haar jeugd. Aan de extreem sobere, anti-materialistische levenswijze van haar ouders. Aan hun spirituele groei en hun werk voor de goede zaak. Aan de biologisch-dynamische maaltijden en de Vrije School. En aan ...

Na decennia waarin Nederland bloeide, braken omstreeks 1980 jaren aan waarin het opeens anders moest. De verzorgingsstaat was te groot: nutsbedrijven werden geprivatiseerd, de sociale vangnetten werden minder stevig. Niet iedereen deelde meer mee in de weelde. Het populisme bleek vervolgens een electoraal wondermiddel voor politieke avonturiers en bleef groeien. Na de verkiezingen van 2023 kwamen populisten zelfs in het middelpunt van de macht. De rechtsstaat, de cultuur, de wetenschap, de jo...

Jacob Haafner zette in 1767 op twaalfjarige leeftijd voor het eerst voet aan wal in Azië. Het was het begin van een reeks omzwervingen in de wrede koloniale werkelijkheid van achttiende-eeuws India en Sri Lanka.In een openhartig reis- en liefdesverhaal, dat tegelijk een felle aanklacht is tegen koloniale uitbuiting, tekende Haafner zijn overzeese ervaringen op. Ver vóór Multatuli, en in veel opzichten verregaander, voer hij uit tegen de ‘onverzadelijke gouddorst en veroveringszucht’ va...

Waar keizerrijken en werelddelen elkaar ontmoeten – daar ligt Oekraïne. De Romeinen, de Vikingen, de Ottomanen, de Habsburgers, de Russen, de Duitsers: zij woonden en vochten hier, en lieten hun sporen na in het landschap, de cultuur, de taal. In het gezaghebbende De poorten van Europa schrijft Serhii Plokhy de geschiedenis van het land, van de prehistorie tot de Russische annexatie van de Krim en de invasie van de Donbas. Door zijn achtergrond – hij doceerde in de Sovjet-Unie en in Oekr...

Zodra het begint te gonzen over torenhoge winsten die behaald kunnen worden met de handel in wat dan ook, duurt het vaak niet lang of er klinkt opeens een harde klap. Het gebeurde onder meer in 1637, in 1720 en in 1869. Mensen die kort tevoren nog slapend rijk werden, raakten in korte tijd alles kwijt. De klap die op Zwarte Donderdag 1929 in New York viel, was zelfs dermate ontwrichtend dat de hele wereldeconomie voor jaren in een diepe crisis belandde. Nog vers in het geheugen liggen de Zwar...

Zeker 1100 doden en honderdduizenden ontheemden: zo eindigde de uitbarsting van etnisch geweld in Kenia eind 2007. Lange tijd leek gerechtigheid voor de slachtoffers nabij. Het liep anders. Het Internationaal Strafhof zag zich gedwongen zijn proces te staken nadat getuigen waren omgekocht, geïntimideerd en zelfs vermoord. Een van de hoofdverdachten, William Ruto, is inmiddels president van Kenia.Marnix de Bruyne, schrijver en Afrika-journalist, spoort de verhalen op van de Kenianen die het g...

Hoe wakker je als schrijver de verbeelding van je lezers aan? Hoe zet je reuk en smaak, beweging en verstilling, contrast en vervorming in om een tastbare, levendige wereld op papier te creëren? Hoe schets je personages die psychologisch geloofwaardig in elkaar steken? Wat kun je als schrijver leren van de psychologie over de manier waarop mensen – en daarmee ook personages – met elkaar communiceren en in conflict raken? En hoe zit het met je eigen psychologie? Hoe krijg je als schrijver...

Vijf jaar na het einde van de Tweede Wereldoorlog en zijn eigen bevrijding uit het concentratiekamp Bergen-Belsen schreef Abel Herzberg zijn meesterlijke en aangrijpende overzicht van de Jodenvervolging in Nederland.Met bewonderenswaardig inzicht in de denkwereld van het nationaalsocialisme geeft hij zijn zienswijze op de nazi-theorieën waaruit de Jodenvervolging en genocide voortkwamen. Zich tot grote lijnen beperkend, maar de lezer steeds met anekdotes bij de werkelijkheid betrekkend, besc...