Nederlandse binnensteden stonden in de jaren vijftig en zestig voor een enorme opgave. De naoorlogse welvaartsgroei leidde tot een explosieve toename van het aantal auto's en een snelgroeiende vraag naar moderne kantoor- en winkelruimte. Wilden lokale bestuurders hun binnensteden klaarstomen voor het magische jaar 2000, dan moesten zij met spoed ruimte gaan maken. Projectontwikkelaars gaven met plannen als het Utrechtse Hoog Catharijne een daadkrachtig antwoord op de vraag hoe de binnenstad v...

Sinds de tijd van Erasmus duidt het begrip 'Republiek der Letteren' de virtuele gemeenschap van geletterden of geleerden aan, die in beginsel voor iedereen openstond en waarin nationale en confessionele grenzen zouden moeten worden overstegen en een gemeenschappelijke taal werd gehanteerd, aanvankelijk het Latijn en vanaf de zeventiende eeuw steeds vaker het Frans. Deze staat, die zich voornamelijk tot West-Europa beperkte, kende tot het midden van de achttiende eeuw een groot aantal afzonder...

Nijmegen heeft een eigen uitstraling en een eigen karakter. Toch is het niet eenvoudig onder woorden te brengen wat de stad zo bijzonder maakt. Wat bepaalt het Nijmegengevoel? Is dat de gehechtheid aan het landschap en aan iconische gebouwen als de Stevenstoren?

Is het de liefde voor het Nimweegs, de trouw aan NEC? Zijn het de vele studenten en de linkse bestuurscolleges? Of spelen heel andere zaken een rol?

Op zoek naar het Nijmegengevoel sprak de auteur met tientallen Nijmegenaren die in de...

Wetenschappers op reis

Dit nummer is een coproductie met Universitaire Bibliotheken Leiden

Leiden is in 2022 European City of Science. Leiden presenteert gedurende dat jaar een publieksprogramma boordevol wetenschap, kennis, kunst en kunde, voor iedereen

met een nieuwsgierige geest. Een van de belangrijkste partners van Leiden 2022 is de Universiteit Leiden.

De Universitaire Bibliotheken Leiden (UBL) hebben deze kans niet voorbij laten gaan om groot uit te pakken rond het thema wetenschap. Zo...

Martin Heideggers meesterwerk Zijn en tijd uit 1927 is en blijft een boek dat zowel leken als beroepsfilosofen prikkelt en intrigeert. Voor elke generatie lezers rijst echter ook opnieuw de vraag hoe greep te krijgen op dit bergmassief. De filosoof Paul Heeffer herleest in Ontologie en subjectiviteit Heideggers geschrift vanuit een specifieke vraagstelling. Centraal daarbij staat het subject, een begrip dat sinds de moderne tijd een belangrijke plaats inneemt in de continentale wijsbegeerte. ...

Het is dit jaar 25 jaar geleden dat de Franse filosoof Michel Foucault overleed. Zijn naam en faam dankte hij in de jaren zestig en zeventig onder de jongere generaties aan zijn kritiek op de menswetenschappen, zoals criminologie, pedagogie, psychologie en psychiatrie. Hij zag in deze vorm van kennis de macht aan het werk en trok de wetenschappelijkheid van deze disciplines openlijk in twijfel. Het was Rudi Visker die in zijn boek Michel Foucault en de menswetenschappen (1990) nauwgezet het t...

In De vraag naar de techniek onderwerpt Martin Heidegger de gangbare opvatting van techniek, die haar voor een louter instrument in de handen van de mens houdt, aan een kritisch onderzoek. Deze ondervraging resulteert in een meer oorspronkelijk begrip, dat een indrukwekkend licht werpt op de aard van de moderne techniek. Heidegger karakteriseert haar als een 'opvorderend ontbergen', dat van al wat ermee in aanraking komt, verlangt dat het terstond ter plekke ter beschikking staat.

In dit verb...

Oprecht gelogen gaat over het grensgebied tussen feit en fictie, over boeken die tegelijk autobiografie én roman zijn, autofictie dus. Lut Missinne stelt niet de auteur centraal, maar richt de aandacht op de tekst, op de retorische strategieën en het effect daarvan op de lezer. Vragen die doorgaans aan literaire teksten worden gesteld, past zij toe op autobiografische verhalen: Hoe kunnen we de werkelijkheid in een verhalende vorm weergeven? Hoe belangrijk is stijl daarbij? Waarin liggen pr...

In zijn hoofdwerk Waarheid en methode verzet Hans-Georg Gadamer zich tegen de opvatting dat kennis en waarheid alleen bereikbaar zijn via streng wetenschappelijke methodes. In plaats daarvan verdedigt hij de praktijk van het interpreteren, die zowel in het dagelijks leven als in de wetenschap het onvermijdelijke uitgangspunt vormt van de zoektocht naar kennis en waarheid.

Sleutelbegrip bij Gadamer is Verstehen (verstaan): 'direct deelhebben aan het leven, zonder de theoretische bemiddeling do...