Al sinds de Oudheid staat Rome bekend als de Eeuwige Stad. En terecht, want de stad herbergt talloze vroeg-Romeinse overblijfselen. Maar naast het fysieke Rome kennen we ook het Rome zoals dat is overgeleverd in de antieke literatuur. Talloze gebouwen die allang verloren zijn gegaan leven voort in deze teksten. In De vereeuwigde stad staan beschrijvingen van twintig van dergelijke Romeinse locaties centraal. Met auteurs als Ovidius, Cicero en Vergilius als reisleider wordt een beeld geschetst...

Publius Vergilius Maro (70-19 v.Chr.) behoort met zijn gedichten Herderszangen, Boerenbedrijf en Aeneis tot de top van de westerse literatuur, in het gezelschap van Homerus (eind 9e/8e eeuw v.Chr.) en Dante (rond 1300). Kort voor zijn dood

vroeg Vergilius zijn vrienden Varius en Tucca om zijn nog onvoltooide Aeneis te verbranden. Tevergeefs, het epos is door hen kort na zijn dood op verzoek van keizer Augustus uitgegeven en wordt evenals de twee andere gedichten sindsdien

tot op heden onafgeb...

Herodotus (ca. 484-424 v.Chr.) schreef het oudste bewaard gebleven prozawerk van Europa. Zijn uitgangspunt was oorlog. De slagen bij Marathon, Thermopylai en Salamis en Plataiai waren in Herodotus’ tijd al bekend als de grote confrontaties tussen de wereldmacht van de Perzen en de coalitie van Griekse stadsstaten. Maar Herodotus’ belangstelling gaat veel verder. Hij grijpt in zijn historia, zijn onderzoek, ver terug in de mythologie en de geschiedenis om de oorsprong van het conflict tuss...

Toen het Romeinse rijk eenmaal een wereldrijk was kwam er een einde aan de republiek. Rome baadde in bloed. De burgeroorlogen waren zo gewelddadig geweest dat het volk blij was met een alleenheerser die vrede bracht. Hij noemde zichzelf Augustus: ‘de door God begunstigde’.

De lugubere roem van de door Augustus gestichte dynastie is nooit verbleekt. Er is geen familie die kan bogen op een vergelijkbare rij fascinerende namen. Tiberius, berucht om zijn perversiteit, was een formidabele gen...

Leed en narigheid zijn van alle tijden. En vaak is er maar één ding tegen te doen: je eigen houding veranderen, innerlijk weerbaar worden. Voor Seneca kan dat alleen langs de weg van de rede. In twee puntige essays levert hij rationele argumenten om ellende het hoofd te bieden.

Troost schreef Seneca in de jaren dat hij was verbannen naar Corsica (41-49). Hij spreekt zijn moeder Helvia moed in en betoogt tegenover haar dat ballingschap helemaal niet erg is. Een wijs man is overal thuis, is ...

Gaius Julius Caesar is zonder enige twijfel de beroemdste Romein die ooit heeft geleefd. Als politicus klom Caesar in korte tijd op naar de machtigste positie in de Republiek. Hij had affaires met vrouwen van zijn opponenten en met vele andere vrouwen, inclusief de mooie en raadselachtige Cleopatra. Als militair was hij geniaal, en verantwoordelijk voor een aantal van demeest spectaculaire overwinningen in de geschiedenis: in minder dan tien jaar veroverde hij heel Gallië, viel Duitsland bin...

Stemmen uit de stilte -- Vaderspreuken uit de Egyptische woestijn (systematische collectie) I

Vanaf midden vierde eeuw moet het in de Egyptische woestijn een drukte van belang zijn geweest van kluizenaars en monniken. Zij zochten God in een ascetisch leven van verzaking aan de wereld en lichamelijke onthouding. Deze Egyptische monniken- en ascetenwereld had een grote uitstraling, zowel in Oost als in West.

De wereld van de woestijnvaders – en een paar woestijnmoeders – kennen we, behalve ...

Nu is dan ook deel II van de Vaderspreuken verschenen, ruim twee jaar na deel I (gegevens van deel I, zie onder). Daarmee is een groot en belangrijk project voltooid: vertaling van de complete systematische collectie uit het Grieks!

>>Vanaf midden vierde eeuw moet het in de Egyptische woestijn een drukte van belang geweest zijn van kluizenaars en monniken. Deze Egyptische asceten-wereld had een grote uitstraling, zowel in Oost als in West.

De wereld van de woestijnvaders – en een paar ...

Er hebben in de geschiedenis van Europa verschillende veldslagen gewoed die altijd omschreven zijn als “een keerpunt in de geschiedenis van Europa”. Waterloo in 1815 en Stalingrad in 1942 zijn daarvan de beste voorbeelden. In Waterloo kwam er een einde aan Napoleons internationale ambities en Stalingrad luidde het begin van het einde in van Nazi Duitsland. Doch al deze veldslagen hadden nimmer plaatsgevonden wanneer de Romeinen in hun opzet waren geslaagd om de opstandige Germaanse stamme...

In ‘De vergeten oorlog’ behandelt Jona Lendering de Eerste Punische Oorlog (264-241 v.Chr.). Bij het woord ‘Karthago’ denken we meestal aan Hannibal met zijn olifanten, ergens op een besneeuwde Alpenpas. Het is begrijpelijk dat die gebeurtenis alle aandacht trekt, maar het was slechts één korte operatie in één oorlog, terwijl de Romeinen en Karthagers ruim een eeuw hebben gestreden om de heerschappij in het Middellandse Zeegebied. De Eerste Punische Oorlog was volgens de Griekse g...