'Middeleeuws'. Zelden werd een term zo mismeesterd. Want iedereen begrijpt meteen wat je bedoelt wanneer je een fenomeen als middeleeuws omschrijft: achterhaald, primitief, barbaars, mensonterend. Dat zijn nu eenmaal de middeleeuwen in de populaire verbeelding. Een periode waarin iedereen stinkt, waarin angst en bijgeloof heersen, vrouwen niets te zeggen hebben, en je voor het kleinste akkefietje aan de galg hangt.Waar komen die clichés vandaan? Waarom zijn ze zo hardnekkig? En hoe zat het d...

In 1316 begonnen de klerken in de Hollandse kanselarij van graaf Willem III met de systematische registratie van de oorkonden uitgevaardigd door de vorst. In de loop van de regeringen van de graaf en zijn zoon Willem IV werden duizenden oorkonden en andere ambtelijke teksten opgetekend in verschillende registers. Deze boeken waren het begin van een lange reeks, en betekenden een belangrijke stap in de ontwikkeling van de centrale bureaucratie van de Hollands-Zeeuwse grafelijkheid. In deze bun...

In de Herzog August Bibliothek te Wolfenbüttel (Nedersaksen) ligt een vijftiende-eeuws, papieren handschrift dat naast middeleeuwse teksten ook prachtige miniaturen bevat van de zeven planeten, de twaalf tekens van de dierenriem en allerlei natuurverschijnselen. Dit handschrift werd tussen 1460 en 1470 vervaardigd in (de omgeving van) Utrecht. Hoe en wanneer het in Wolfenbüttel terecht is gekomen, onttrekt zich aan onze waarneming. Vaststaat dat het in de zeventiende eeuw (samen met twee an...

Boudewijn de IJzeren schaakte een koningsdochter, Judith, en werd zo de eerste graaf van het drassige Vlaanderen aan de Noordzee. Het zou meer dan vijfhonderd jaar duren voor het graafschap overging in Bourgondische handen. In die lange periode ontwikkelde Vlaanderen zich tot een van de rijkste en dichtstbevolkte gebieden van West-Europa, overdekt met een dicht netwerk van kloosters, jaarmarkten en steden, waar handel en nijverheid hoge toppen scheerden en Brugge uitgroeide tot de grootste ha...

Middeleeuwers tussen hoop en vrees vertelt het verhaal van de middeleeuwen in acht kenmerkende gebeurtenissen waarin hoop en vrees de toon bepalen.

Vrees voor rampen, ziekte, oorlog, nederlaag, de Antichrist, het Laatste Oordeel, hel en verdoemenis.

Hoop op vrede, vergeving van zonden, een glimp van geluk en de Wederkomst.

Van Houtert kent de feiten, verstaat de kunst de gebeurtenissen in hun context te plaatsen en weet de verhalen meeslepend te vertellen. Wie wil weten hoe de middeleeuwers leef...

Zolang de mens bestaat, deelt hij de wereld met dieren. In de Middeleeuwen was die omgang met beesten intensiever dan tegenwoordig. Zo werden de slaapvertrekken geregeld gedeeld met dieren, die met hun lichaamswarmte de ergste winterkou verdreven. Zelfs in steden hadden veel huishoudens een kleine veestapel. Er is dan ook veel aandacht voor dieren in middeleeuwse wetteksten en ordonnanties, maar ook in architectuur, literatuur, theologie en beeldende kunst nemen dieren een belangrijke plaats ...

The study of belief, faith and religious practices can provide a deep insight into historical societies, whether Christian, Muslim, Jewish or pagan. They form a constant of human behaviour. Through religion, cult and rituals, multi-layered and complex cultural norms are expressed, demonstrating group affiliation. However, popular devotion and belief in a rural environment can include practices that are out with those of the official religion.Some of these practices discussed in this book can ...

Al eeuwenlang bestuderen we de werken van Cicero, Lucretius en Horatius. Halen we inspiratie uit de ridderverhalen van Ferguut en Walewein. Onze kennis van de wereld bouwt voort op de geschriften van klassieke en middeleeuwse dichters, filosofen, theologen en juristen. Maar zonder de ijverige monniken en kopiisten uit de middeleeuwen zouden deze teksten niet bewaard zijn. De wereld van vandaag is ondenkbaar zonder deze overdracht van geschreven kennis. Schatten op schrift laat je kennismaken ...

Vikingen door Luit van der Tuuk, het nieuwe standaardwerk over de Vikingen en Noormannen in België en Nederland.

In de vroegste geschiedenis van onze landstreken spelen de Vikingen een belangrijke rol. Dit haast mythisch geworden volk uit het noorden had in de negende en tiende eeuw vele grafplaatsen en nederzettingen in Nederland en België. Vikingen in de Lage Landen laat zien waar de Noormannen zich bevonden en welke sporen ze hebben nagelaten. Daarnaast gaat Luit van der Tuuk in op de cu...

In De oudste stad van Holland neemt historicus Henk ’t Jong ons mee naar het ontstaan en de eerste bloeitijd van Dordrecht. Na de ontginningen in het begin van de elfde eeuw en de stormvloeden in de twaalfde eeuw ontwikkelde de nederzetting zich tot een handelsplaats. De Hollandse graven kenden stadsrechten toe in ruil voor een deel van de geïnde belastingen en boeten. Vanaf 1220 kon Dordrecht haar eigen wetten maken en kreeg het speciale voorrechten. Daardoor groeide de bevolking en werd ...