De Spaanse jezuïet Gracián publiceerde in 1647 een machiavellistische handleiding voor de omgang met mensen. Deze cynische, achristelijke, alleen voor de intellectuele elite bestemde verzameling praktische leefregels beïnvloedde in de loop der eeuwen enkele van de meest vooraanstaande West-Europese schrijvers: La Rochefoucauld, Voltaire, Stendhal, Nietzsche en Schopenhauer.

Over Desiderius Erasmus Roterodamus doen nogal wat opvattingen de ronde. Hij staat te boek als theoloog die pleitte voor de eenheid van de Kerk, als ironicus die van alles en iedereen afstand nam en zichzelf buiten schot hield, als Bijbels humanist en als voorloper van de verlichting. Dit Elementaire Deeltje biedt een levensschets en inzicht in zijn veelzijdige gedachtegoed.

Jean-Paul Sartre geldt als een van de belangrijkste en meest dwarse denkers van de twintigste eeuw. Zijn werk wordt gekenmerkt door één hoofdvraag: hoe kunnen we vrij zijn? Die vraag maakt zijn filosofie actueler dan ooit. Dit Elementaire Deeltje besteedt aandacht aan Sartres filosofie van de mens en zijn bewustzijn, maar ook aan zijn ideeën over politiek, geweld, engagement, literatuur, en zijn ‘existentiële psychoanalyse’.

Willem Elsschot (1882-1960) werd bekend als schrijver maar was vóór alles de reclameman Alfons De Ridder. Zijn zakelijke correspondentie overtreft in omvang vele malen zijn literaire brievenproductie. Romans als Lijmen – Het Been, Kaas en Het Tankschip geven een inkijk in het zakenmilieu waarin de schrijver zijn leven lang vertoefd heeft. In hoeverre heeft dat zakenleven de schrijver beïnvloed?

Vic van de Reijt kreeg toegang tot het zakelijke archief van Alfons De Ridder, dat bewaard was...

Mensen zien zichzelf graag als morele wezens, maar

klopt dat zelfbeeld eigenlijk wel? De wetenschap leert

ons dat we genetisch geprogrammeerd zijn tot egoïstisch

gedrag en volgens scepticisme, relativisme en

nihilisme berust uiteindelijk geen enkel moreel oordeel

op goede gronden.

Simon Blackburn gaat in op de grote vragen rond

geboorte, dood, geluk, verlangen en vrijheid, laat zien

hoe we over de betekenis van het leven kunnen denken,

en waarom we alledaags gemoraliseer beter kunnen

vermijd...

Als Rousseau vijftien is trekt hij de wijde wereld in.

Hij ontmoet mevrouw Warens, later zijn maîtresse,

bekeert zich tot het katholicisme en vervult uiteenlopende

baantjes om in zijn levensonderhoud te voorzien,

van knecht tot huisleraar en van musicus tot gezantschapssecretaris

in Venetië. Hij is voortdurend op

reis en verblijft een jaar in ballingschap in Engeland.

Zijn opera De dorpswaarzegger wordt in aanwezigheid

van koning Lodewijk xv uitgevoerd. Met de roman Julie

ou La Nouvelle Hé...

In het koloniale Nederlands-Indië hebben altijd meer Europese mannen dan Europese vrouwen gewoond. Voor dit blanke mannenoverschot vond men een praktische oplossing: het concubinaat. De soldaten, planters of ambtenaren gingen samenleven met een Indonesische, of ook wel een Chinese of Japanse vrouw. Zo n vrouw werd een njai genoemd. Haar geschiedenis (en die van haar kinderen) wordt in De njai voor het eerst verteld. Toen Reggie Baay (zelf kleinkind van een njai) begon te publiceren over dit ...

Het is 1594. Het stoerste verhaal van onze geschiedenis wordt geschreven: een schip komt vast te zitten in het ijs en de bemanning overwintert in de barre poolnacht. De mannen bouwen een blokhut en moeten poolvossen eten om in leven te blijven. Als het eindelijk zomer wordt bereiken ze na een barre tocht het Russische vasteland, en vandaar reizen ze terug naar huis. De expeditie heeft meer dan een jaar geduurd. Scheepstimmerman Gerrit de Veer maakte het allemaal mee. Zijn verslag vormt de bas...

In dit indringende portret volgt Leslie Chang enkele jaren lang drie jonge vrouwen in Egypte. De maatschappij doet er alles aan om hun ontwikkeling te dwarsbomen. Chang beschrijft het falende onderwijssysteem, de conservatieve huwelijksverwachtingen en het economische beleid dat hen tegenwerkt. Riham, een slimme zakenvrouw in de eeuwenoude textielindustrie, lukt het maar niet nieuwe werknemers voor haar kledingbedrijf aan te trekken. Rania werkt aan de lopende band en probeert carrière te ma...

Voor Uberleven liet schrijver en journalist Jeroen van Bergeijk zich omscholen tot taxichauffeur om de wereld van Uber van binnenuit te kunnen beschrijven.

De razend populaire app biedt snelle service, betaalbare taxiritjes en klantgerichte chauffeurs. Voor de consument niets dan voordelen, maar voor hen die met dit boegbeeld van de deeleconomie hun brood moeten verdienen ziet de brave new world er minder rooskleurig uit.

Jeroen van Bergeijk schetst in Uberleven een angstaanjagend toekomst...