Crisis lijkt hét toverwoord om het huidige tijdsgewricht mee te vangen. De ene pandemie is nog maar net voorbij of de volgende oorlog is al begonnen; de macht van autoritaire leiders neemt overal toe. De wereld lijkt instabieler dan ooit.Ook de Grieken en Romeinen zaten niet om een crisis verlegen. Van de Trojaanse oorlog tot de val van het Romeinse Rijk: de klassieke oudheid was bepaald geen statische periode. Ruzie tussen legerleiders – Homerus heeft het er al over. Trumpiaanse toestande...

Plato’s filosofie heeft alle eeuwen overleefd. Zijn grootste werk staat als een monument overeind. Maakt misdaad gelukkig? Is democratie de beste staatsvorm? Plato stelt: leven is een vak dat onderwezen kan worden. Politieke macht komt alleen toe aan wie dat onderwijs met succes hebben gevolgd.

‘Romeinen imiteren de Grieken, maar de satire is van ons,’ zei in de oudheid een professor in de retorica. Het sarcastische hekeldicht werd inderdaad ‘uitgevonden’ door de Romeinse dichter Juvenalis (ca. 100 n.Chr.). Enkele van de zestien hekeldichten die hij als een vroege stand-upcomedian voordroeg zijn beroemd geworden: die op vrouwen, op het literaire leven, op de drukke wereldstad (Rome) en op de Raad van State die vergadert over het bakken van vis voor de keizer.

‘Wie bewaakt...

De mens lijdt onder het lot, dat al dan niet het gevolg is van het eigen gedrag. Hybris, de menselijke hoogmoed, is daarbij een kernbegrip. In een Griekse tragedie komt de held of heldin tot inzicht. En als het goed is heeft dat een louterend effect, ook op de toeschouwer, want catharsis is een vorm van emotionele zuivering. Aischylos was de eerste tragedieschrijver in de Griekse oudheid. Hij was een toneelvernieuwer (meer acteurs, meer dialoog) en bood zijn toeschouwers en zijn per...

De literatuur van de klassieke oudheid bevat vele

schatten. Poëtisch, aangrijpend, dramatisch,

beeldend, filosofisch: het is een mer à boire voor

kenners en voor leken. De overgeleverde teksten zijn

voor een groot deel verzameld in de Baskerville Serie,

sinds 1972 uitgebracht door Athenaeum—Polak &

Van Gennep. Ter gelegenheid van het jubileum van

deze reeks én het zestigjarig bestaan van de uitgeverij

verschijnt nu een bloemlezing van het mooiste uit

de oudheid, met teksten van onder mee...

Sapfo van Lesbos staat als een lichtend baken aan het begin van de literatuurgeschiedenis. Ze leerde hele generaties dichters hoe ze moesten schrijven: levendig, lyrisch, en intens persoonlijk. Er is niet veel bewaard gebleven van haar werk, maar wat er nog is maakt zo’n indruk dat Sapfo is uitgegroeid tot de beroemdste dichteres uit de geschiedenis.

Na Sapfo lieten meer vrouwen een nieuw en eigen geluid horen in de antieke dichtkunst. Anyte uit Arcadië verhief als eerste het landschap to...

Wie heeft er niet gehoord van de bomen die bij Ovidius in elkaar groei­en uit liefde? Wie kent niet het verhaal van Orpheus in de onderwereld? De oudheid is nog niet voorbij. De inzichten en de wijsheid die te vin­den zijn in klassieke teksten kunnen ons ook nu nog iets leren en tot steun zijn. En vaak zijn het schitterende verhalen, met personages die al vele eeuwen tot de verbeelding spreken. Daarnaast is in de oudheid de basis gelegd voor een groot deel van de westerse literatuur – en ...

Een mooie baan, veel geld verdienen, aandacht en bewondering krijgen… dingen waarvan veel mensen dromen. Maar volgens de Romeinse filosoof Seneca (eerste eeuw n.Chr.) moeten we daar juist vanaf. Het leven is te kort, zegt hij, om te verspillen aan bijzaken. Richt je liever op wat er werkelijk toe doet: op innerlijke kracht en kwaliteit, op zelfbeheersing, op het goede. Alleen zo kan een mens het ware geluk bereiken.

Seneca’s tijdloze raad staat verwoord in zijn geliefde Brieven aan Lucili...

Het Latijnse epos Punica (Carthaagse Geschiedenis) van dichter en politicus Silius Italicus (eerste eeuw n.Chr.) is het langste gedicht uit de Romeinse lite­ratuur. Het is ten onrechte relatief onbekend. Piet Schrijvers vertaalde een substantiële bloemlezing.

Het verhaal van de Tweede Punische Oorlog (218-202 v.Chr.) bevat iconische scènes als de val van Saguntum, Hannibal die met olifanten over de Alpen trekt, de vernietigende Slag bij Cannae, Hannibal voor de Poorten van Rome en de trouw...