Vertaald door Andries Visser

Eindredactie van dit deel: Frits Florin, Karl Verstrynge

'Vrees en beven' gaat over geloof. Met zijn pseudoniem Johannes de silentio (Johannes ‘van’ of ‘vanuit de stilte’) voert Søren Kierkegaard een dichterlijk denker ten tonele, die tracht door te dringen in de wereld van het geloof. Er over nadenkend hoe het toch komt dat zijn tijdgenoten daar zo snel mee klaar zijn, komt de silentio tot de conclusie dat ze het zicht op wat geloven eigenlijk is, totaa...

Tot de vier of vijf belangrijkste filosofische werken die het westerse denken vormgegeven hebben, behoort zonder enige twijfel de geniale Metafysica van Aristoteles. Niet alleen heeft dit werk directe en diepe invloed uitgeoefend op andere grote denkers van verschillende snit, zoals Plotinus, Thomas van Aquino, Hegel en Heidegger. Het grootste belang van de Metafysica ligt erin dat het werk zowel het vocabulaire, de structuur als een groot aantal van de essentiële vragen van het westerse den...

Søren Kierkegaard blijft intrigeren. De belangstelling voor zijn werk is in de eenentwintigste eeuw groter dan ooit tevoren. Dat komt wellicht doordat hij niet zomaar denker is, maar existentieel denker, en niet alleen denker, maar ook schrijver, niet alleen filosoof, maar ook theoloog, niet alleen ironicus, maar ook komiek. Kierkegaard zoekt de lezer op in het bestaan en probeert haar of hem te bewegen tot een intensievere vorm van leven. Dat maakt zijn oeuvre existentieel. En hij ontwikkel...

Een nuchtere vraag: kunnen we onze maatschappij veranderen? Impulsief: ja, toch. Bijna niemand gelooft echter dat je het kapitalisme kunt afschaffen. Terwijl velen helemaal niet in de weldadigheid van het kapitalisme geloven. Over deze paradox gaat 'Actief socialisme en vrijheid'.

Het uitgangspunt is: een betere en socialere samenleving is mogelijk. Dat wordt uitgewerkt naar actuele vormen van politiek denken en handelen. Inspiratiebronnen zijn ideeën van Marx, Engels en anderen, waaronder d...

Spinoza (1632-1677) is de belangrijkste Nederlandse filosoof en grondlegger van het rationalisme. De 'Ethica' is zijn levenswerk. In dit baanbrekende werk zet hij een visie uiteen die zijn tijd ver vooruit was. Spinoza durft de relatie tussen God, mens en wereld op een volstrekt nieuwe manier te denken. Zijn meesterwerk werd, vanwege de controversiële inhoud, pas na zijn dood gepubliceerd.

De 'Ethica' toont de weg van slavernij naar vrijheid. Spinoza begint met de vraag naar het Zijn, verv...

John Stuart Mill, filosoof, politiek econoom en ‘feminist’, was een van de invloedrijkste denkers van de negentiende eeuw. Zijn Drie essays over godsdienst bieden een uitgebreide en boeiende analyse van het verschijnsel religie. Hij behandelt hierin onder andere zaken als ‘intelligent design’, leven na de dood en het nut van religie. Ook geeft hij een reeks argumenten voor het bestaan van God en waarom monotheïsme beter in dan polytheïsme. Het geheel mondt uit in een kritiek op de t...

Onder de dertien brieven die op naam van Plato zijn overgeleverd, wordt de zevende algemeen beschouwd als authentiek. Voor de kennis van Plato's werk en de maatschappelijke betekenis die hij zelf toekende aan de manier waarop hij de wijsbegeerte beoefende, is dit geschrift zeker van groot belang. Plato brengt in deze brief namelijk verslag uit van de inspanningen die hij zich heeft getroost om invloed uit te oefenen op Dionysius II, tiran van Syracuse, vanaf het moment dat die ervan blijk gaf...

De vraag, wie is de mens? is zo oud als de filosofie zelf en keert in haar geschiedenis telkens weer terug. Soms houden filosofen ons een ideaal voor, soms beschrijven zij de mens in de naaktheid van zijn bestaan. In dit boek worden enkele belangrijke mensbeelden besproken in de vorm van inleidende artikelen en oorspronkelijke, vertaalde teksten. Dit boek biedt zo niet alleen een overzicht van de geschiedenis van het mensbeeld in de filosofie, maar vormt zo ook een waardevolle inleiding in de...

Begeleiders van een socratisch gesprek geven tijdens een dialoog gewoonlijk niet hun mening. In dit boek staan hun vragen, ervaringen, argumenten en inzichten zwart op wit verzameld. Hoe functioneren de verschillende gespreksvormen? Wanneer werken de gespreksregels belemmerend? Wat heeft de socratische methode met waarheid te maken? En met filosofie? Dit soort vragen komt in dit boek aan bod.

De meeste artikelen bevatten voorbeelden van gevoerde gesprekken. Dit maakt deze bundel geschikt als ...

Het hoofdstuk over zelfbewustzijn als begeerte in Hegels Phänomenologie des Geistes bevat drie opmerkelijke gedachten. Het zelfbewustzijn heeft als noodzakelijk objectief correlaat het leven, het manifesteert zich allereerst als begeerte en deze begeerte vindt pas bevrediging in de relatie tot een ander zelfbewustzijn. De gedachtegang die hier ontwikkeld wordt, stelt vragen aan de orde die in de hedendaagse biologie, psychologie en wijsgerige antropologie nog steeds leven.

In dit boekje is de...