Scepsis is een voorbehoud tegenover de aanvaarding van kennis, de acceptatie van feiten en een terughoudende instelling tegenover waarheid. Beweringen, hypothesen, dogma’s, geloof en veronderstellingen verdienen scepsis. Maar verdient wetenschappelijke kennis dan geen vertrouwen? We kunnen toch niet alles verifiëren? In dit essay onderscheiden we drie soorten scepsis: 1. De radicale sepsis met de stelling; zekere kennis ligt buiten ons bereik. 2. Empirische scepsis met de propositie: allee...

Wat is weten? Het is een diep filosofische vraag die raakt aan de autonomie van het denken, van de wil en het gedrag. Het is tevens een wetenschappelijke vraag, die uitkomt bij faciliteiten, mechanismen en celstructuren, zoals zenuwcellen met synapsen, dendrieten en axonen in netwerken van hersenmodulen waarmee het weten pas weten wordt. Wat weten is raakt de functie van zintuigen, van het geheugen en van het leven in een biotoop of samenleving. Wat weten is raakt ook de taal, het heeft te ma...

Dit betoog is een antwoord op de vrije markt, de wereldwijde expansie, de rol van het geld, door een andere economie die niet groeit, die duurzaamheid beoogt en alle kwalijke verschijnselen van het neoliberalisme laat verdwijnen. Bovendien schets dit essay een nieuw democratisch staatsbestel dat een grotere betrokkenheid van de burgers mogelijk maakt.

Dit essay is dan ook bestemd voor mensen die bezorgd zijn over de stabiliteit van de huidige economie, en voor hen die zich gevangen voelen i...

De democratische faciliteiten zijn verouderd. Met het internet is er een interactieve democratie mogelijk die de staatsburger het vertrouwen in de politiek teruggeeft. Bijna iedereen heeft een smartphone, een laptop of een tablet, waarmee overheid en publiek in samenspraak en met een hoge frequentie deel kunnen nemen aan besluitvormingsprocessen. Die tijd is nu gekomen.

De wereld heeft een enorme afstand genomen van de tijd dat de Nederlandse democratie in 1917 werd ingesteld met het kiesrech...

Geloof is een cognitief fenomeen, een vorm van weten, dat in dit boek vanuit drie verschillende beginpunten wordt behandeld. Het eerste deel gaat over een biologisch, evolutionair begin, waardoor geloof als cognitief proces mogelijk werd. Het tweede deel heeft een ander begin en gaat over de beperking van het weten tot waarheid door rationaliteit en de verruiming van de subjectiviteit tot veronderstellingen en verbeelding zoals fantasie, die beide ophouden bij een zintuiglijke confrontatie. W...

De gedachte alleen al, dat er een nieuwe economie is, zal veel verbazing wekken. Maar waarom zou er een nieuwe economie nodig zijn? Er zijn wel zestien redenen om naar een humane en duurzame economie uit te kijken. Het noodzakelijke groeiconcept van de vrije markt loopt op een goed moment helemaal vast. De monetaire en financiële wereld overheerst de reële economie. Door schuldenbergen van natiestaten is de opwarming en de vervuiling van de aarde moeilijk terug te dringen. De crisisgevoelig...

Een wonderlijke paradox in de moraliteit. Het ene gezicht voltrekt zich vol met haat en diep verdriet. Het andere gezicht ziet er opgelucht uit en is blij dat het geweld heeft toegeslagen. We hebben het hier niet over bijzonder geweld, maar over al het geweld dat zich op de wereld openbaart of dat zich ooit in de historie voltrokken heeft of zich in de toekomst zal voltrekken. Van het grofste geweld tot aan sluimerende onderdrukking die zich in de tijd diep heeft verankerd in een cultuur of i...

Hoe is ons denken ooit ontstaan? Hoe heeft cognitie de vorm aan kunnen nemen zoals we die ervaren bij mens en dier? En hoe kon het bewustzijn evolueren? Het zijn vragen die altijd met veel speculaties waren omgeven, maar die nu stukjes bij beetjes een wetenschappelijk antwoord krijgen. Vanuit diverse disciplines volgt een samenhangende metatheorie over de cognitieve evolutie in twee omvangrijke delen, vanaf het ontstaan van de zenuwcel. Het betoog over de cognitieve evolutie begint met de pri...

Wat is waarheid? Is waarheid een cognitief verschijnsel of heeft waarheid een fysische grond? Wanneer werd waarheid pas waarheid, of is er altijd al waarheid geweest? Belangrijke vragen in dit essay die een toelichting en een antwoord krijgen. We gaan terug in de cognitieve en culture evolutie en volgen de weg van de onduidelijkheid, de onkunde, de vergissing, veronderstelling, geloof, waarschijnlijkheid en de leugen. Hoe belangrijk is de waarheid nog nu de pluriformiteit van media het select...

Wat zijn waarden? En waarvoor dienen ze? Heeft de wetenschap al ontdekt waar waarden zich bevinden en hoe ze werken? Dit zijn onder andere vragen die in dit boek aan de orde komen. Daarvoor zoeken we ondersteuning in de cognitieve neurowetenschappen. Het zal blijken dat we kennismaken met een cognitief systeem dat sturend is voor al onze gedragingen. Dit waardensysteem regelt al onze keuzes, oordelen en beslissingen. Soms is er twijfel, soms ambiguïteit, soms boosheid, verleiding of verslavi...