In dit boek staan de debatten rondom de 'literaire canon' centraal die in Nederland sinds het begin van de negentiende eeuw tot en met de canoncommissie-Van Oostrom zijn gevoerd. Die discussies zijn vaak bijzonder verhit. De canon wordt namelijk steeds weer gebruikt om te reflecteren op de vraag wie 'wij' zijn, wat onze gemeenschappelijke kenmerken zijn – of waarom het juist zo ontbreekt aan gemeenschappelijke kenmerken. Ook de rol die het onderwijs hierin zou moeten spelen, is een steeds te...

Gedurende de hele zestiende eeuw was de spanning op religieus gebied te snijden. Overal maakten 'hervormers' zich los van de (rooms-katholieke) moederkerk en braken opstandjes uit. Aan Amersfoort lijken deze woelingen voorbij te zijn gegaan, als we tenminste mogen afgaan op het dagboek dat een van de burgemeesters gedurende zijn ambtsperiode (25 januari 1555 tot 1 februari 1556) bijhield. Slechts één keer heeft Cornelis Volckenszoon het over 'verboden en verdachte boeken, zoals een psalmboe...

De preek is een belangrijk genre in de Middelnederlandse literatuur en kan wat betreft omvang en gevarieerdheid de vergelijking met de middeleeuwse preekliteratuur in andere volkstalen goed doorstaan. Naar verhouding is er echter weinig onderzoek naar verricht. Deze bundel is bedoel als nadere kennismaking met de Middelnederlandse preek. Het inleidende overzichtartikel bespreekt de Middelnederlandse preek als een religieus tekstgenre dat tot op zekere hoogte aan andere wetten gehoorzaamt dan ...

De Amsterdamse Stadsbank van Lening, ook bekend als de Lommerd, bevindt zich nog steeds op dezelfde plek als waar zijn geschiedenis in 1614 begon. De bank, die van stadswege tegen onderpand en een bepaalde rente geldkrediet verstrekte, was en is gevestigd in drie monumentale panden: een turfpakhuis uit 1550, een in 1616 verbouwd restant van een middeleeuws klooster en een in 1667 gereedgekomen monumentaal gebouw. In de bijna vier eeuwen van zijn bestaan is de dagelijkse praktijk van de Stadsb...

In de eeuwenlange strijd van onze voorouders tegen het water geldt het droogleggen van de grote Noord-Hollandse meren in de zeventiende eeuw nog altijd als een verbluffend staaltje van technisch vakmanschap en gedurfd ondernemerschap. Deze prestatie wordt doorgaans in verband gebracht met de VOC-mentaliteit van de toenmalige kooplieden die juist in die jaren dankzij een snel uitdijend handelsnetwerk veel kapitaal hadden vergaard. In Lofwaerdighe dijckagies en miserabele polders staan de koste...

Joast Hiddes Halbertsma (1789-1869), taalgeleerde, Fries schrijver en doopsgezind dominee in Deventer, onderhield contacten met een groot aantal andere geleerden in Europa. In zijn correspondentie wordt de stand van zaken met betrekking tot het taalonderzoek uitgewisseld. Halbertsma stond kritisch tegenover de moderne taalwetenschappelijke methode, die vooral in Duitsland werd ontwikkeld. En hij was niet de enige, zo wordt duidelijk uit de overgeleverde brieven. Deze kritiek had een wetenscha...

Aucassin en Nicolette (geschreven omstreeks 1200) is een unieke tekst in de Franse literatuur van de Middeleeuwen. Het is het enige voorbeeld dat wij kennen van een 'chantefable', een genre waarin afwisselend verzen en proza worden gebruikt. De anonieme auteur presenteert ons de geschiedenis van een verliefd stel dat vele moeilijkheden moet overwinnen om te kunnen trouwen. Dat lijkt een banaal gegeven, ware het niet dat Aucassin en Nicolette een parodie is op verschillende literaire genres va...

Het Jaarboek voor Middeleeuwse Geschiedenis, dat sinds 1998 verschijnt, wil een boven-regionaal forum bieden voor bijdragen over de geschiedenis van de Nederlanden. Het richt zich op de klassieke onderdelen van de middeleeuwse geschiedenis en haar hulpwetenschappen, met de nadruk op politieke, institutionele en sociaal-economische geschiedenis, maar ook artikelen op rechtshistorisch, historisch-geografisch en archeologisch terrein worden opgenomen.Inhoud: HEIN H. JONGBLOED, 'Cold case' Uplade...

Artikelen van prof.dr. L. Noordegraaf, hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam, ter gelegenheid van zijn zestigste verjaardag bijeengebracht door Marjolein ’t Hart, Louise Hesp, Clé Lesger en Boudien de Vries. Deze bundel bevat vijftien eerder gepubliceerde, toonaangevende artikelen van Leo Noordegraaf. Ze getuigen van de belangrijke bijdrage die deze hoogleraar heeft geleverd aan de beoefening van de sociale en economische geschiedenis. Ze bestrijken de late Middeleeuwen tot en met de...

De historie van de Haarlemse doopsgezinde weeshuizen gaat terug tot 1634. Het oudste weeshuis was niet alleen een van de eerste weeshuizen in Haarlem, maar ook een van de eerste doopsgezinde weeshuizen in heel Nederland. In de daaropvolgende 375 jaar maakten bewoners en regenten een boeiende geschiedenis door, nauw verbonden met het wel en wee van de stad en de verschillende doopsgezinde gemeentes. Wezen en weldoen gaat vooral in op alle facetten van het dagelijks leven van de weeskinderen to...