Van de circa 220.000 Joden die voor de Tweede Wereldoorlog in Litouwen leefden, zou slechts 3,6 procent (8000) de Duitse bezetting overleven. Anders dan de Nederlandse Joden, werden de overige 96,4 procent van de Litouwse Joden niet in de gaskamers, maar via massa-executies in de openlucht vermoord. Bij deze ‘Holocaust door kogels’ in het antisemitische Litouwen, vormden niet de Duitse bezetters maar de met de nazi’s collaborerende Litouwers de belangrijkste daders. Niet alleen in het S...

Het Höcker AlbumAuschwitz door de lens van de SSSS-fotografen hebben medio 1944 de aankomst en 'verwerking' van een transport Hongaarse Joden uitgebreid gefotografeerd. Deze reportage is vastgelegd in Het Auschwitz Album. Lange tijd ging men ervan uit dat dit de enige fotoreeks was die in Auschwitz-Birkenau tijdens de Tweede Wereldoorlog werd gemaakt. In 2007 ontdekte men echter een nieuw fotoalbum uit Auschwitz-Birkenau. Het betreft een privéalbum met ondermeer kiekjes van SS'ers die een p...

Loe de Jong schreef het veel geprezen seriewerk Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog. Dit veertiendelige overzichtswerk verscheen in 30 boekbanden (inclusief bijlagen, commentaren en register)in de periode 1969 t/m 1994. Vanwege deze lange tijdspanne van een kwarteeuw. konden lezers geen helder en integraal beeld verkrijgen van het meest omvangrijke thema uit Loe de Jongs levenswerk: zijn analyse van de Jodenvervolging in Nederland. Daarom bundelt Uitgeverij Verbum in sa...

David M. Crowe

Oskar Schindler

De biografie en het ware verhaal achter de 'Schindlerlijst'

Spion, zakenman, bon vivant, NSDAP-lid en Rechtvaardige onder de Volkeren. Dat alles tegelijk was Oskar Schindler, de controversi Sudeten-Duitser die 1100 Joden redde tijdens de holocaust, maar nadien tevergeefs probeerde aansluiting te krijgen bij de naoorlogse wereld en pas laat internationale erkenning verwierf voor zijn wapenfeiten tijdens de oorlog. David M. Crowe brengt in zijn baanbrekende biografi...

Petra van den Boomgaard

Voor de nazi’s geen Joden

Hoe ruim 2500 Joden door ontduiking van rassenvoorschriften aan de deportaties zijn ontkomen

In januari 1941, ruim een half jaar na de Duitse invasie, moest iedereen met Joodse grootouders zich aanmelden bij het lokale bevolkingsregister. Omdat terecht gevreesd werd dat de aanmelding zou worden vergeleken met het bevolkingsregister leek knoeien niet raadzaam. Maar later diende ruim 3% van de Joodse bevolking bij de bezetter een herzieningsve...

Bettine Siertsema

Diamantkinderen

Amsterdamse Diamantjoden en de Holocaust

Tijdens de Tweede Wereldoorlog ontwikkelden de Nazi’s plannen om een eigen diamantindustrie op te zetten. Met het oog op de benodigde expertise bleef een groep Joden die werkzaam was in die bedrijfstak met hun gezinnen lange tijd vrijgesteld van deportatie.

Toch werden in 1944 ook zij naar Bergen-Belsen gestuurd. Toen het Duitse plan op niets uitliep werden van de ene dag op de andere de mannen en vervolgens de vrouw...

Op twaalfjarige leeftijd wordt John Blom met zijn vader gevangen

genomen door de Duitsers. In de Hollandsche Schouwburg wachten

zij hun deportatie af. Zijn vader instrueert John te vluchten als de

kinderen de weg oversteken naar het kinderdagverblijf tegenover de

Hollandsche Schouwburg. Hij knijpt er tussenuit en duikt onder. Hij

zal zijn vader, moeder en oudere broer nooit meer terug zien.

Nooit meer naar huis is het relaas van een ontheemde jongen die snel

volwassen moet worden. John Blom sluit ni...

'Wat ik heb geleerd, is dat de Tweede Wereldoorlog een belangrijke les was voor bepaalde groep mensen. Die les is: liegen is overleven. Je moest de waarheid ontkennen, je anders voordoen dan je was, een andere persoonlijkheid aannemen, als dat je leven kon redden.

Mijn vader had zijn verleden vernietigd, zonder erbij na te denken dat hij hiermee ook mijn verleden had weggegooid. En ik had er op dat moment geen idee van op welke wijze ik ooit nog iets terug zou kunnen vinden van mijn achtergro...

Robert Jan van Pelt Debórah Dwork Auschwitz

stad, fabriek, vernietigingskamp

Auschwitz laat stap voor stap zien hoe het gewone stadje van voor de oorlog, dat in 1270 door de Duitsers is gesticht, Duitslands meest beruchte vernietigingskamp werd. Wat wij 'Auschwitz' noemen was geen natuurramp. Mensen, voor het merendeel Duitsers, en voor het merendeel mannen, hebben over de functie en inrichting van het kamp nagedacht. Gedurende de oorlogsjaren wijzigden zij hun plannen, ze brachten steeds we...