In Oudheid en Middeleeuwen werd aangenomen dat kometen en hemellichamen die de lucht bezoedelden, pest veroorzaakten. Men probeerde lucht en bodem te zuiveren en bad tot God. In de veertiende eeuw kwam men op de gedachte dat pest werd veroorzaakt door een smetstof die van mens op mens werd overgebracht. De besturen van Italiaanse stadstaten waren de eersten die hiertegen gerichte maatregelen namen: cordons en quarantaines. De Staten-Generaal en de gewestelijke besturen in de Republiek keken b...

Vaak wordt de oorsprong van de moderne geschiedwetenschap toegeschreven aan een aantal negentiende-eeuwse historici. De uitgangspunten en zienswijze van moderne historici verschillen echter op essentiële punten van die van hun negentiende-eeuwse collega’s. Een groot aantal portretten van Engelse, Franse en Duitse historici uit de negentiende eeuw toont ons de continuïteit en de breukvlakken tussen de hedendaagse geschiedwetenschap en haar verschillende oorsprongen.

De afschaffing van de trans-Atlantische slavernij wordt over het algemeen gezien als de grootste humanitaire prestatie ooit. We kunnen ons echter afvragen wat de waarde hiervan is aangezien het racisme waar deze slavernij op was gefundeerd, nog altijd welig tiert. Het is al vijfhonderd jaar een instrument voor hebzucht, heerszucht, haat en geweld. Het tast de menselijke geest aan en ondermijnt de (wereld)gemeenschap en de democratie.

Gomes wil met behulp van Toegepaste Geschiedschrijving late...

Prof. Mr. Hendrik Lodewijk Drucker (1857-1917) leefde in een interessante tijd, een tijd waarin Nederland van een rurale maatschappij overging naar een dynamische, industriële samenleving, van een maatschappij van gezeten burgers naar een met actie voerende revolutionairen. Het was een tijd van erbarmelijke omstandigheden van hele groepen mensen, van opkomst van politieke partijen, van spanningen binnen de liberalen, van antisemitisme, en in de rechtswetenschap van aandacht voor de empirie e...

Wilhelm Leonard Ritter verbleef van 1815 tot 1860 in Indië. Hij had er een veelzijdige loopbaan: de eerste twintig jaar als officier van de medische dienst en bestuursambtenaar, de volgende jaren als zaakwaarnemer, schrijver, redacteur en journalist in Batavia. In de Nederlands-Indische letterkunde neemt Ritter een bescheiden plaats in. Deze biografie geeft een completer en meer samenhangend beeld van hem dan we tot nog toe hadden. Naast zijn leven en werk komen de maatschappelijke ontwikkel...

1582 – een rampjaar. De Nederlanden zijn in opstand tegen hun landsheer, Filips II. Militair staat het er beroerd voor. De opstandelingen verliezen terrein en ruziën onderling. In Holland nemen de gereformeerden een bevoorrechte positie in. Andere gelovigen lijden daaronder. Maar niet iedereen neemt de gereformeerde machtsaanspraak voor lief. In het verzet hiertegen neemt D.V. Coornhert (1522-1590) een prominente plaats in. Hij verwijt de gereformeerden dat zij de Hollandse magistraten aan...

Vanaf de eerste helft van de zestiende eeuw concentreerde de Baltische graanhandel zich in Amsterdam. Daar werd het graan niet alleen door korendragers gelost, maar ook in open zakken naar de speciale korenpakhuizen gedragen. Daarna droegen zij de zware last via steile ladders naar de bestemde zolderverdieping, waar het werd opslagen. Aan deze veelal ongeschoolde en loonafhankelijke havenarbeiders heeft Amsterdam in niet geringe mate haar welvaart te danken. De graanhandel was immers de ‘mo...