Elke dag is ‘de rechtsstaat’ op allerlei manieren in het nieuws. In de Urgendadiscussie werd geregeld naar voren gebracht dat de rechter de macht naar zich toe had getrokken. Politici verweten rechters dat ze op hun stoel waren gaan zitten. Al die stemmen geven een veelkleurig beeld. Maar wat houdt een democratische rechtsstaat eigenlijk in? En wat is de rol van de rechter? Dat zou iedereen in grote lijnen moeten weten. Geert Corstens en Reindert Kuiper beschrijven levendig en uiterst toe...

Een verhalenbundel die een hedendaags en verrassend licht schijnt op de eeuwenoude vraag: wie is schuldig en wie moet boeten?

Een jongen duwt iemand voor de metro, maar was dat wel zijn eigen idee? Cornelisse doet zijn gelukstrui niet aan, met alle gevolgen van dien. Een oude vrouw zorgt al jaren voor haar gehandicapte zus, maar doet ze dat uit de goedheid van haar hart? Na een spannende nacht met ongewenste gevolgen zoekt een man naar antwoorden, moederziel alleen, in een mooi, maar niet bijz...

Voor Bastiaan Ragas hoorde de kerk in zijn jeugd bij de zondag, net zoals nu de sportwedstrijden van zijn kinderen bij de zaterdagmiddag. Maar inmiddels worden kerken omgebouwd tot appartementencomplexen, is Kerstmis een familiefeestje met heel veel eten geworden en staat Pasen voor velen synoniem voor de paashaas en The Passion op televisie. Is dat dan wat na dertig jaar ontkerkelijking is overgebleven als christelijke erfenis?

We gaan wel met z’n allen op zingevingsweekenden, yogaretreats ...

Op 25-jarige leeftijd verloste de Utrechtse promovendus Gerard ’t Hooft de theoretische natuurkunde van een van haar belangrijkste problemen. Zijn aanpak gaf de deeltjesfysica vleugels en zette hem in één klap op het wereldpodium. Bijna dertig jaar later ontving hij in 1999 de Nobelprijs voor natuurkunde, samen met zijn vroegere leermeester Tini Veltman. Bij de aanvaarding van de prijs legde hij niet alleen zijn werk uit, maar ook hoe je zijn achternaam precies spelt.

Wie is Gerard ’t H...

Omgang met de eigentijdse geschiedenis is ondenkbaar zonder verhalen over het verleden. Selma Leydesdorff heeft jarenlang nationaal en internationaal een centrale rol gespeeld in de ontwikkeling van oral history, een vakgebied dat in de wetenschappelijke praktijk van het historisch onderzoek in de afgelopen decennia is uitgegroeid tot een internationaal erkende vorm van geschiedschrijving.

In 2004 deed zij van de vroege ontwikkeling van oral history verslag in De mensen en de woorden. Nu, bij...

De Akropolis van Athene is een iconische rots die oprijst in de hoofdstad van Griekenland. Hij geldt als het belangrijkste toeristische doel voor bezoekers aan Athene. De Akropolis wordt gedomineerd door klassieke tempels – voor velen het hoogtepunt van Griekenland of zelfs de hele ‘westerse’ beschaving. Maar achter deze spectaculaire façade gaat een onbekende rijkdom aan geschiedenis en verhalen schuil. In de Middeleeuwen werd in de grootste tempel een christelijke kathedraal gevestig...

De Middeleeuwen associëren wij veelal met Vikingen, pausen en koningen: een patriarchale en duistere tijd waarin vrouwen werden onderdrukt. Maar als we een beetje verder kijken en gebruikmaken van onderzoeksmateriaal uit allerlei disciplines, zien we dat ze allesbehalve duister waren. Cultuurhistorica Janina Ramirez ontdekte vele historische documenten waarin sprake was van machtige vrouwen, in de marge evenwel voorzien van de aantekening ‘femina’, waarna hun namen in de vergetelheid raa...

Nederland heeft een van de oudste grondwetten van de wereld en al meer dan twee eeuwen een stabiel constitutioneel bestel. De spelregels ervan zijn wezenlijk voor hoe we samen vorm geven aan ons lot, maar toch zijn ze weinig bekende, soms haast onzichtbare decorstukken voor ons statelijke, politieke, juridische en ook alledaagse samenleven. Wim Voermans probeert die vaak lastig te doorgronden regels van ons oude Nederlandse constitutionele bestel tot leven te wekken door, voorbij de mist van ...

Vanaf het moment dat Ian Buruma als dertienjarige over de veroordeling van de beruchte SS-functionaris Adolf Eichmann las, heeft het kwaad als fenomeen hem niet meer losgelaten. Hoewel het geweld van de Holocaust het ijkpunt is geworden voor ons hedendaagse begrip van het kwade, ziet Buruma dat er nog veel ontbreekt aan onze opvatting van het kwaad. Hij duikt opnieuw in Hannah Arendts analyse van het proces-Eichmann en komt zo via haar ideeën over de banaliteit van het kwaad en over het tota...

Alexander Doegin (1962) noemt men wel ‘het brein van Poetin’. Hij heeft een belangrijke rol gespeeld bij de ontwikkeling van de geopolitieke idee van een Russisch Imperium (‘Eurazië’) dat niet alleen de vroegere Sovjet-Unie nog in omvang moet overtreffen, maar ook aan de hegemonie van de moderne, liberale wereld (‘Amerika’) een einde moet maken. Met het oog daarop zou Doegin willen dat Poetin de ‘totale oorlog’ uitroept. Zo wordt de vraag dringend in welke mate Doegin voor Po...