Van Kloos, Gorter en Henriette Roland Holst, via A. Roland Holst, Bloem en Nijhoff tot Marsman, Engelman en Vasalis

Rond 1900 ontstaat een nieuwe poëzie en vooral een nieuw idee van poëzie. Dan komt de Beweging van Tachtig in de mode en spannen dichters, critici en essayisten zich in zich de moderne dichtprincipes eigen te maken en naar hun hand te zetten. Uitgevers, publiekstijdschriften en het literatuuronderwijs zijn drukdoende die nieuwe creaties en opvattingen te verspreiden. Zo ontstaa...

Martinus Nijhoff (1894-1953) is altijd gezien als een magiër, wiens suggestieve poëzie glashelder is en tegelijk vaak raadselachtig blijft. Het bekendste voorbeeld hiervan is ‘Awater’, dat volmaakt begrijpelijk is zonder dat ook maar één lezer er helemaal vat op heeft gekregen. Maar er zijn ook gedichten waarvan de eenvoud iedereen direct raakt, zoals ‘Het kind en ik’, ‘Het lied der dwaze bijen’ of de ontroerende gedichten die hij over zijn moeder schreef.

Voor Nijhoffs poëzi...

14 december 2019. Op het partijcongres van 50PLUS wordt Henk Krol met 89 procent van de stemmen opnieuw gekozen tot lijsttrekker. In de peilingen staat 50PLUS kort daarna op tien zetels. Na een decennium van permanente ruzie heeft partijvoorzitter Geert Dales in slechts anderhalf jaar rust in de tent weten te krijgen. In een versplinterd politiek landschap kan niemand meer om het belang van de ouderen heen. Regeringsverantwoordelijkheid lonkt. Begin maart 2020. Vanwege corona besluit het best...

Een rijk geïllustreerde reis door de gordel van smaragd.

Het ‘prachtig ryk van Insulinde dat zich daar slingert om den evenaar, als een gordel van smaragd’. Met die woorden verheerlijkte Multatuli de kolonie Nederlands-Indië in zijn Max Havelaar (1860). In de vroege negentiende eeuw, na de ondergang van de VOC, werd Indië voor het eerst een echte kolonie van Nederland. Vanaf dat moment gingen reizigers op pad om de binnenlanden van Java, Sumatra en de ‘buitengewesten’ te verkennen: ...

Sam van Deventer (1888-1972) stelde zijn leven in dienst van het echtpaar Kröller-Müller. Hij kwam in 1908 in hun leven en zou er nooit meer uit weggaan. De twintig jaar oudere Helene bracht hem liefde voor kunst, esthetiek en de Duitse cultuur bij. Ze wisselden meer dan drieduizend brieven. Sam van Deventer was echter ook secretaris van Anton Kröller, in wiens piramidespel op de beurs hij steeds verder verstrikt raakte, met de ondergang van familiebedrijf Müller & Co tot gevolg. Hij werd...

´Alle fictie is een constructie van de ziel, van ons denken, ervaren, beleven, van onze psyche, en alle fictie wordt uit nood geboren. Onze ziel, onze persoonlijkheid, ons denken en beleven is tot op zekere hoogte het resultaat van wat we er zelf van maken als van de verhalen die anderen over ons en over de wereld vertellen. Verhalen zijn verbonden met het lot van mensen. Ze zijn van invloed op de manier waarop wij zin geven aan de wereld, aan anderen en aan onszelf. Volgens mij staat veel v...

De Akropolis van Athene is een iconische rots die oprijst in de hoofdstad van Griekenland. Hij geldt als het belangrijkste toeristische doel voor bezoekers aan Athene. De Akropolis wordt gedomineerd door klassieke tempels – voor velen het hoogtepunt van Griekenland of zelfs de hele ‘westerse’ beschaving. Maar achter deze spectaculaire façade gaat een onbekende rijkdom aan geschiedenis en verhalen schuil. In de Middeleeuwen werd in de grootste tempel een christelijke kathedraal gevestig...

De Middeleeuwen associëren wij veelal met Vikingen, pausen en koningen: een patriarchale en duistere tijd waarin vrouwen werden onderdrukt. Maar als we een beetje verder kijken en gebruikmaken van onderzoeksmateriaal uit allerlei disciplines, zien we dat ze allesbehalve duister waren. Cultuurhistorica Janina Ramirez ontdekte vele historische documenten waarin sprake was van machtige vrouwen, in de marge evenwel voorzien van de aantekening ‘femina’, waarna hun namen in de vergetelheid raa...

Nederland heeft een van de oudste grondwetten van de wereld en al meer dan twee eeuwen een stabiel constitutioneel bestel. De spelregels ervan zijn wezenlijk voor hoe we samen vorm geven aan ons lot, maar toch zijn ze weinig bekende, soms haast onzichtbare decorstukken voor ons statelijke, politieke, juridische en ook alledaagse samenleven. Wim Voermans probeert die vaak lastig te doorgronden regels van ons oude Nederlandse constitutionele bestel tot leven te wekken door, voorbij de mist van ...