In de week voor kerst, op 20 december 1942, krijgt Beb Vuyk een oproep zich samen met haar twee zoontjes te melden voor internering in Bandoeng. Eerst valt het kampleven nog alles mee – er heerst grote solidariteit onder de vrouwen, vooral tussen Beb en haar kleine groep van trouwe vriendinnen. ‘Kon erger’, menen veel van de geïnterneerden. Maar in de laatste maanden van de oorlog wordt de situatie steeds slechter voor de kampbewoners. Vuyk observeert scherp en zonder bitterheid hoe de...

‘Waarom schrijf je?’ Dat is de vraag die Miriam Toews op een literair festival wordt gesteld. Bij iedere poging tot een antwoord struikelt ze over haar familiegeschiedenis, die is getekend door suïcide. Het windmuseum is een onderzoek naar de grillen van het geheugen, naar spreken en zwijgen en naar wat ons bestaan tegelijk zo ondraaglijk en onweerstaanbaar maakt.

In tijden van somberte hullen zowel Toews’ vader als zus zich in stilte. Als haar zus tijdens zo’n periode aan Toews vraa...

Kenzaburo Oë, Osamu Dazai, Haruki Murakami. Wie verslingerd is aan de Japanse meesterwerken, leest die heel vaak in de Nederlandse vertaling van Luk Van Haute. Al meer dan veertig jaar reist hij door de Japanse literatuur – eerst als lezer, later ook als onderzoeker en vertaler. In Trein naar Kamakura gidst hij de lezer door zijn herinneringen aan die trips, bezoekt hij plekken die een belangrijke rol spelen in boeken en interviewt hij de belangrijkste hedendaagse schrijvers.

Welke invloed...

Midden in de nacht wordt Jeroen van der Kris wakker gebeld. ‘We hebben een aanbod voor u,’ zegt de stem aan de andere kant van de lijn. Van der Kris weet direct wat dat betekent: er is een lever beschikbaar voor transplantatie. Hij moet zo snel mogelijk naar het Erasmus MC komen.

De operatie vindt plaats in 2021, maar zijn medische geschiedenis begint veel eerder en eindigt nooit. De ingreep beïnvloedt niet alleen Van der Kris’ gezondheid, maar ook zijn blik op de wereld, zijn toekomst...

Zonder de planten die ons met voedsel, energie en zuurstof verzorgen, zouden wij op aarde nog geen week overleven. Merkwaardig genoeg golden planten eeuwenlang als schepsels van een lagere orde, ietsje boven de levenloze wereld. Sinds kort heeft wetenschappelijk onderzoek bevestigd wat Darwin al vermoedde: dat planten ondanks hun (schijnbare) onbeweeglijkheid over verbazingwekkende vaardigheden beschikken, en zelfs over intelligentie.

Behalve de vijf zintuigen van de mens beschikken planten n...

John Bergers essay Waarom naar dieren kijken is dé mijlpaal en een van de meest geciteerde bronnen als het om onze verhouding met dieren gaat. Wie het essay leest, zal dat onmiddellijk begrijpen. Berger schetst op indrukwekkende manier onze verhouding met dieren door de eeuwen heen. Van de eerste grottekeningen waarin dieren werden afgebeeld tot de gekooide beesten in een dierentuin. Het illustreert een snel veranderende verhouding tussen mens en dier, van respect tot geweld en macht.

Wa...

Voor antinazi’s die dreigden door de Franse politie aan Duitsland uitgeleverd te worden, was de ‘F-route’ in 1940 een geheime vluchtweg door de onbegaanbare Pyreneeën naar Spanje. Lange tijd wist niemand wat ‘F’ betekende, totdat de Amerikaanse journalist Varian Fry, eveneens een vluchthelper, het geheim onthulde en Fittko’s moedige onderneming in zijn herinneringen (Varians oorlog, Cossee 2024) noemde.

Lisa Fittko beschrijft haar tochten, met voornamelijk Duitse vluchtelingen, u...

Al jaren becommentarieert David Grossman in internationale bladen (The Guardian, De Standaard, Frankfurter Allgemeine Zeitung, The New York Times en vele andere) ‘de situatie’ in Israël en Palestina. Maar wat kun je na de terreuraanval van 7 oktober en de gebeurtenissen die daarop volgden, anders dan je afschuw en vertwijfeling uiten?

David Grossman zou zichzelf niet zijn als hij na de eerste schok niet de noodzakelijke pijnlijke vragen zou stellen: Hoe heeft dit bloedbad op Israëlisch...