Waarom groeit het wantrouwen jegens de wetenschap? Waarom trekken mensen zich steeds minder aan van feiten? Waarom is identiteit zo’n heet hangijzer geworden, in de politiek en in ons eigen leven? Waarom kost het zo veel moeite de zwarte bladzijden van onze geschiedenis onder ogen te zien? Waarom verdwijnt religie niet? Waarom is racisme zo hardnekkig? Hoe komt het dat de mens zowel goedmoedig is als uitermate gewelddadig?

Voor NRC Handelsblad ging vermaard essayist Bas Heijne op zoek naar ...

De namen Atilla de Hun en Dzjengis Khan roepen bij velen het beeld op van woeste barbaren te paard die hun macht met tomeloos geweld wisten uit te breiden. Maar het ware verhaal van de Euraziatische stepperijken is indrukwekkender dan onze verbeelding.

In Stormruiters betreedt Peter Hoppenbrouwers de wereld van de nomaden op de Euraziatische steppen, een gebied dat zich uitstrekt van de Donaudelta tot aan de Da Hingganbergketen. Hoppenbrouwers duikt in de intrigerende geschiedenis van de nom...

Het strijdvaardige leven van Nobelprijswinnaar Martinus Veltman

Natuurkundige Martinus Veltman (1931-2021) zat provoceren in het bloed. De een vond hem een held, de ander een bruut. Geboren in Waalwijk, met om de hoek schoenenfabriek Van Haren, koos Tini na zijn studie in Utrecht voor de flitsende maar ruwe wereld van de elementaire deeltjesfysica. Allergisch voor autoriteit en recht voor zijn raap hield hij zich staande te midden van Amerikaanse hegemonie. Veltman had het lef om een door col...

Volgens Einstein weten we niet of meetlatten recht zijn en klokken gelijklopen. Hoe kan dat? Als Einsteins theorieën worden uitgelegd, verschuilen natuurkundigen zich vaak achter moeilijke vergelijkingen, terwijl natuurkundige en filosoof Fedde Benedictus laat zien wat Einsteins theorieën ons vertellen over de werkelijkheid om ons heen. In deze zoektocht naar de grenzen van ons begrip, waarin ingewikkelde redeneringen worden afgewisseld met persoonlijke anekdotes, legt Benedictus op een voo...

We leven in een onveilige en onrechtvaardige wereld, ondanks het streven de samenleving juist veiliger en rechtvaardiger te maken. Dat lukt nog onvoldoende, in ieder geval volgens veel burgers. Er zijn geluiden dat de straffen te laag zijn of te hoog, of dat slachtoffers niet goed bediend worden. Werkt ons rechtssysteem inderdaad niet naar behoren?

De troost van gebrekkig strafrecht gaat nauwgezet na waarom de samenleving door velen als onrechtvaardig wordt ervaren. Ligt dat aan het strafrech...

Hercules op de tweesprong, aarzelend tussen de weg van de deugd en van de ondeugd. Het is een oud, maar blijvend actueel beeld van de mens. Misschien in onze tijd wel actueler dan ooit. Want we zijn de weg kwijt als nooit tevoren. De geesten zijn verward, de zielen onrustig, de levens ongelukkig.

Andreas Kinneging geeft in Hercules op de Tweesprong een messcherpe analyse van de ontreddering en de oorzaken ervan: het onrealistische denken van Verlichting en Romantiek; de afgoderij van vrijheid...

Een nieuw perspectief op de politieke veranderingen rond 1800.

Betrokken burgers vormden de ruggengraat van de Republiek. Het dagelijks leven draaide voor een groot deel op buurtorganisaties, gilden en schutterijen – en dat waren juist de stedelijke instituties waar zij deel van uitmaakten. In 1796 kondigden de Bataafse revolutionairen het einde van sommige van deze instellingen af en introduceerden zij het staatsburgerschap. Maar was daarmee de rol van de stedelijke burger ook uitgespeeld? ...

Xi Jinping, de onaantastbare Chinese leider en de machtigste man sinds Mao.

De Chinese premier Xi Jinping siert regelmatig onze televisieschermen en nieuwskoppen, maar zelfs na tien jaar aan de macht blijft hij in mysterie gehuld.

Van opgroeien met een vader die werd meegevoerd in Mao’s Culturele Revolutie en zijn persoonlijke missie om armoede te bestrijden tot zijn vervolging van de Oeigoeren en paranoia over het feit dat hij wordt vergeleken met Winnie de Poeh – Xi Jinping is een man ve...

Nietzsche staat bekend om zijn gedachte dat ‘God dood is’, en om de ‘wil tot macht’ die hij in alle toonaarden bezingt. Het heeft hem vrienden opgeleverd, maar ook vijanden. Zijn filosofie heeft intussen meer te bieden: gedachten over de betovering die Nietzsches Zarathustra kent, en over een toekomstige mens die met zijn soevereine wil tegelijk blijk geeft van morele ernst en van religieuze kwetsbaarheid.

Nietzsches ogenblik betreft het ogenblik waarin het leven van een mens even sti...

Al tientallen jaren weten we dat ze bestaan: kernwapens. Maar we durven er niet over na te denken wat er gebeurt als er écht een kernwapen wordt afgevuurd. Sinds de Russische dreigementen om ze te gebruiken en de film Oppenheimer is die vraag weer uiterst actueel.

In 24 minuten stuurt Noord-Korea een atoombom af op het hart van de Verenigde Staten. Binnen 24 minuten zal de bom de halve aardbol afleggen en het einde van de wereld inluiden.

Het bloedstollende scenario dat Annie Jacobsen van mi...