Denken dat je Napoleon bent of dat de cia achter je aan zit. Het zijn waanbeelden die ver van ons bed staan.

Maar hoe ver?

Tal van voorbeelden uit ons dagelijks leven laten zien dat de grens tussen fantasie en werkelijkheid soms fl interdun is: de sollicitant die zijn cv mooier maakt, de alcoholist die zichzelf een ‘sociaal drinker’ noemt, de bankier die ‘volkomen gezond’ ten onder gaat. We denken dat we de werkelijkheid zien zoals zij is. Maar uit onderzoek blijkt dat we veel niet zien. ...

Vraag iemand een kunstenaarsdorp te noemen en de kans is groot dat men Laren zegt, of Bergen - een enkele keer Domburg. Maar Oosterbeek? Als de plaats al associaties oproept, is dat met de oorlog; de rampzalige Slag om Arnhem in 1944, een 'brug te ver'.

Er is echter ook een ander Oosterbeek, dat van schilders en schrijvers, bankiers en renteniers, villa's en buitenplaatsen. Een onbeduidend dorp van boeren en dagloners werd in het midden van de negentiende eeuw Nederlands eerste kunstenaarskol...

Stel: je wandelt met je ouders door het natuurgebied van hun jeugd, en waar jij geniet van de rust en het groen om je heen, zien zij vooral wat er verdwenen is: de veldleeuweriken, de ooit zo talloze grutto’s. Dit fenomeen staat bekend als het shifting baseline syndrome: elke nieuwe generatie weet niet meer hoe rijk de natuur was ten tijde van de jeugd van hun ouders.

De afgelopen jaren is er breed natuurhistorisch onderzoek gedaan naar dit verschijnsel door ecologen, historici, archeologen...

Wie de tv aanzet, de krant openslaat, naar de verhitte discussies aan de stamtafel luistert of de sociale media volgt, die weet zeker: het gaat slecht met de wereld. Onzin! zo laat Simon Rozendaal zien met kille cijfers en hartverwarmend optimisme. Lucht en water zijn schoner dan ooit. We leven langer, we zijn welvarender dan ooit, we behandelen dieren beter. Nog nooit was de kans zo klein om door geweld om het leven te komen als nu.

In Alles wordt beter! brengt Simon Rozendaal - na Het grote...

In Waarom zijn er zoveel soorten? verbaast bioloog Menno Schilthuizen zich over de enorme soortenrijkdom van al wat leeft, te beginnen bij zijn eigen achtertuin. Als hij de biodiversiteit in zijn tuin precies zou kennen, hoeveel zou die dan verschillen van die in de tuin van de buurvrouw? En als hij alle soorten zou tellen, springend over het ene tuinhek na het andere, hoe snel zou de soortenlijst dan groeien? Waarom is die diversiteit zo groot? En waar houdt het op?

Schilthuizen neemt ons me...

Engeland, veertiende eeuw. Een franciscaner monnik, William van Ockham, gaat in tegen de dan heersende theologische opvatting en scheidt wetenschap van religie. Zijn nieuwe filosofische positie brengt hem in conflict met de paus en Ockham vlucht naar München. Ockhams scheermes (de these dat alle aannames die niet bijdragen aan het verklaren van een verschijnsel moeten worden weggelaten) is tegenwoordig een van de bekendste theoretische principes. Gek genoeg is de naamgever Ockham zelf minder...

In ‘De boekhandel van de wereld’ vertellen Andrew Pettegree en Arthur der Weduwen het verhaal van de opkomst en het grote succes van het bloeiende zeventiende-eeuwse Nederlandse boekenbedrijf. In de zeventiende eeuw was Nederland het centrum van de boekenwereld. In het verhaal over de Gouden Eeuw wordt dit zelden verteld. Het was de tijd van de voc, van Rembrandt en Vermeer, en alle aandacht is altijd uitgegaan naar de Hollandse schilderkunst. Maar per hoofd van de bevolking bezaten de in...

In ‘De tapuit’ beschrijft bioloog Herman van Oosten zijn onderzoek naar en bevindingen over een van zijn meest geliefde vogels.

De tapuit dwingt van oudsher grote bewondering af: geen ander zangvogeltje legt namelijk zo’n grote afstand af tussen broedplaats en overwinteringsgebied. Want hoewel tapuiten over de hele wereld broeden, zelfs in Canada en Alaska, overwinteren ze allemaal in Afrika. In de broedtijd kun je tapuiten zingend in de lucht zien vliegen. Tenminste, als je je best ...

In ‘Het geheime leven van de uil’ schrijft John Lewis-Stempel over de vogels door wie de mensheid al eeuwenlang gefascineerd lijkt te zijn. Uilen staan voor wijsheid, zoals het steenuiltje van de godin Pallas Athena, of trouw, zoals Hedwig, de sneeuwuil van Harry Potter, maar ze zijn ook onheilsbodes, aankondigers van de dood, spookachtige wezens van de nacht. Meer dan andere vogels zijn uilen geladen met symboliek en intrigeren ze ons met hun mysterieuze voorkomen.

Hoe versiert een veldu...

Zo’n 100 miljoen jaar geleden zorgde de wisselwerking tussen drie continenten – Azië, Noord-Amerika en Afrika – ervoor dat een grote, tropische eilandenarchipel ontstond die zich zou ontwikkelen tot Europa. Tim Flannery vertelt de rijke geschiedenis van dit continent vanuit een verrassende en vernieuwende invalshoek: de ecologie. Door de eeuwen heen zijn talloze dier- en plantsoorten naar Europa gemigreerd en met haar mee geëvolueerd. Hier werden de eerste koraalri?en gevormd, leefden...