Dit imposante boek laat zien dat de Verlichting ten diepste een revolutionair proces was, aangestuurd door een diepgaand filosofisch debat binnen een kleine groep revolutionaire filosofen.Werkzaam in de marge van de grote revolutionaire bewegingen wisten zij "la philosophie moderne" uit te bouwen tot een ideologie die de wereld zou transformeren en die een blijvende invloed zou uitoefenen, niet alleen in Frankrijk, Italië, Duitsland en de Nederlanden, maar ook in Latijns-Amerika en Oost-Euop...

Halverwege de vorige eeuw werd Nederlands-Indië de onafhankelijke republiek Indonesië. Van een overzees gebiedsdeel van Nederland tot een onafhankelijke Aziatische staat. De schok van de afscheiding is in Nederland nooit geheel verwerkt. Nog steeds vraagt men zich af waarom de breuk niet werd voorzien en verbaast men zich over de gewelddadigheid waarmee Nederland reageerde op een vrijheidsstreven dat men zelf had opgeroepen. (Zie ook J.A.A. van Doorn en W.J. Hendrix - Ontsporing van geweld...

De geschiedenis van de VOC, de eerste naamloze vennootschap en 'multinational' ter wereld, is nauw verweven met die van de Republiek der Verenigde Nederlanden. Lange tijd was de Compagnie het grootste handelsbedrijf ter wereld: een puur commerci

Nederland in Woord en Beeld II samengesteld door B.A. Kwast, R. Noordhoff en G.J.A. MulderDit negende boek in de serie ‘de Schoolplaat’ laat een prachtige verzameling schoolplaten uit de vorige eeuw zien, samengesteld door B.A. Kwast, R. Noordhoff en G.J.A. Mulder. Een begrip voor wie onderwijs kreeg in het ‘aanschouwingsonderwijs’. Maar vooral nog steeds een genot om naar te kijken. De begeleidende teksten zijn ontleend aan de originele onderwijzersteksten van toen. Kortom, een erg leuk...

Scheepspraet – Piet BakkerScheepspraet: een heruitgave van een reisgids uit 1947 bestemd voor militairen die naar Nederlands-Indië trokkenAlle militairen die voor de politionele acties (1947-1949) naar Nederlands-Indië trokken, kregen van de Legervoorlichtingsdienst een boekje om zich voor te bereiden op de lange reis per schip naar de kolonie en op het zware verblijf in de tropen.De gids uit 1947 is geschreven door Elsevier-redacteur Piet Bakker (auteur van onder meer Ciske de Rat) en pra...

Op 10 mei 1940 tijdens de Duitse aanval op Nederland lagen in IJmuiden, Katwijk, Scheveningen en Vlaardingen de haringschepen gereed om na de Pinksterdagen op 14 mei uit te varen. Door de capitulatie kwam hier niets van. De buitengaats zijnde vissersschepen kregen van de Nederlandse regering bevel naar Britse havens uit te wijken. 26 stoomtrawlers uit IJmuiden gaven hieraan gehoor. De meeste loggers en kotters voeren daarentegen terug naar hun thuishavens. Elf trawlers en een logger zagen nog...

Wij Nederlanders zijn geen heftig volkje. We zoeken steeds naar compromissen. We polderen en radicaliteit vinden we maar vies. Dit beeld hangen wij graag van onszelf op. Maar klopt het ook, als we in de spiegel van het verleden kijken? Hoorde bijvoorbeeld de Franse Revolutie bij een land vol opgewonden standjes, en zal ze dus een ver-van-mijn-bed-show blijven? Kunnen we dat idee volhouden, terwijl we met verbazing de aardverschuiving gadesloegen die zich in ons kikkerlandje voor en na de moor...

Ad de Jonge (1919-2002) werd als politiek geëngageerd student vrijwel meteen na de meidagen van 1940 actief in het verzet. Al in maart 1941 werd hij in de woning van zijn moeder in Den Haag gearresteerd. De rest van de oorlog legde hij een zwerftocht af door een reeks Duitse gevangenissen en concentratiekampen, waaronder Natzweiler in de Elzas. De Duitse capitulatie kwam voor hem net op tijd. Na 1945 was hij werkzaam bij het partijsecretariaat van de Partij van de Arbeid in Amsterdam. Begin ...

Dat de Nederlanders in de zeventiende eeuw in Azië aan een koloniaal rijk bouwden weet iedereen. Het is veel minder bekend dat hetzelfde ook in het Atlantische gebied gebeurde. In Tussen honger en zwaard laat Wim Klooster zien dat het Atlantische imperium van de Republiek een grote verscheidenheid aan regio’s omvatte: de Afrikaanse Goudkust, eilanden in het Caribisch gebied, een lange strook langs de Noordamerikaanse oostkust en Brazilië. Dit imperium was niet alleen het werk van Nederlan...

België verwasemt. We zijn al geruime tijd bezig met administratieve scheiding, federalisme genaamd. En zie waar het ons gebracht heeft: de kans is reëel dat we binnenkort, stoemelings of doelbewust, op het uiteenvallen van het land uitkomen. De breuk vertelt het verhaal van dat mogelijke einde van België. Van hoe België toevallig ontstond, desondanks een succesverhaal werd, verscheurd raakte door taalstrijd, verlamde in federalisme. Rolf Falter legt de grote breuklijnen bloot en vraagt zi...