In de rangorde van de fascistische en nationaal-socialistische propaganda stond het woord vooraan. Eerst het gesproken woord; onmiddellijk daarna volgden stromen kranten, tijdschriften, brochures en duizelingwekkende stapels bruine boeken. Het boek werd niet zelden vergeleken met een zwaard, een wapen in dienst van de politieke strijd. Welke publicaties gebruikten het fascisme en nationaal-socialisme om hun idealen te verwezenlijken? Wie waren daarvan de auteurs en de uitgevers? Welke boekhan...

Willem Bilderdijk (1756-1831) was de grootste dichter van zijn tijd, maar ook een dwarsdenker in eeuwig verzet tegen de tijdgeest, en een zonderlinge hypochonder, die tientallen jaren leefde met ‘de voet in ’t graf’, zoals hij het zelf uitdrukte. Het universele genie Bilderdijk was een van de laatste Europeanen die nog over alle kunsten en wetenschappen een deskundige mening kon geven. Dat deed hij dan ook graag, en dat werd hem lang niet altijd in dank afgenomen.

Naast talloze felle t...

Liegen, lasteren en schelden: gesproken woorden kunnen pijn doen. Middelnederlandse teksten tussen 1300 en 1550 besteden veel aandacht aan deze schadelijke potentie van het spreken. De 'zonden van de tong' worden door sommige auteurs zelfs als de achtste hoofdzonde beschouwd. De tong verwoest niet alleen de reputaties van de spreker én degene over of tot wie wordt gesproken, maar brengt ook het zielenheil van beiden in gevaar. De ongetemde tong is in hun visie van nature geneigd om zich te m...

In de proloog van de Beatrijs, een van de verhalen in dit boek, roept de dichter Gods hulp in: 'Moge God het mij vergunnen dat ik de kern van dit verhaal juist weet te treffen en het tot een goed einde breng'. Of hem dat gelukt is, weet je alleen door het verhaal te lezen. Daarvoor moet het verhaal toegankelijk gemaakt worden, en dat geldt voor alle teksten die tot de historische letterkunde gerekend worden.

In dit boek vind je zes verhalen en een toneelstuk uit de Nederlandse literatuur van ...

Voorwoord van de Uil

Heren kunstenaars, heren uitgevers, heer dichter, ik heb u enige aanmerkingen te doen aangaande uw eerste uitgave. Waarom, in dat lijvige boek, in die olifant die u met allen naar de roem tracht te drijven, hebt u het kleinste plaatsje niet gegund aan de vogel van Minerva, de wijze, omzichtige uil! In Duitsland en in dat Vlaanderen dat u zozeer bemint, reis ik gedurig op de schouder van Uilenspiegel, die maar aldus genoemd wordt, omdat zijn naam betekent: Uil en Spiegel, ...

‘Een uitvinding van de twaalfde eeuw’, zo hebben sommigen de liefde ooit genoemd. Die uitspraak mag overdreven zijn, toch staat het vast dat de troubadours een onuitwisbare invloed hebben uitgeoefend op de wijzen waarop de liefde tijdens de Middeleeuwen in heel West-Europa bezongen werd. Ook in de Nederlanden. De minnezanger Hendrik van Veldeke, de mystieke dichteres Hadewijch, de virtuoze dichter van het Gruuthusehandschrift: ze zijn vaak gebloemleesd. Maar naast hun lyriek zijn er talri...

Niet alleen de literatuur heeft een geschiedenis, maar ook de bestudering ervan. Van romantiek tot postmodernisme is een literatuurgeschiedenis waarin het accent ligt op de rol van literatuuropvattingen. Het boek laat schrijvers en critici aan het woord die het literaire gezicht van Nederland bepaalden vanaf de romantiek tot op heden en beschrijft hoe auteurs erin slaagden hun ideeën ingang te doen vinden via allerlei instituties, zoals tijdschriften, uitgevers en de literaire kritiek.

Aan d...

Huizinga's Erasmus, voor het eerst verschenen in het Engels in 1924 en in hetzelfde jaar ook in het Nederlands, is niet alleen een historisch meesterwerk, maar getuigt tevens van het literaire talent van de auteur. Typerend is zijn beeldende manier van schrijven, hij maakt gebruik van stilistische beschrijvingen. Huizinga zet niet alleen feiten op een rij, maar is ook een echte (woord)kunstenaar die een verhaal creëert.

Erasmus is een boek met een boodschap, het is een mooie constructie die ...