De vraag naar waarheid is zo oud als de mens zelf. Nadenken over waar en vals is een bij uitstek menselijke activiteit. Maar net om die reden kan waarheid geen evident of statisch gegeven zijn. Ze komt tot stand in en met het vragen van de mens en vormt daarom het voorwerp van eindeloze reflectie en debat. Verschillende VUB-onderzoekers hebben zich elk op hun manier over het thema ‘waarheid’ gebogen. De vele bijdragen die in dit boek aan bod komen resulteren dan ook in een mozaïek aan st...

Het lichaam is sprekend en niet vanzelfsprekend.

In welke mate zijn wij goede toehoorders?‘Sprekend lichaam’ is een filosofisch onderzoek naar het lichamelijk bewustzijn in onze te snelle tijd. Een pleidooi voor aandacht, ook. En wie ‘aandacht’ zegt, denkt evengoed aan tijd als aan afstand en aan ruimte voor reflectie.Dit boek biedt een kijk in de wereld van de metabole mens, een nieuw begrip dat de auteur plaatst naast dat van de maakbare mens. In de overgangsperiode waarin we leven, ...

In een tijd waarin we in feite steeds langer leven, wordt het laatste twee derde van ieders leven overschaduwd door een schrijnend besef van de te korte tijd, van de tijd als een tekort, een onophoudelijk verlies.Het leek of we konden steunen op imposante filosofieën van de tijd, van Aristoteles, Augustinus en Hegel. Maar Martin Heidegger liet zien dat de wending van de tijd naar het zijn nergens gestalte had gekregen. Over tijd werd niet gedacht, de tijd werd overgeslagen: het verleden was ...

De Vlaming Placied Tempels wordt gezien als een grondlegger van de interculturele filosofie. Hij vroeg Congolezen naar de betekenis van hun doen en denken en beschreef de logisch consistente filosofie die hij in hun begrippensysteem zag. Zijn Bantoe-filosofie uit 1946 geldt daardoor internationaal nog altijd als een standaardwerk.

In zijn eigen tijd leidde zijn luisterende aanpak tot weerstand. Als missionaris werd hij geacht andersgelovigen te bekeren tot een Europees christendom, maar Temp...

Deel III van mijn filosofische fragmenten betreft een zeer gevarieerde bundeling vrije gedachten, observaties en op- en aanmerkingen over ons – menselijke dieren. De notities in dit werk kunnen bijzonder kort en bondig zijn maar ook uitlopen tot langere essay-achtige teksten en zitten vol valse humor, serieuze ironie, liefdevolle schuring, positieve argwaan, hoopvol pessimisme, ongekende kennis, vriendelijk vileine vragen, multidimensionale uitnodigingen tot anders kijken en frisse, wrange ...

'Een Filosofie van Traagheid' bevat een verzameling filosofische gedichten en een filosofisch essay over de thematiek 'traagheid'. Dit concept valt uiteen in het 'trage denken' en het 'trage handelen' en deze twee aspecten worden behandeld in zowel de gedichten, respectievelijk 'Als de Gang van de Slak' en 'Zoals de Slak in haar Schulp kruipt', als het essay 'Traagheid in de Filosofische Praktijkvoering'. De rijmloze filosofische gedichten stromen voort uit de oorsprong van het trage, Hoogste...

In zijn beroemde studie over de kapitalistische samen­leving noemt Herbert Marcuse de moderne mens ‘een­dimensionaal’. Massamedia, reclame en management­denken scheppen een individu dat in de ban is van ‘valse verlangens’ naar goederen en bezit. Consumentisme heeft grote maatschappelijke gevolgen: het kritisch bewustzijn wordt lamgelegd, niemand droomt nog van een nieuwe wereld, maar van een nieuwe koelkast.Marcuse pleit voor de ‘grote weigering’: door zich bewust te worden van...

Hannah Arendt (1906-1975) neemt in de geschiede­nis van de filosofie een unieke plaats in. Ze heeft de filosofie verrijkt met een nieuwe kijk op zowel het actieve als het contemplatieve leven en met een politieke theorie die draait om pluralisme en het vermogen om opnieuw te beginnen. Haar analyses over het totalitarisme, antisemitisme en het kwaad zijn in hun invloed haast ongeëvenaard.Op basis van haar belangrijkste werken en essays biedt dit Elementaire Deeltje een ingang in Arendts veel...