Door de eeuwen heen hebben mensen allerlei pogingen ondernomen om zichzelf en hun samenlevingen te beschermen tegen de ingrijpende gevolgen van schokkende gebeurtenissen: grote rampen en oorlogen, maar ook rampspoed in het persoonlijke leven, zoals geweld, misbruik of ingrijpend verlies. Hoe slaagden mensen erin zich beter te beschermen tegen de ontregelende gevolgen van deze rampen? En wat kwam daar allemaal bij kijken?

'Kwetsbaarheid, weerbaarheid en beschaving' behandelt deze vragen niet a...

De geschiedenis van de Sint Nicolaascultus leest als een biografie van Nederland. Betekenisvolle perioden en gebeurtenissen zijn herkenbaar in de huidige traditie. Van invloed is met name de kerstening, de periode waarin het christendom de plaats overneemt van inheemse heidense godsdiensten. Ook de meer dan 1000 jaar lange strijd tussen het christendom en de islam speelt een belangrijke rol.

De Jong en Pepe brengen de ontwikkeling van de cultus in kaart en bestuderen huidige tradities in Eur...

Wie is Venus? Wie gaat er achter haar schuil? Waarom worden wereldwijd naakte en volle venusbeeldjes gevonden met zware borsten, volle buiken en dikke billen? Waarom lopen de imposante dames poedelnaakt rond in ijskoude tijden? Waarom zijn de meesten overdreven dik terwijl de mensen van toen rank en slank waren? Na jarenlang onderzoek ontraadselt de auteur de betekenis van deze symbolen. Venuskunst gaat niet over vette vrouwen, maar over vetgoede symbolen en bloedmooie lichaamshoudingen die w...

Rijk Timmer presenteert een nieuwe kijk op het gedachtegoed van de bekende middeleeuwse rechtsgeleerde Philips van Leiden. Philips leefde in een wereld van oorlog, pest en het najagen van eigen belangen. Formeel was hij in dienst van de graaf van Holland. Feitelijk stelde hij zichzelf echter in dienst van de samenleving. Tussen 1350 en 1380 deed hij een steeds klemmender beroep op de graaf om het publiek belang te behartigen. De vorst moest de toegang tot schoon water garanderen, de energievo...

Dit boek gaat over vertrouwen, betrouwbaarheid en vertrouwelijkheid, over intimiteit en privacy, over discretie en geheimhouding. Het laat zien hoe deze delicate aspecten van intermenselijk verkeer in de loop der eeuwen zijn ingezet, gerespecteerd, beschermd of geschonden door geliefden en verwanten, vrienden en collega's, maar ook door auteurs en lezers. Henk Nellen is een van de weinige historici die het belang van vertrouwelijkheid als object van onderzoek heeft ingezien en aan de orde hee...

Inhoud: Ten geleide Artikelen: TADGH O'KEEFFE, Aula and camera. The architecture of public and private lives in medieval Irish castles FERRY GOUWENS, Johan van Reede van Renswoude. Een Utrechtse edelman en zijn politieke netwerk in de Republiek (1634-1682) GERD DETHLEFS, Dienst jenseits der Grenze. Adelige Offiziere in Overijssel und im Münsterland 1650-1802 HANNEKE RONNES/BOB VAN TOOR, Op bezoek bij de adel. De buitenplaats als 'protomuseum' vanaf de late zeventiende tot de late neg...

Op 27 juli 1668 hoorde Adriaan Koerbagh in de martelkamer van het Amsterdamse stadhuis dat zijn tong moest worden doorboord, zijn rechterduim moest worden afgehakt, zijn boeken moesten worden verbrand, zijn goederen in beslag moesten worden genomen en dat hij voor dertig jaar in het rasphuis moest worden opgesloten.

Op 15 oktober 1669 was er in Amsterdam in de buurt van de Oude Nieuwstraat 6 geen doorkomen meer aan. Het stond zwart van de mensen die reikhalzend een glimp trachtten op te vange...

Is Zwarte Piet een in essentie racistisch fenomeen? Met deze moderne, tegenwoordig vaak gestelde vraag in het achterhoofd neemt Marcel Bas ons mee naar de nog versluierd aanwezige wereld van uitbundige volksrituelen en voorchristelijke griezels. Want anders dan de moderne zwarte-pietcritici plegen te doen, zal Bas de lezer niet met de historische Zwarte Piet laten kennismaken door zijn oorsprong te laten beginnen met de in de negentiende eeuw afgeschafte slavernij. Nee, we gaan veel verder te...

'De mens is niet om te lijden in de wieg gelegd,' schreef Simon Vinkenoog in 1967. Het tekent de mentaliteit van de toenmalige tegencultuur, een verbijsterend palet van activisme, bewustzijnsverruiming en spiritualiteit. Onmiddellijke ontsnapping aan de knellende banden van de maatschappij was het doel: een vlucht naar boven op de vleugels van idealen of drugs, of allebei. Jan J.B. Kuipers schetst de diverse bewegingen en figuren die de jaren zestig en zeventig tekenden, en vraagt zich af in ...