De Zuid-Afrikaanse Nobelprijswinnaar J.M. Coetzee is vooral bekend als romanschrijver. Wat vele lezers niet weten, is dat zijn werk doordrenkt is van filosofie. Door de thematiek in zijn romans en verwijzingen naar bekende denkers als Jacques Derrida en Michel Foucault, laat Coetzee zien dat hij ook als filosoof een waardevolle gesprekspartner is.

In Coetzee, een filosofisch leesavontuur gaat Hans Achterhuis op zoek naar deze filosofie in het werk van Coetzee.. In het verlengde van iedere rom...

Hans Achterhuis ontmaskert de ideologie van het neoliberalisme tegen de achtergrond van de kredietcrisis. Het neoliberalisme blijkt net zo utopisch als het communisme. Het neoliberale manifest Atlas Shrugged, is na de Bijbel in de VS het best verkopende boek.Op het hoogtepunt van de kredietcrisis gaf voormalig topbankier Alan Greenspan publiekelijk toe dat er kennelijk 'een fout' zat in zijn diepe overtuiging dat vrije markten geen behoefte zouden hebben aan regulering. De man die achttien ja...

Schokkende aanslagen door moslimextremisten staan in ons geheugen gegrift, maar religieus geweld is allerminst het exclusieve domein van de radicale islam. Het is zo oud als de mens en zo actueel als het laatste nieuws. Militante white supremacists in de vs beroepen zich op christelijke waarden, het boeddhistische Myanmar dreef met geweld de islamitische Rohingya het land uit en hindoe-fundamentalisten in India botsen hardhandig met de moslimbevolking. Zit geweld ingebakken in het DNA van rel...

Een noodzaak in het publieke debat

Voortdurend in discussie, niet alleen met anderen maar ook met zichzelf, onderzoekt Achterhuis grote maatschappelijke vragen. We willen allemaal een betere wereld, maar is geweld gerechtvaardigd om die te realiseren, zoals in Syrië of Irak? We hebben ons onderwijssysteem gedemocratiseerd, maar brengt dat niet een nieuwe tweedeling tussen hoger en lager opgeleiden met zich mee? En we hebben onze gezondheidszorg geprofessionaliseerd, maar stemt het belang van...

In het voetspoor van Arendt, en ook veelvuldig in discussie met de actualiteit en de grote romanliteratuur, probeert Hans Achterhuis in zijn 750 pagina's tellende magnum opus Met alle geweld de vele verschijningsvormen van geweld te begrijpen.Welke filosofische, antropologische, sociale en politieke mechanismen zitten erachter? Maken agressie en geweldgebruik als evolutionaire erfenis deel uit van onze menselijke natuur? Als dat zo is, dan lijkt het utopisch om geweld volledig te willen afsch...

'Nooit eerder in de geschiedenis zaten de levens van mensen zo vol met conflicten. We moeten voortdurend ons mannetje staan, of ons vrouwtje - op straat, op het werk, in winkels en zelfs thuis. Het gekke is: ondanks al die confrontaties vloeit er maar zelden bloed. Nooit eerder zelfs was een beschaving zo effectief in het bewaren van vrede. Hoe lukt dat in onze moderne samenleving, wat is het geheim? Daarnaar gaan wij in dit boek op zoek.' - Hans Achterhuis en Nico Koning Een wereld zonder co...

Het is hoog tijd dat we op zoek gaan naar alternatieven voor de desastreuze 'utopie van de vrije markt'. Daarbij kan Utopia van Thomas More ons goede diensten bewijzen, maar we moeten dat 'oerboek' uit 1516 dan wel met nieuwe ogen bekijken. Door de eeuwen heen is de tekst opgevat als een serieuze blauwdruk van een ideale samenleving, maar dat gaat geheel tegen More's bedoeling in. More schreef Utopia nu juist - in het verlengde van Erasmus' Lof der zotheid - als een boek vol spot, maatschappi...

De tien geboden zijn - met een fraai aforisme van de Franse dichter René Char - 'een erfenis die ons zonder bijbehorend testament is nagelaten'. Vorige generaties dachten nog wel over zo'n testament te beschikken. Zij meenden in grote lijnen te weten hoe de geboden moesten worden uitgelegd en toegepast. Die zekerheid is ons moderne mensen uit handen geslagen. Wat moeten wij met een archaïsch voorschrift als 'Gij zult geen andere goden voor mijn aangezicht hebben' in onze multiculturele same...

Als je wil weten wat er speelt in de samenleving, kun je bij Hans Achterhuis terecht. Een filosofenleven lang toont hij een fijne neus voor actuele maatschappelijke kwesties, zoals ontwikkelingshulp, kritisch marktdenken, milieufilosofie, de gevaren van utopisch denken, religie en geweld. Hij wist de Socrates-wisselbeker voor het meest prikkelende filosofieboek tweemaal te winnen, en het verbaasde dan ook niet dat zijn vakgenoten hem in 2011 uitriepen tot eerste Denker des Vaderlands.

Histori...

Nico Koning

Met een voorwoord van Hans Achterhuis

Een uiting van woede gold eeuwenlang als zwak en onbeschaafd. Tegenwoordig luisteren we meer naar mensen die in woede ontsteken. We willen weten wat er achter die woede schuilt, ook als die ontspoort of verdwaalt. Deze meer open houding is nu gewoner en tegelijk worden de remmen op woede zwakker. Mensen komen meer dan ooit in opstand bij vermeend onrecht. Die trend past in een lange emancipatiegeschiedenis, waarbij rechtsgevoel en opstandighei...