HIERONYMUS (ca. 347 420) trok zich, na omzwervingen die hem in Trier, Antiochië, Constantinopel en Rome hadden gebracht, in 385 terug in een klooster in Bethlehem. Hij genoot groot gezag als theoloog en kenner van het Latijn, het Grieks en het Hebreeuws. Vele brieven heeft hij geschreven, aan vele personen in alle delen van het Romeinse Rijk. Daarin behandelde hij uiteenlopende onderwerpen: voorschriften voor opvoeding; regels voor het leven in eenzaamheid; de onverenigbaarheid van rijkdom ...

Waarom leven gelovigen toch zo dikwijls in onmin met elkaar? Op deze belangrijke vraag is al eeuwenlang naar een zinnig antwoord gezocht. Rond het jaar 397 schreef Augustinus hierover een boeiende beschouwing. Ruim dertig jaar was hij bisschop van Hippo Regius in de Romeinse provincie Africa. Gedurende die jaren had hij niet alleen van doen met katholieke christenen, maar ook met allerlei andere. Door hun uiteenlopende visies en praktijken vormden zij een bedreiging voor de eenheid binnen de ...

Bijna veertig jaar lang heeft Augustinus (354-430) in het Noord-Afrikaanse Hippo Regius de geloofsgemeenschap als predikant gediend. Van heinde en verre kwamen mensen naar deze havenstad om zelf de woorden van de befaamde bisschop te beluisteren of zijn preken in opdracht van anderen op te tekenen. Zo zijn ongeveer zeshonderd preken van hem bewaard gebleven.

Voor deze bundel werden 33 preken uitgekozen van de sermones de scripturis. In deze groep preken staat de behandeling van een bijbeltekst...

Deel 2 in de serie Middeleeuwse Monastieke Teksten

Vertaling van de geschriften Over spirituele vriendschap, Toen Jezus twaalf jaar was en Gebed tot de Goede Herder

Vertaling en commentaar:

Simon Slijkhuis, Guerric Aerden ocso, Joost Baneke

inleiding: Guerric Aerden ocso

De cisterciënzer auteurs van de twaalfde eeuw gaven nauwkeurig aan waarnaar onze liefde kan uitgaan: naar onszelf, naar de naaste en naar God. Ze klasseerden alle verlangens en deugden nauwkeurig in overeenkomstige categorieën....

Omstreeks 1130 schrijft Bernardus van Clairvaux een geestelijk traktaat dat bestemd is voor de tempeliers, een militaire orde. Het traktaat, dat als 'Lofzang op een nieuwe ridderorde' furore maakte, beschrijft de voorwaarden voor en etappes van een leven van ommekeer. Bernardus moedigt de tempeliers aan de wegen van Christus te bewandelen. Het document heeft echter een ruimere portee: over de hoofden van de tempeliers heen richt Bernardus zich tot de ridderklasse van zijn tijd, die zich onder...

In Augustinus' oeuvre is de weerslag van zijn polemische instelling en interesse goed te zien. Tal van werken dragen titels met daarin het woord 'tegen' (het Latijnse contra of adversus), variërend van het vroege Uitleg van Genesis 1-3 tegen de Manicheeërs (389) en de Psalm tegen de Donatisten (394) tot het late en omvangrijke Tegen Julianus (421) en Tegen de Ariaan Maximinus (428). Tot in Augustinus' allerlaatste werk, het Onvoltooide werk tegen Julianus (429), speelt de bestrijding van af...

Omstreeks 1075 werd in de buurt van Luik een man geboren die brede nieuwe horizonten zou openen voor de spiritualiteit van het Westen: Willem van Saint-Thierry. Deze erudiete monnik, eerst benedictijn en later cisterciënzer, kwam als een der eersten naar buiten met zijn affectieve en subjectieve beleving van de Godsrelatie, gevat in een rijk literair oeuvre dat uitdrukking wilde geven aan de cruciale band tussen geloof en beleving. Willem kon geen genoegen nemen met een agnostisch spreken ov...

'Woord en daad moeten met elkaar in overeenstemming zijn. Dat is geen opgave, maar vloeit voort uit de navolging van Christus. Kun je dat niet opbrengen dan moet je een ander beroep kiezen.'Jacques SchenderlingDit is het eerste boek in het Nederlandse taalgebied dat geheel gewijd is aan de ethische vragen waarmee pastores geconfronteerd worden. Duidelijk wordt waarom het hard nodig is dat er aandacht komt voor de ambts- of beroepsethiek van pastores.Pastores hebben zelf ook behoefte aan duide...

Bijna veertig jaar lang heeft Augustinus (354-430) in Noord-Afrika de geloofsgemeenschap als predikant gediend. Van heinde en verre kwamen mensen naar de kerk om zelf de woorden van de befaamde bisschop te beluisteren of zijn preken in opdracht aan anderen op te tekenen. Zo zijn ongeveer zeshonderd preken van hem bewaard gebleven. Voor deze bundel werden zeventien preken vertaald van de sermones de scripturis. In deze groep preken staat de behandeling van een bijbeltekst centraal. Dit boek...

Zoals iedere middeleeuwse theoloog heeft Bonaventura zich beziggehouden met het zorgvuldig lezen van de Heilige Schrift. Exegese en theologie waren nog geen twee onderscheiden wetenschappen, maar theologie was begrijpend lezen én uitleggen van schriftteksten.

'Vleesgeworden Woord' bevat voorbeelden van hoe Bonaventura het begin van het evangelie van Johannes leest en uitlegt. Dit is het evangelie dat in de katholieke traditie op Kerstdag wordt gelezen. Hiermee biedt 'Vleesgeworden Woord' tek...