Als cliënten vastzitten in de cognitieve ervaring van hun verhaal, helpt de uitleg van de polyvagaaltheorie ze om hun aandacht te verleggen naar hun autonome beleving en zich bewust te worden van de belangrijke rol die biologie speelt in datgene wat ze ervaren. Het kan echter lastig en intimiderend zijn om deze theorie uiteen te zetten.

Deze flipover biedt therapeuten een laagdrempelige, gestandaardiseerde manier om cliënten te helpen begrijpen welke invloed het autonome zenuwstelsel op hun...

Traumatische ervaringen roepen allerlei ingrijpende sensomotorische reacties op (intrusieve beelden, geluiden, geuren, lichaamssensaties, fysieke pijn, verkramping, verdoofdheid). Een effectieve behandeling vraagt dan ook om een holistische geest-lichaambenadering. Door de theorie en techniek van traditionele gesprekstherapeutische methoden te bundelen met lichaamsgeoriënteerde (ofwel sensomotorische) psychotherapie, heeft Pat Ogden, pionier op het gebied van somatische psychologie, samen me...

Lichaamsintelligentie is veelal nog een onontgonnen terrein in de psychotherapie. Toch is het verhaal dat verteld wordt door de ‘somatische getuigenis’ – gebaren, lichaamshouding, manier van spreken, gezichtsuitdrukkingen, de blik in de ogen en de bewegingen van het lijf – misschien wel belangrijker dan het verhaal in woorden. De taal van het lichaam onthult de erfenis van trauma en van vroegkinderlijke of vergeten dynamieken met gehechtheidspersonen. Door het lichaam een duidelijke p...

In Innerlijke zelfvervreemding overwinnen na trauma combineert Janina Fisher actuele neurobiologische kennis over trauma, dissociatie en gehechtheidsproblematiek met een praktische benadering voor de behandeling daarvan. In duidelijke bewoordingen, die zowel de therapeut als de cliënt zullen aanspreken, stelt ze een behandelmodel voor dat de nadruk legt op ‘verwerking’ – een omvorming van de relatie tot het zelf, waarbij schaamte, zelfverachting en aannames van schuld vervangen worden ...

Mindfulnessmeditatie wordt vaak ingezet om stress te verminderen. Wanneer getraumatiseerde mensen echter langere tijd bewuste aandacht geven aan hun innerlijke wereld, kan dit leiden tot flashbacks, dissociatie en zelfs hertraumatisering. Hoe kunnen we de risico’s van mindfulness voor mensen met een traumaverleden minimaliseren en ze er toch de vruchten van kunnen laten plukken?

In deel I van dit boek geeft David Treleaven een verhelderend, beknopt overzicht van de geschiedenis van mindfulne...

Een psychotrauma dat niet is geheeld, blijft aanwezig in het lichaam en kan tot uitdrukking komen in pijn, ontstekingen of ziekten. Via ieder lichamelijk symptoom kan zo een gedeelte van de onverwerkte levensgeschiedenis tevoorschijn komen. Franz Ruppert ontwikkelde een identiteit-georiënteerde psychotraumatherapie (IoPT), waarbinnen het 'opstellen van het verlangen' wordt gebruikt om trauma's bewust te maken en op te lossen. Daardoor wordt het zelfhelend vermogen van het lichaam ondersteund...

Trauma ligt ten grondslag aan de meeste levensproblemen van mensen, en dan vooral de trauma’s die in het allereerste begin van het leven zijn ontstaan. Voor het zeer jonge kind betekent de ervaring van niet gewild zijn en niet gezien, verwelkomd, geliefd en gewaardeerd worden, een verwoestend begin van het leven. Deze vroege traumatische ervaringen nestelen zich diep en verborgen in de psyche, waar ze een uitgangspunt vormen voor het verdere leven. De invloed op het vermogen van de volwasse...

Deb Dana is de belangrijkste vertaler van Stephen Porges’ invloedrijke polyvagaaltheorie naar de therapeutische praktijk. Dit perspectief op mentaal welzijn wordt nu verder uitgediept in de vorm van een kaartenset.

De kaarten zijn zorgvuldig samengesteld om polyvagale concepten uit te leggen en cliënten uit te nodigen tot verder onderzoek. Ze zijn onderverdeeld in vier categorieën. De eerste drie categorieën betreffen de drie onderdelen van de hiërarchie van het autonome zenuwstelsel: ve...

“De taak van het autonome zenuwstelsel is om ervoor te zorgen dat we overleven op momenten van gevaar en opbloeien in tijden van veiligheid. Om te kunnen overleven, moeten we bedreigingen kunnen herkennen en moet er een overlevingsrespons worden geactiveerd. Voor opbloeien is precies het tegenovergestelde nodig – het afremmen van de overlevingsrespons, zodat sociale betrokkenheid mogelijk wordt. Als we dit vermogen tot activering, remming en flexibiliteit van reageren niet hebben, maakt d...

Ongeboren en pasgeboren kinderen zijn kwetsbare wezentjes. Werd vroeger gedacht dat zij niets voelen, nu weten we dat ervaringen in de moederschoot, of tijdens het geboorteproces of de eerste levensjaren zo overweldigend kunnen zijn dat het hen traumatiseert. Dit kan bijvoorbeeld voorkomen bij lichamelijke of psychische nood van de moeder, complicaties bij de bevalling, abortuspogingen, medische behandelingen, verwaarlozing en zuigelingenzorg die de wezenlijke gevoelens van een kind niet erke...