De Nederlandse Stoomboot Maatschappij te Fijenoord (Rotterdam) bouwde in 1876/77, voor rekening van het departement van Marine, het schroefstoomschip 4e klasse Zr.Ms. Bonaire ten behoeve van de Koninklijke Nederlandsche Zeemagt (Koninklijke Marine). Anno 2012 is dezelfde Bonaire het oudste nog bestaande zeeschip, dat op een Nederlandse werf is gebouwd. De uitzonderlijk lange levensduur van het schip berust op een speling van het lot, die evenwel mogelijk is gemaakt door de degelijkheid van he...

Muziek als herinnering aan de Tweede Wereldoorlog

In Echo van de tijd geeft Jeremy Eichler een gepassioneerd pleidooi voor de sterke relatie tussen het culturele geheugen en muziek in de nasleep van de Tweede Wereldoorlog. Als we het hebben over hoe onze samenleving zich voorbije tijden herinnert, denken we vaak aan geschiedenisboeken, archieven, documentaires en gedenkplaatsen. Maar ook muziek kan dienen als herinnering, zo laat Eichler zien.

Aan de hand van de levens van vier componisten, A...

Ignace Bossuyt opent de deuren van de onvermoede schatkamer van de Duitse barokmuziek tussen 1650 en 1700, de periode na de Dertigjarige Oorlog. Een uitzonderlijk rijke tijd die vooral opvalt door open artistieke grenzen en de daaruit voortvloeiende assimilatie van zee diverse invloeden. Bossuyts boek staat vol geheimtips voor zelden gehoorde werken van bekende en minder bekende componisten. Hij bezorgt de lezer het zalige gevoel dat gepaard gaat met het horen van een schitterend muziekwerk w...

Deze bundel bevat tien geschreven portretten van protestantse politici. Onder hen bekende personen als Barend Biesheuvel, Hannie van Leeuwen en Aritius Talma, maar ook minder bekende als Arie Colijn (broer van minister-president Hendrikus Colijn) en Willem de Vlugt. Zij hebben met elkaar gemeen, dat het protestantse maatschappelijk middenveld de springplank was voor hun politieke carrière. Hun successen en falen, hun dilemma’s en oplossingen worden beschreven. De centrale vraag is hoe zij z...

Vlak voor de Tweede Wereldoorlog werden in Nederland een aantal kruisers, torpedobootjagers, onderzeeboten en kanonneerboten op stapel gezet om de te kleine oorlogsvloot uit te breiden. Er waren zelfs plannen voor de bouw van drie slagkruisers. Sinds de algemene mobilisatie, in augustus 1939, waren er zoveel dienstplichtige zeemiliciens opgeroepen dat zij een zeesoldaten bataljon konden vormen en waren de mariniers aangetreden in hun blauwzwarte jassen. De marinemannen in hun blauwe uniforme...

David Van Turnhout volgt samen met Dirk Verhofstadt het spoor van zijn Joodse grootvader, Ide Leib Kartuz. Op de vlucht voor antisemitisme en geweld, kwam hij in 1929 naar Antwerpen, waar hij zich vestigde als kleermaker. Zijn achtergebleven familie belandde in het getto van Radomsko. Elk familielid werd vergast in Treblinka, er bleef niemand meer over. In België ging Kartuz bij het verzet, maar in 1942 pakten de nazi’s hem op en deporteerden hem via Breendonk en de Dossinkazerne naar Ausc...

De komst van de elektriciteit vanaf eind negentiende eeuw bracht een ongeëvenaarde verandering van het dagelijks leven op gang. Terwijl het land van stroom werd voorzien, kwam vanuit vooruitgangsoptimis me en verheerlijking van de techniek een leger van uitvinders op de been dat op zoek ging naar toepassingen. Dit bracht ons bijvoorbeeld de gloeilamp.

Maar er was meer, zeker binnenshuis. Want niet alleen de wijze van verlichting veranderde, ook die van huishoudelijk werk, verwarmin...

Tijdens de Tweede Wereldoorlog verzetten de Nederlandse bisschoppen zich tegen het nationaalsocialisme, vanuit de overtuiging dat het principieel onverenigbaar is met het christelijk geloof. Onder leiding van mgr. J.P. Huibers verzette het bisdom Haarlem zich tegen pogingen om het nationaalsocialistische gedachtengoed onder zijn gelovigen te verspreiden. Ook werden maatregelen genomen om hen die de NSB en haar mantelorganisaties steunden de sacramenten te ontzeggen. In de praktijk van de dage...

Bestsellerauteur Ian Kershaw over het verband tussen persoonlijkheid en macht en de grootste Europese leiders van de 20e eeuw

Europa’s twintigste eeuw was er een van rampspoed in de eerste helft en wederopbouw en herstel in de tweede. In Persoonlijkheid en macht onderzoekt Ian Kershaw in hoeverre Europa’s turbulente recente geschiedenis werd bepaald door de daden van politieke leiders. Vormden zij de eeuw, of werden ze er zelf door gevormd?

Aan de hand van de meest prominente poli...

Jan Karski, geheim koerier van de Poolse verzetsbeweging, was de eerste die Eden, de Britse minister van Buitenlandse Zaken, en de Amerikaanse president Roosevelt in 1942 en 1943 informeerde over het getto van Warschau en de vernietigingskampen. Ze hoorden hem vriendelijk aan, bleven sceptisch en deden niets. Eden stond Karski geen gesprek met Churchill toe en Roosevelt zei: `Zegt u maar tegen de Polen dat wij de oorlog zullen winnen.

Mijn bericht aan de wereld, al in 1944 geschreven, is een...