Een fascinerende reis door de lange eeuw van utopieën

Het begint allemaal met een enorme knal die over de hele wereld gevoeld wordt: de uitbarsting van de Krakatauvulkaan in 1883. Deze uitbarsting staat in Peter Neumanns boek Vuurland symbool voor de enorme kracht van de utopische ideeën die in de lange twintigste eeuw zijn ontstaan.

Gedurende deze periode volgde het ene utopische wereldbeeld op het andere. Vandaag de dag lijkt de tijd van utopieën echter louter tot het verlede...

De verovering en de zogenoemde ‘pacificatie’ van zwart Afrika waren een langdurig, ononderbroken proces. Geen jaar ging voorbij zonder oorlog, geen maand zonder repressie of gewelddadige actie! Congo werd een privaat domein van Leopold II en daarna een kolonie van België als gevolg van een echte koloniale oorlog. Dat is de boude stelling van Zana Mathieu Etambala op basis van jarenlang intensief onderzoek.

Etambala laat de mensen van toen aan het woord: de blanke militair die samen met ...

In oktober 1913 kregen kolonel De Veer en majoor Thomson van de Nederlandse regering de opdracht te onderzoeken of er in Albanië een Gendarmerie kon worden opgezet. Albanië was net onafhankelijk geworden na vijf eeuwen onderdeel uit te hebben gemaakt van het Ottomaanse rijk. De zes grote mogendheden (Oostenrijk-Hongarije, Duitsland, Frankrijk, Engeland, Rusland en Italië) hadden ingestemd met de onafhankelijkheid van Albanië, maar dan wel onder leiding van een externe vorst (de Duitse pri...

Dit boek vertelt het verhaal van arbeiders en kleine zelfstandigen die geen genoegen namen met hun miserabele leefomstandigheden en streden voor een beter leven. De charismatische oud-dominee Ferdinand Domela Nieuwenhuis hield hen voor dat ook zij recht hadden op een menswaardig bestaan. Een rechtvaardige en vrije socialistische samenleving was mogelijk, maar daar moesten ze zelf wel wat voor doen.

Het vrije socialisme is een ‘vergeten’ sociale beweging in Nederland, die in de drie noorde...

Fiet van Gilse, onbekend tot nu toe in de oorlogsgeschiedschrijving, kan gerekend worden tot een van de grote solisten onder de Nederlandse verzetsvrouwen. Het leven van Fiet – zij studeerde in de jaren ’30 Nederlands en Zweeds in Leiden – verschilde nauwelijks van de meeste studentes, wel was zij veel meer dan de anderen bezorgd om de gevaarlijke toestand in de wereld. De Duitse bezetting in mei 1940 was dan ook een enorme klap. Toen de Nederlandse joden vervolgens eerst geïsoleerd en...

Zo'n 100 jaar geleden was Suriname voor het grote publiek een vrijwel onbekende kolonie. Met de opkomst van de ansichtkaart aan het eind van de 19de eeuw ontstond er een relatief goedkope en eenvoudige manier om met familie en vrienden in het moederland, maar ook in andere delen van de wereld, een glimp van het leven in Suriname te delen. Tussen 1890 en 1930, het hoogtepunt van de populariteit van de ansichtkaart, werden naar schatting zo'n duizend verschillende kaarten in Suriname gemaakt. N...

China is al lang niet meer een economisch succesmodel.

De neo-liberale mythe wilde dat goedkope arbeid de wereldeconomie aanzwengelde.

Na het verplaatsen van arbeid naar Azië zijn weinig werkende arbeiders in het Westen overgebleven.

Concurrentie op de arbeidsmarkt door migratie en onzekere arbeidscontracten hebben het aantal stakingen en de omvang daarvan in het Westen verminderd.

In China staan beide ontwikkelingen felle arbeidersstrijd niet in de weg, maar bevorderen deze zelfs.

Welke zij...

Dit jaar bestaat de academische geneeskunde in Amsterdam 350 jaar. In elf stadswandelingen wordt de lezer langs medisch-historisch erfgoed geleid, met onderweg een inkijk in de praktijkvoering en opleiding van chirurgijns, artsen en moderne specialisten. In het voetspoor van Blasius verbindt het heden en verleden van de medische zorg en opleiding in Amsterdam in een verrassend alledaags perspectief.

In 1669 liep professor Gerard Blasius met zijn studenten van de collegezaal in de Agnietenkape...

Ambitieuze geschiedenis van de twintigste eeuw, vanuit Zuid-Aziatisch perspectief

Zuid-Azië vormt voor een vijfde van de wereldbevolking de thuisbasis. Toch weten we in het Westen maar weinig over de geschiedenis van dit deel van de wereld. Waar wij de wereldoorlogen als de twee belangrijkste kantelpunten van de twintigste eeuw beschouwen, staat in Zuid-Azië de opdeling van het Brits-Indische rijk centraal.

Zuid-Azië-expert Joya Chatterji laat ons op treffende wijze kennismaken...

Thunnis van Oort beschrijft de opkomst van het bioscoopbedrijf in het katholieke Zuiden tegen de achtergrond van modernisering en verzuiling. Hij onderzoekt de dynamiek van aanpassing en verzet bij de totstandkoming van deze nieuwe culturele infrastructuur. Daarbij wordt vooral gekeken naar de manier waarop de ondernemers in deze nieuwe bedrijfstak hun bioscopen positioneerden en naar de strategieën die zij inzetten om het kosmopolitische filmvermaak in te bedden in de lokale omgeving. Katho...