In oorlogsreportages lijkt de medische zorg vaak een haven van vrede in een oceaan van geweld. De ziekenhuizen worden gerund door onbaatzuchtige artsen en verpleegkundigen, die maar één ding willen: het beste voor hun patiënten. Het hospitaal staat zogezegd buiten de oorlog. Maar dat beeld is onjuist, want medische zorg is een integraal onderdeel van de oorlogsvoering.

In Pro Patria et Patienti beschrijft Leo van Bergen de ontwikkeling van de Nederlandse militaire geneeskunde gedurende and...

Dominique Moïsi laat in De geopolitiek van emotie zien waarom sommige culturen eerder met elkaar in botsing komen dan andere. Hij diagnosticeert angst in het Westen, vernedering in de Arabisch-islamitische wereld en hoop in Azië. Door de drijvende krachten achter onze culturele verschillen in kaart te brengen, laat De geopolitiek van emotie ons de wereld van vandaag beter begrijpen. Wellicht biedt het zelfs een vreedzame oplossing voor de onwetendheid en verschillen die ons parten spelen.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog werden bijna 90.000 strafzaken tegen militairen ingeleid bij de Belgische militaire rechtbanken. Bijna één op vijf Belgische militairen kwam dus in ’14-’18 in aanraking met het militaire gerecht. Op eender welk tijdstip van de Grote Oorlog zaten er dan ook tussen de 3.000 à 5.000 Belgische militairen - het equivalent van een infanteriebrigade - opgesloten in Franse gevangenissen… In dit boek gaat de auteur op zoek naar hoe het zover is kunnen komen en o...

Op 27 oktober 1941 werd De Zwarte Hand opgerold. Wat begonnen was als een spannende poging om de Duitse bezetter en zijn lokale medewerkers uit te dagen en te intimideren kwam daarmee abrupt ten einde. Van de prille verzetsgroep, die vooral bestond uit jongeren uit Klein-Brabant en de Rupelstreek, verdwenen er 109 voor vele jaren in de Duitse gevangenissen en kampen. Voor meer dan 70 van hen kwam de bevrijding helaas te laat.

Dit boek vertelt het verhaal van De Zwarte Hand. Over de ontstaansr...

27 oktober 1994

Rechter B.C. Punt liet zich zelfs ontvallen: „Het gaat nu dus nog slechts om het bepalen van de hoogte van het schadebedrag.” Daar sprong Den Hertog bovenop. Ik had de Staat al zeer veel geld gekost.

Dat haal je de koekoek! Dat was het gevolg van de oekaze van de Staat, uitgevaardigd door Luns. Den Hertog keek steeds valser en liet zich ontvallen dat ik slechts theater aan het maken was. Dit heb ik fel bestreden. Ik sloeg terug en noemde Den Hertog en Van Velzen van Buiten...

Waarom toch hebben miljoenen Europeanen achter Hitler en Mussolini aangelopen? Het kan niet anders of zij hebben iets positiefs aangetroffen in het door deze leiders gepropageerde fascisme, iets wat hen aantrok en hoop gaf op een beter leven. Deze aantrekkingskracht van het fascisme vraagt om een verklaring, en wie kan de keuze voor fascisme beter verklaren dan fascisten zelf? In Er moest iets nieuws komen! bundelt fascisme-deskundige Willem Huberts zes contemporaine autobiografische terugbli...

Op 8 december 1944 overviel een groep van 26 verzetsmannen de Leeuwarder Blokhuispoort en bevrijdde zonder een schot te lossen 51 gevangenen. De deelnemers aan de Overval verwierven daarmee een soort heldenstatus. Het succes maskeerde echter de tol die veel van de deelnemers betaalden voor hun verzetswerk.

In het boek De mannen van de Overval beschrijft Hessel de Walle niet alleen minutieus hoe de Overval in zijn werk ging maar schetst hij ook de levensportretten van de 26 overvallers. Daarb...

Vlak voor de Tweede Wereldoorlog werden in Nederland een aantal kruisers, torpedobootjagers, onderzeeboten en kanonneerboten op stapel gezet om de te kleine oorlogsvloot uit te breiden. Er waren zelfs plannen voor de bouw van drie slagkruisers. Sinds de algemene mobilisatie, in augustus 1939, waren er zoveel dienstplichtige zeemiliciens opgeroepen dat zij een zeesoldaten bataljon konden vormen en waren de mariniers aangetreden in hun blauwzwarte jassen. De marinemannen in hun blauwe uniforme...

In dit nummer van Scheepshistorie staan de volgende artikelen:

Vier cruciale maritieme jaren uit de tachtigjarige oorlog

Peter Sigmond

Een map met tekeningen

Ab Hoving

Maritiem Portal: online maritiem-historisch kenniscentrum

Marja de Keuning

Het malle schip van Daam Schijf

Een reconstructie door Bruno van de Stadt, redactie Ab Hoving

In detail: Bonaire (boekrecensie)

Henk van der Biezen

Raadsels rond de buis

Ab Hoving

Het gebruik van koper- en loodplaat in de scheepsbouw van de VOC

Wendy van...

David Van Turnhout volgt samen met Dirk Verhofstadt het spoor van zijn Joodse grootvader, Ide Leib Kartuz. Op de vlucht voor antisemitisme en geweld, kwam hij in 1929 naar Antwerpen, waar hij zich vestigde als kleermaker. Zijn achtergebleven familie belandde in het getto van Radomsko. Elk familielid werd vergast in Treblinka, er bleef niemand meer over. In België ging Kartuz bij het verzet, maar in 1942 pakten de nazi’s hem op en deporteerden hem via Breendonk en de Dossinkazerne naar Ausc...