In 1614 publiceerde de Amsterdamse koopman Roemer Visscher (1547-1620) onder de pretentieloze titel Brabbeling (Beuzelpraat) zijn gedichten. Die bescheidenheid deed zijn werk geen recht. Visscher bood teksten aan, zoals puntdichten en sonnetten, die nieuw waren en anders dan die van de rederijkers. Met merkbaar plezier en veel inventiviteit verkende Visscher de mogelijkheden van het Nederlands en buitte die met woordspelingen uit. Ook introduceerde hij nog nauwelijks bekende klassieke auteurs...

In de rangorde van de fascistische en nationaal-socialistische propaganda stond het woord vooraan. Eerst het gesproken woord; onmiddellijk daarna volgden stromen kranten, tijdschriften, brochures en duizelingwekkende stapels bruine boeken. Het boek werd niet zelden vergeleken met een zwaard, een wapen in dienst van de politieke strijd. Welke publicaties gebruikten het fascisme en nationaal-socialisme om hun idealen te verwezenlijken? Wie waren daarvan de auteurs en de uitgevers? Welke boekhan...

Willem Bilderdijk (1756-1831) was de grootste dichter van zijn tijd, maar ook een dwarsdenker in eeuwig verzet tegen de tijdgeest, en een zonderlinge hypochonder, die tientallen jaren leefde met ‘de voet in ’t graf’, zoals hij het zelf uitdrukte. Het universele genie Bilderdijk was een van de laatste Europeanen die nog over alle kunsten en wetenschappen een deskundige mening kon geven. Dat deed hij dan ook graag, en dat werd hem lang niet altijd in dank afgenomen.

Naast talloze felle t...

Liegen, lasteren en schelden: gesproken woorden kunnen pijn doen. Middelnederlandse teksten tussen 1300 en 1550 besteden veel aandacht aan deze schadelijke potentie van het spreken. De 'zonden van de tong' worden door sommige auteurs zelfs als de achtste hoofdzonde beschouwd. De tong verwoest niet alleen de reputaties van de spreker én degene over of tot wie wordt gesproken, maar brengt ook het zielenheil van beiden in gevaar. De ongetemde tong is in hun visie van nature geneigd om zich te m...

In de proloog van de Beatrijs, een van de verhalen in dit boek, roept de dichter Gods hulp in: 'Moge God het mij vergunnen dat ik de kern van dit verhaal juist weet te treffen en het tot een goed einde breng'. Of hem dat gelukt is, weet je alleen door het verhaal te lezen. Daarvoor moet het verhaal toegankelijk gemaakt worden, en dat geldt voor alle teksten die tot de historische letterkunde gerekend worden.

In dit boek vind je zes verhalen en een toneelstuk uit de Nederlandse literatuur van ...

Voorwoord van de Uil

Heren kunstenaars, heren uitgevers, heer dichter, ik heb u enige aanmerkingen te doen aangaande uw eerste uitgave. Waarom, in dat lijvige boek, in die olifant die u met allen naar de roem tracht te drijven, hebt u het kleinste plaatsje niet gegund aan de vogel van Minerva, de wijze, omzichtige uil! In Duitsland en in dat Vlaanderen dat u zozeer bemint, reis ik gedurig op de schouder van Uilenspiegel, die maar aldus genoemd wordt, omdat zijn naam betekent: Uil en Spiegel, ...