De invloed van de Frankfurter Schule, een groep Joods-Duitse intellectuelen die onder anderen bestond uit Theodor W. Adorno, Max Horkheimer, Erich Fromm, Herbert Marcuse en Walter Benjamin, op de hedendaagse filosofie en cultuur kan nauwelijks overschat kan worden. Vandaag de dag staan deze denkers weer volop in de aandacht: rechts-radicale bewegingen zien hen als de bron van woke, politieke correctheid en andere euvels, terwijl hun scher...

Annelies Verbeke valt in slaap bij spektakelfilms als Spartacus en Gladiator, maar leest nu en dan wel graag een oude Griekse of Romeinse tekst in verta­ling. In haar Homeruslezing gaat ze na wat ze aan haar opleiding op het gymnasium, met Latijn en Grieks in haar vakkenpakket, heeft overgehouden. Bijvoorbeeld het inzicht dat er destijds ook al ge­klaagd werd over ‘de jeugd van tegenwoordig’. Er is veel veranderd sinds de oudheid, maar ook weer niet. Verbeke staat stil bij de oude gesch...

Algerije, zijn geboorteland, is van blijvende invloed geweest op het denken, schrijven en leven van Al­bert Camus. Het landschap, de brandende zon, de zee en de mensen… In vrijwel al zijn werk keert hij terug naar zijn vroege levenservaringen.Camus werd beroemd met zijn romans De pest en De vreemdeling en zijn filosofische essays De mythe van Sisyfus en De mens in opstand. Minder bekend, maar zeker zo mooi, zijn de literaire es­says Bruiloft en De zomer. Hij schreef ze deels na de Tweede ...

Omdat de mens zelf niet wezenlijk verandert, kan en zal de geschiedenis zich telkens blijven herhalen; hetzelfde als altijd, maar anders. Mens worden is een kunst, het nieuwe boek van Nexus-directeur Rob Riemen, is een pleidooi voor humanisme – in de hoop dat wij eindelijk zullen leren van onze geschiedenis. Onze identiteit zou de belichaming moeten zijn van waarden die aan alle mensen toebehoren en die de eenheid van de mensheid bewaren: onze mogelijkheid om in waarheid te leven, recht te ...

In de jaren dertig trokken westerse vrouwen naar Spanje om deel uit te maken van de historische strijd tegen het fascisme. In Morgen of in de toekomst volgt Sarah Watling deze uitzonderlijke buitenstaanders, die moedig en vol overtuiging wilden leven. Watling verweeft de paden van de Amerikaanse journalisten Martha Gellhorn en Josephine Herbst, de Britse schrijfsters en partners Sylvia Townsend Warner en Valentine Ackland, de aristocratische rebel Jessica Mitford en de vrijgevochten dichteres...

Is moederliefde een instinct dat voortkomt uit een ‘vrouwelijke natuur’ of is het grotendeels een kwestie van sociaal gedrag, dat varieert al naargelang het individu, de tijd en de gebruiken? Dat is de inzet van het historische onderzoek dat Élisabeth Badinter in de jaren tachtig publiceerde: ze observeert de evolutie van het moederlijk gedrag gedurende vier eeuwen en stelt vast dat toewijding aan het kind ontstaat – of niet. Tederheid bestaat – of niet. De onthulling dat hét moeder...

Dag in, dag uit komen de grote politieke vraagstukken via allerlei media tot ons, maar zelden hebben we het idee dat politici daar snel en concreet op sturen. Het lijkt wel alsof echte keuzes nauwelijks worden gemaakt of zelfs worden vermeden. Het Binnenhof zakt weg in een poel van onvermogen. Dat heeft niet alleen te maken met de hoofdrolspelers, maar vooral met het systeem waarin zij functioneren, dat koste wat het kost in stand wordt gehouden. Ariejan Korteweg was voor de Volkskrant n...

In 1873 dwingt Groot-Brittannië de sultan van Zanzibar tot het sluiten van

de plaatselijke slavenmarkt, het centrum van de Oost-Afrikaanse mensenhandel.

Een kwart eeuw later is het op het hele eiland gedaan met de

slavernij. Net als met de onafhankelijkheid van het sultanaat. Na de kortste

oorlog in de geschiedenis – nog geen drie kwartier – wordt Zanzibar

een Brits protectoraat. Einde van de slavernij, begin van de onderwerping.

Het westerse imperialisme is, heel paradoxaal, zowel human...

Lief leven vormt de neerslag van de grote liefde voor het land van herkomst van de auteur, Java, en zijn verliefdheid op ‘zijn jongen’, Teguh. Het resultaat bruist van stemmingswisselingen: van innige ontroering tot meedogenloze woede. Er is sprake van vredig beleden fatalisme, Lebensbejahung en vooral ook een alles relativerende humor.

Voor zuiver denken is, ook in het geval van een dwars­denker als Hans Boland, zuiver taalgebruik een eerste vereiste. Dat Boland op dat vlak onmiskenbaar ...