In deze bundeling essays worden verschillende expressionistische films besproken. Het visueel betoverende Das Cabinet des Dr. Caligari wordt benut als beginpunt. Het duistere M van Fritz Lang dient als sluitstuk van In de schaduwen van de toekomst.

Tussen de regels door ziet de lezer Louise Brooks verleidelijk dansen. De Poolse actrice Pola Negri verschijnt plots als woeste bergkat. Bovendien biggelen de tranen van Hertha Thiele langs de woorden aldoor naar beneden zodra Mädchen in Uniform ...

Iedereen zoekt, iedereen camoufleert, doet zich beter voor dan hij of zij is, jonger, hipper, rijker, stoerder, succesvoller. Maar alleen als iemand zich slimmer of cultureel verfijnder voordoet, noemen we het pretentieus.

Maar wat vinden we precies zo irritant? De antwoorden hebben te maken met sociale klasse, met authenticiteit, met hoge en lage cultuur, met voetbalanalisten en superheldenfilms, met Karel van het Reve en Susan...

Kun je na dertig jaar als lerarenopleider nog steeds positief zijn over het vak literatuur? Coen Peppelenbos is het levende bewijs dat het mogelijk is. Ondanks de zwartgallige berichten over het leesgedrag van jongeren, ondanks de alarmerende stukken in de krant.

In Moeten we dit weten voor de toets? relativeert Peppelenbos de leescrisis, laat hij zien waar het ministerie en de instituties tekortschieten en draagt hij genoeg ideeën aan om als docent gemotiveerd te blijven. Dit 15e deel in de...

Van oude mensen is een reisverslag uit het land dat we ooit allemaal zullen bewonen. Het bestaat uit dingen die Laure Adler heeft waargenomen, gehoord, gezien of meegemaakt op het dorpsplein, in de achterafstraatjes of de kroegen van haar nieuwe thuisland. Vroeger werden de bewoners oud genoemd, nu zijn het senioren. Ze worden gevreesd – want ze zijn koopkrachtig – maar ook weggestopt. Terwijl je er misschien wel gelukkig van kunt worden, van wonen in dat eigenaardige land.

...

‘Goldschmidt-variaties’ worden ze wel genoemd, de essays van Tijs Goldschmidt, waarin niets is wat het lijkt, en waarin cultuur en evolutie altijd meer met elkaar te maken hebben dan je op het eerste gezicht vermoedt. In een essay over digitalisering van teksten zoekt hij naar parallellen tussen het kopiëren van DNA en het steeds nauwkeuriger kopiëren en sneller verspreiden van teksten (‘culturele evolutie’). Daarnaast zet hij de biologische betekenis uiteen van, onder veel meer, de...

In deze bundel essays staat het lichaam centraal. Dat lichaam wordt uit elkaar gehaald, geanalyseerd, verlengd, weer in elkaar gezet, en soms zelfs gewichtloos gemaakt.

De ik van deze essays wil in haar jeugd het liefst géén lichaam hebben en onzichtbaar zijn. Ook voelt ze zich meer een tussenmens. Later zal ze vaak uit haar lichaam verdwijnen en onbereikbaar worden. Gaandeweg krijgt ze vrede met haar lichaam, kan ze er steeds meer in landen, en met beide voeten op de aarde komen te staan.

Maar echt houvast vindt ze pas in het water waar ze vrijwel dagelijks zwemt, in alle mogelijke (weers)omstandigheden. In de zwemverhalen onderzoekt ze de grenzen van haar lichaam, en overschrijdt ze af en toe. Steeds meer ziet ze zichzelf als een waterwezen...

In 'Briefroman' geeft Juli Zeh, een van de meest toonaangevende Europese schrijvers van dit moment, een inkijkje in haar schrijverschap. Zeh is bekend van haar romans 'Speeldrift' en 'Nultijd' en ontving voor haar werk een groot aantal prijzen. Door middel van brieven gericht aan haar man, een bevriende literatuurwetenschapper en een bevriende collega geeft ze op een praktische en verhalende wijze inzicht in de manier waarop haar literatuur tot stand komen. Daarnaast gaat 'Briefroman' in op h...

Een romanschrijver is geen puntenslijper in een ivoren toren. Wie literaire fictie bedrijft, wordt gevoed door straatrumoer en wetenschap en alles daartussenin. Een schrijver is schatplichtig - aan vakgenoten en voorgangers, aan roemruchte rebellen en de hele verleden tijd.

Schatplicht bevat essays over de actualiteit van het verleden en de historiciteit van het heden. Over inspiratie en fascinatie, over de valse troost van vroeger en het belang van helden, over wetenschap als vorm van verbee...

In mijn beleving is de weg naar het boek niet even toegankelijk voor iedereen. Wie zich druk maakt over leesbevordering moet eerst weten waarom het boek door zoveel jonge mensen wordt afgewezen. Wat is er zo afstotend aan? Worden de woorden niet begrepen, wordt de schoonheid van een roman niet langer gezien?

In Lang leve de lezer houdt Alex Boogers een vurig pleidooi voor het lezen. Hij werpt zijn licht op de kloof tussen de culturele elite en de schrijvers buiten de gevestigde orde. Media, sc...

Waarom wordt de vergrijzing steevast als ramp voor de samenleving afgeschilderd, en de oudere als nutteloze kostenpost afgeschreven? Paul Steenhuis zet het sombere denken over het ouder worden van nu af tegen de vitale levenshouding van de 18de eeuwse Franse filosoof Voltaire, die tussen zijn 60ste en 83Ste zijn productiefste en vrolijkste jaren beleefde, na zijn 50ste hartstochtelijk minnaar werd, op zijn 65ste zijn wereldberoemde satire Candide of het optimisme schreef en op zijn 83ste met ...