Hij was een wereldberoemde wetenschapper die de Nobelprijs voor Natuurkunde won dankzij zijn relativiteitstheorie. Zij was een nichtje van de sprookjesachtige Oostenrijkse keizerin Sissi en zelf koningin van een klein landje, België. Hij shockeerde de wereld met zijn protest tegen de atoombom, die zonder zijn baanbrekend wetenschappelijk onderzoek niet had kunnen gemaakt worden. Zij shockeerde de wereld met haar bezoeken aan communistisch China en de Sovjet-Unie tijdens de Koude Oorlog. In t...

Het oeuvre van de Franse antropoloog heeft in de tweede helft van de twintigste eeuw een stempel gedrukt op de sociale wetenschappen, die vergelijkbaar is met de invloed van Marx en Freud. Door de toepassing van de structurele methode heeft hij een omwenteling teweeggebracht in de bestudering van sociale organisaties, verwantschapsverhoudingen, classificatiesystemen, mythologie en tribale kunst. Maar ook buiten de culturele antropologie is zijn invloed te bespeuren, zoals in de literatuurwete...

Door haar verregaande bescheidenheid is groothertogin Sophie van Saksen Weimar Eisenach – dochter van koning Willem II – in onze vaderlandse geschiedenis totaal over het hoofd gezien. En toch is deze kleine Oranjeprinses een vrouw van wereldformaat, die voor de cultuur meer betekenis heeft gehad dan welke Oranjevorst ook.

Op achttienjarige leeftijd werd zij uitgehuwelijkt aan erfgroothertog Carl Alexander. Zo houdt ze haar intocht in Weimar, dat sinds de dood van Goethe teert op de r...

In 2024 is het 150 jaar geleden dat de Tweede Kamer het ‘kinderwetje’ aannam, de eerste sociale wet van Nederland. Het bezorgde indiener Samuel van Houten (1837-1930) een plek in de geschiedenisboeken. Maar Van Houten was meer dan zijn kinderwet.

Als jong Kamerlid in Groningen maakte hij naam als de grote vernieuwer van het liberalisme. Hij gold als ‘politiek moordenaar’ van staatsman Thorbecke. Twintig jaar lang was hij de belangrijkste voorvechter van kiesrechtuitbreiding en rechtvaa...

Het bijzondere levensverhaal van de invloedrijkste koffieondernemer van Nederland

We drinken iedere dag koffie en toch kent vrijwel niemand Alfred Peet (1920-2007), de koffiepionier uit Alkmaar die zo bepalend was voor de koffiecultuur. Geëmigreerd naar Amerika ontketende hij een halve eeuw geleden eigenhandig een koffierevolutie. De oprichters van Starbucks, maar ook vele andere toonaangevende koffieondernemers leerden bij hem het vak en noemen hem ‘de godfather van de kwaliteitskoffie’.

Peet onderscheidde zich door zijn enorme kennis en vakmanschap, maar hij werd ook gevreesd om zijn hoge eisen en genadeloze kritiek. In 1966 richtte hij in San Francisco Peet’s Coffee & Tea op, een koffiewinkel die uitgroeid...

Eind zeventiende eeuw verruilde Jan van Gijsen (1668-1722) zijn geboortestad Haarlem voor de Amsterdamse Jordaan en enige jaren later zijn beroep van wever voor dat van schrijver. Voortaan zou hij zijn brood verdienen met de pen. Hij begon met verzen over de actualiteit voor de Antwerpse courant, maar zijn journalistieke ambities kregen pas echt de ruimte in zijn eigen wekelijkse Amsterdamsche Merkurius (1710-1722), ’s lands eerste nieuwsblad op rijm. Dat leverde hem vrienden, maar ook vija...

In de aula van de Rijksuniversiteit Groningen zijn slechts twee portretten van vrouwen in de gebrandschilderde ramen verwerkt. Naast Aletta Jacobs is dat Anda Kerkhoven. Terwijl de meeste mensen Aletta kennen als de eerste vrouwelijk student van Nederland, is over Anda aanmerkelijk minder bekend. Dit boek gaat in die lacune voorzien.

Anda Kerkhoven was een vrouw met principes. Zo was ze tegen vivisectie en koos ze daarom vanuit Nederlands-Indië voor een studie in Groningen, omdat dat de enig...

Dit zevende deel van de Biografieën van Plutarchus van Chaironeia (46-120 n.C.) bevat acht interessante levensbeschrijvingen: Lycurgus, Numa, Eumenes, Sertorius, Agis, Kleomenes, Tiberius en Gaius Gracchus. Lycurgus speelt een hoofdrol, omdat de latere Spartaanse koningen Agis en Kleomenes met hun revoluties teruggrepen op de oude instellingen van Lycurgus. Zijn biografie is van uitzonderlijk belang voor onze kennis over de politieke en sociale structuur van Sparta. Oude Romeinse tradities, ...

De Groningse hoogleraar scheikunde Sibrand Stratingh (1785-1841) bouwde rond 1830 het eerste elektrisch karretje, een verre voorloper van de elektrische auto. Ook reed hij met een door stoom aangedreven koets door Groningen en omstreken. Maar zijn wetenschappelijk werk omvatte veel meer dan dat. In een tijd waarin er in de Nederlandse wetenschap nauwelijks iets van belang leek te gebeuren, deed hij belangrijk en vernieuwend werk, dat in het buitenland hoog werd aangeslagen.

Ulco Kooystra gee...

Margaretha van Bourgondië werd door haar huwelijk met Willem van Beieren gravin van Henegouwen, Holland en Zeeland. Zij verpersoonlijkte het politieke bondgenootschap tussen de Bourgondische en de Beierse dynastie. Na Willems overlijden werd de positie van haar enige kind, Jacoba van Beieren, aangevochten. Margaretha steunde haar dochter en kwam daardoor in aanvaring met mannelijke leden van zowel de Beierse als de Bourgondische dynastie. In dit boek belicht Margreet Brandsma de rol van Marg...