De Holocaust kent volgens historicus Raul Hilberg daders, slachtoffers en omstanders. Maar twee groepen verdienen een aparte vermelding: de overheden en het bedrijfsleven die volgens Hilberg in Duitsland onder de daders vielen. In de bezette landen werden de overheden niet onder de daders geschaard, maar toch speelde de bureaucratie in ieder bezet land een belangrijke rol. Ook de overheid in Nederland waar dit boek over gaat. Van aanvang af waren de Nederlandse ambtenaren niet alleen gespreks...

Fred Schwarz- Treinen op dood spoor

Westerbork, Theresienstadt, Auschwitz, Meuselwitz

‘Het laatste transport naar Auschwitz is vertrokken. Iemand in deze trein zal de honderdduizendste zijn, maar niemand zal hem feliciteren.’

Het is een van de talloze verwijzingen die Fred Schwarz doet in Treinen op dood spoor naar de transporten die vanuit kamp Westerbork vertrokken. Niet vreemd, want hij heeft ze allemaal gezien, bijna honderd deportatietreinen. Hij ervoer dagelijks dat het leven van de...

‘Het was prachtig zoals de wielen van de wagons in het begin in Nederland rolden …’ aldus een trotse Adolf Eichmann, het organisatorische meesterbrein achter de deportaties van de joden uit de door nazi-Duitsland bezette gebieden naar de vernietigingskampen, enkele jaren na de oorlog. Hij had alle reden tevreden te zijn. In geen enkel ander West-Europees land werd zo’n groot deel van de joodse bevolking weggevoerd en vermoord, en dat had ook te maken met de medewerking van veel Nederl...

Op de valreep als arts afgestudeerd in Utrecht. Daarna direct door naar Westerbork. En van daaruit maakte Isaac Cohensius een lange en barre tocht naar diverse zogenoemde ‘Cosel-kampen’ in de buurt van Auschwitz-Birkenau. Dat waren dwangarbeiderskampen ten behoeve van de Duitse industrie, waar Organisation Schmelt een belangrijke rol speelde. Isaac was daar arts, waar hij een niet te benijden rol vervulde tussen de kampbewaking en collega-gevangenen. De arme Amsterdamse Joden vertrouwden ...

Van Wien naar Wiene. De Oostenrijkse gymnasiast E.H.

Kampelmacher kijkt met lede ogen toe hoe de Joden van Wenen na

de Anschluss en de Kristalnacht worden gediscrimineerd,

gekleineerd en geïnterneerd. `De hemel huilt met ons.¿

Hij besluit te vluchten naar het tolerante Nederland. Zijn ouders

laten hem gaan. Hij komt in Nederland aan als achttienjarige illegale

vluchteling. Zijn gedwongen internering in gevangenis Veenhuizen

is het dieptepunt tijdens zijn vlucht. Na de interneringen in

Hellevoetslui...

De opvolger van Claude Lanzmann, de Franse pater Patrick Desbois, trekt verder naar het oosten dan zijn voorganger. Hij is op zoek gegaan naar nog levende getuigen van de moord op naar schatting 1,5 miljoen Joden in afgelegen dorpen in Oekraïne, een moord die soms wordt aangeduid als de vergeten Holocaust. De meeste slachtoffers kregen de kogel, vele werden levend begraven.Desbois’ fascinatie voor deze gruwel gaat terug op de verhalen van zijn opa, die als Franse soldaat in het nazikamp Rav...

Stephan Lehnstaedt

De kern van de Holocaust

Belzec, Sobibor, Treblinka en Aktion Reinhardt

Ruim dertig procent van de Nederlandse Holocaustslachtoffers (ca. 33.500) werd vergast in het vernietigingskamp Sobibor. Hierdoor is Sobibor een belangrijk onderdeel van de Nederlandse Holocaust.

Kamp Sobibor was een onderdeel van Aktion Reinhardt die op 15 maart 1942 van start is gegaan. Deze Aktion, genoemd naar de hoge SS’er Reinhardt Heydrich, behelsde de bouw en werking van drie kampen (Belzec, S...