Het Koninklijk Oudheidkundig Genootschap – een in 1858 opgerichte, aan het Rijksmuseum gelieerde vereniging van kunst- en geschiedenisliefhebbers – koos in de oorlogsjaren systematisch voor doorgaan in de schaduw. Het door de bezetter afgedwongen vertrek van de Joodse leden werd als onvermijdelijk aanvaard; elke openlijke verwijzing naar de Joodse presentie in het verleden werd uitgewist.

Willem van Bennekom heeft ruimschoots gebruik kunnen maken van niet eerder gepubliceerd biografisch m...

Al snel na de Tweede Wereldoorlog werd duidelijk dat er voor het hefschroefvliegtuig een glorieuze toekomst in het verschiet lag, zeker ook voor militaire doeleinden. Toch duurde het nog decennia voordat de helikopter in Nederland een volwaardige plaats verwierf naast de traditionele hoofdwapensystemen van de marine, land- en luchtmacht. In Van iedereen en niemand schetst Rolf de Winter het soms ronduit ontstellend moeizame proces waarin de helikopter zich in Nederland ontworstelde aan zijn s...

Wie aandachtig de historische schilderijen bekijkt waarop Napoleon staat afgebeeld, ziet in de nabijheid van de Keizer vaak een man in een oosters kostuum en met een witte tulband. Dit is Roestam de Mammeluk, een Georgiër die Napoleon meenam van zijn mislukte Egyptische expeditie en die hem als lijfwacht en lijfknecht vijftien jaar lang terzijde stond. Door hun voortdurend samenzijn ontstond er een vertrouwelijke relatie tussen meester en dienaar.

Via de ogen van Roestam, die dag en nach...

Het onstuimige jaar 2021 door de lens van (politiek) fotograaf Bart Maat, met een essay van Leonard Ornstein.

2021 start met de val van het kabinet-Rutte III. Dit vormt het begin van de uitbarsting van een politieke vulkaan met een enorme rookpluim.

De chaos op het Binnenhof is compleet als de inmiddels beroemde foto van Bart Maat wordt gepubliceerd. Hij fotografeert op 25 maart verkenner Kajsa Ollongren die met haar paperassen onder de arm gehaast de Stadhouderskamer verlaat richting diensta...

Hoe Ludwik Fleck de nazi’s om de tuin leidde in een wetenschapsfilosofisch experiment.

Begin 1944 werd de Joodse arts en wetenschapsfilosoof Ludwik Fleck (1896-1961) gedeporteerd naar Buchenwald. Hij moest daar leidinggeven aan een team dat onder doodsbedreiging onderzoek deed naar een vaccin tegen vlektyfus. Na de oorlog beschreef Fleck hoe een ‘Nederlandse student biologie’ en andere wetenschappelijke dwangarbeiders destijds dachten dat ze op de goede weg waren. Fleck wist beter, maar...

Hoe de wetenschap en haar beoefenaars het verschil kunnen maken in de economische politiek.

In Grenswerk. Economen tussen wetenschap en politiek beschrijft voormalig Tweede Kamerlid, geoloog en econoom Jan Middendorp het samenspel tussen wetenschap en politiek aan de hand van het denken en doen van twee Nederlandse economen uit de tweede helft van de vorige eeuw: Jelle Zijlstra en Johannes Witteveen.

De academici, politici en monetaire beleidsmakers Zijlstra en Witteveen botsten bijna vier de...

Geuren kleuren onze levens. Ze geven smaak, brengen herinneringen tot leven, verleiden tot emoties en verlangens, en roepen op tot walging of angst. Geuren hebben en geven betekenis. Maar wat weten we eigenlijk van geur? Over welke woorden beschikken we om onze reukervaringen uit te drukken? Wat zijn de meest aromatische geurplaatsen van Nederland? En bestaat er zoiets als geurerfgoed?

In geuren en meuren is een kleur- én geurrijk geïllustreerd standaardwerk waarin ons reukorgaan ...

Een update van het onderzoek naar de vraag: wie verraadde de onderduikers in het Achterhuis?

De belangstelling voor Anne Frank heeft zich de laatste decennia steeds meer gericht op de vraag wie schuldig was. Schuldig aan het feit dat de acht Joden die ondergedoken zaten in het Achterhuis aan de Prinsengracht 263, werden opgepakt op 4 augustus 1944. De enige overlevende, vader Otto Frank, was er zeker van dat zij verraden waren, en hij had ook zijn verdenkingen. Die betroffen een man die in he...

De gevolgen van de Tweede Wereldoorlog zijn nog steeds merkbaar op allerlei gebieden in onze samenleving. Een van die gebieden is wet- en regelgeving.

De Duitsers stelden tijdens de bezetting allerlei maatregelen in. Een deel van deze bezettingsmaatregelen, zoals anti-Joodse verordeningen, werd na de bevrijding zo snel mogelijk afgeschaft. Een ander, groter deel bleef gelden en een aantal kreeg zelfs een vaste plaats in de Nederlandse wetgeving. Denk aan de radicale vernieuwing van het belast...

Uitdagingen in de waterhuishouding

Door klimaatverandering wordt extreem weer steeds normaler. Zomers worden droger en zware neerslag is geen uitzondering meer. We ervaren vaker de gevolgen hiervan: overstromingen in Zuid-Limburg, een lage waterstand in de Hollandse polders en droogte op de akkers. Nederland staat voor grote uitdagingen op het gebied van waterhuishouding. Dit lijkt buiten de macht van de inwoners te liggen, maar is dat wel zo?

Een veelzijdig beeld van waterschapsdemocratie

Zo...