Het vierde deel van het Verhaal van Gelderland begint met de tumultueuze jaren tussen 1795 en 1815. De Bataafse Revolutie maakte een einde aan de machtspositie van de adel. Daarna werden onder Bataafs-Frans bewind de buiten- en binnengrenzen van Gelderland enkele malen opnieuw getekend en kreeg het gebied nieuwe namen.

In 1815 werd Gelderland een provincie in het Koninkrijk der Nederlanden. Van een zelfstandige positie was nu geen sprake meer. Terwijl de centrale overheid haar gezag uitbreid...

De jaren zeventig van de vorige eeuw waren de jaren van hooggestemde verwachtingen van de politiek, van activisme en idealisme; maatschappijhervorming stond hoog op de politieke agenda. Maar het waren ook de jaren van diepe maatschappelijke en politieke tegenstellingen. In dit gepolariseerde klimaat ontstond de confessionele fusiepartij CDA en groeide een conservatieve tegenbeweging. Daarbij verslechterde de internationale economie na de oliecrisis van 1973, kwamen verouderde industrieën in ...

Wouter Lutkie was een Nederlandse priester die continu in onmin verkeerde met vrijwel het gehele Nederlandse episcopaat – maar die toch niet werd geëxcommuniceerd. Hij had een eigenzinnig karakter en ging zijn leven lang zijn eigen gang, maar een eenling was hij niet. Hij voerde correspondentie met honderden personen, schreef vele boeken en was decennialang actief als journalist, met name in zijn eigen tijdschrift Aristo-.

Lutkie was de enige Nederlander die op voet van vriendschap verkeer...

Een onthullend boek over de oprichters van de VVD, Dirk Stikker en Piet Oud. Aanvankelijk werkten zij in harmonie samen, maar er volgden al snel conflicten.

De oprichting van de VVD was 75 jaar geleden het werk van twee elitaire heren: zakenman Dirk Stikker en politicus Piet Oud. Hoe kwamen de directeur van Heineken’s Bierbrouwerij en de burgemeester van Rotterdam tot het besluit om in januari 1948 een nieuwe politieke partij op te richten?

De VVD was meteen succesvol bij de Tweede Kamerver...

Recent hebben diverse kwesties, zoals de toeslagenaffaire en incidenten tijdens de langdurige kabinetsformatie van 2021‑2022, geleid tot pleidooien voor meer transparantie als onderdeel van ‘een nieuwe bestuurscultuur’. Die pleidooien zijn niet nieuw. De praktijk wijst echter uit dat politiek en bestuur meestal terugvallen op vertrouwelijkheid en beslotenheid. In Openbaarheid in politiek en bestuur. Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2022 wordt dit thema uitgewerkt in bijdragen over de...

De glorie kent vele schaduwzijden

Alle oorlogen in de zestiende en zeventiende eeuw leidden tot economische neergang, behalve de Tachtigjarige Oorlog. Deze leidde juist tot een periode van enorme bloei – zonder Tachtigjarige Oorlog geen Gouden Eeuw. Die grote rijkdom bereikte echter niet iedereen. In de wingewesten overzee werden mensen op grote schaal uitgebuit, en ook binnen de Republiek zelf groeide de ongelijkheid. Katholieken, plattelanders, vissers, de lagere en de middenklasse in de...

Reinier Pauw bepaalde in de vroege zeventiende eeuw het gezicht van Amsterdam én van de Republiek. Deze toegankelijk geschreven biografie laat zich lezen als een spannend epos over een stad, een man en zijn familie.

Toen Amsterdam zich in 1578 aansloot bij de opstand tegen Spanje, kreeg het een calvinisti-sche signatuur. Tegelijk kwam een economisch wonder op gang waarin de stad binnen één generatie uitgroeide tot de grootste handelsmetropool ter wereld. Als geen ander belichaamt Reinier P...

Het eerste deel van het Verhaal van Gelderland gaat over een periode waarin van Gelre of Gelderland nog lang geen sprake was: de prehistorie, de Romeinse tijd en de vroege middeleeuwen. Een lang vervlogen tijd, waarvan de sporen nog altijd in de provincie te vinden zijn.

In de voorlaatste ijstijd vormde een dikke massa landijs het karakteristieke Gelderse landschap met zijn stuwwallen en rivierdalen. Pas toen het klimaat aangenamer werd, vestigden groepjes mensen zich permanent in onze streke...

Zo’n negentig Joodse jongeren bereiden zich tussen 1934 en 1941 in Franeker voor op emigratie naar Palestina. Op de Friese kleigrond gaan ze bij boeren en tuinders in de leer en werken zo aan hun droom om eens het Joodse land mee op te bouwen. Hun kibboets is het voormalige treinstation aan de rand van de stad. Daar voeren zij een eigen huishouding met tien tot vijftien zogeheten Palestina‑pioniers. Overdag verrichten ze zware arbeid op het land, in de avonduren volgen ze lessen in de Heb...

De napoleontische tijd is een korte maar belangrijke periode in de Nederlandse en Rotterdamse geschiedenis geweest. In deze dynamische tijd veranderde er veel op bestuurlijk, fiscaal en juridisch gebied. Tegelijkertijd was het een tijd van diepe crisis, op politiek, sociaal én economisch gebied.

Gedurende de gehele periode woedde er oorlog in Europa. Vooral Nederland werd zwaar getroffen door het continentaal stelsel dat Napoleon in 1806 had ingevoerd. Al het handels- en personenverkeer naar...