Een vlaag van natte hond wurmt zich door dikke blauwe wierookwolken in de Onze-Lieve-Vrouwekerk. De penetrante geur van lijken in ontbinding vermengt zich met de parfumwalm van opgetutte kooplui. Aan een van de tientallen zijaltaren rinkelt voor de honderdste keer een bel. Orgelspel en klokkengelui overstemmen de kreet van een marktkramer bij het portaal. In het schemerduister, langs monumentale schilderijen en fluwelen gordijnen, turen heiligen naar de wirwar van kerkgangers. En wat te denke...

Met een fraaie oorkonde en een gevelsteen werd Bertha Margaretha van der Hof-Kooijman na de oorlog gelauwerd als ‘de moeder van het Rotterdams verzet’. In illegale kringen leek de heroïsche reputatie van ‘tante Bertha ’onomstotelijk, vooral omdat in het laatste oorlogsjaar een uiterst gewelddadige knokploeg haar villa aan de Mecklenburglaan als uitvalsbasis voor overvallen en liquidaties gebruikte. Zelfs de plaatselijke autoriteiten roemden haar toewijding aan de illegaliteit. Maar a...

Ooggetuigen van de bevrijding van Bram de Graaf is het verhaal over het laatste oorlogsjaar, door de ogen van tien Nederlanders.

Begin september 1944 is Nederland in afwachting van de bevrijding: de geallieerden staan aan de grens en het Duitse leger lijkt te zijn ingestort. Meer dan honderdduizend Joodse landgenoten zijn gedeporteerd. Honderden burgers zijn door geallieerde ‘vergissingsbombardementen’ om het leven gekomen en duizenden verzetsmensen zijn opgepakt, van wie velen werden omg...

Op 19 januari 1942 werd het Nederlandse koopvaardijschip Van Imhoff voor de kust van Sumatra gebombardeerd door een Japans vliegtuig, waarna het in de golven verdween. Aan boord bevonden zich bijna vijfhonderd in Nederlands-Indie woonachtige Duitse mannen die aan het begin van de oorlog door de Nederlandse koloniale overheid waren geïnterneerd. De bewakers en de bemanning van de Van Imhoff brachten zichzelf in veiligheid, zonder zich te bekommeren om de in het ruim opgesloten Duitsers. 4...

In juli 2024 trad Dick Schoof aan als minister-president. Hij volgde Mark Rutte op, die het ambt bijna veertien jaar had bekleed – en vormgegeven. Onmiskenbaar heeft het premierschap in die jaren veranderingen ondergaan, niet het minst onder invloed van internationale ontwikkelingen. Als vertegenwoordiger van Nederland in de Europese Raad opereert de minister-president op gelijkwaardig niveau met staatshoofden en regeringsleiders van onder andere Duitsland en Frankrijk; en ook in eigen ...

Jaren geleden vond documentairemaker Willy Lindwer bij het oud papier een bundel met tweehonderd brieven, die afkomstig bleken van vervolgde Joden uit Duitsland, Oostenrijk en Tsjechoslowakije. Ze smeekten de Joodse gemeente in Amsterdam massaal om ze een uitweg te bieden, maar die kon niets voor ze betekenen. De landsgrenzen sloten zich eind jaren dertig meer en meer voor de Joden van Europa. De brieven schetsen een hartverscheurend beeld van hun levensbedreigende omstandigheden.

Historica ...

Elselina Versfelt (1776-1845) brak altijd weer met de regels die voor vrouwen in haar tijd golden. Ze verliet haar gezin om mee te reizen met het Franse leger, soms vermomd als man. Wat ze wilde, was een vrij leven, te paard Europa door. Versfelt was niet alleen amazone, maar ook acteur, uitgever en vooral schrijver.

In 1827-1828 publiceerde ze haar memoires. Deze zeldzame getuigenis van een vrouw over de Franse Revolutie, het tijdperk-Napoleon en de restauratie bleef in Nederland onbekend, m...

In De geboorte van New York beschrijft Russell Shorto met verve hoe Nederland de macht over Nieuw-Amsterdam verloor. Hij laat zien dat dit niet, zoals veel mensen denken, het resultaat was van een militaire overname door de Engelsen, maar dat van een onwaarschijnlijke samenwerking tussen de twee rivaliserende staten. Zo werd de kiem gelegd voor de wereldstad New York. In 1664 droomde Engeland van een Noord-Amerikaans imperium en maakte het plannen om Nieuw-Amsterdam met geweld in te nemen. Ma...

Mei 1940. Nog voor het Nederlandse leger zich overgeeft aan de Duitsers, stappen alle ministers op een torpedobootjager richting Engeland. Op de valreep overhandigen ze de sleutels van het land aan de hoogste ambtenaren van de tien departementen: de secretarissen-generaal. ‘Pas goed op het land en als het te gortig wordt moet je aftreden,’ luidt hun laatste instructie.

Wat doen de tien topambtenaren vervolgens? Hoe reageren ze op de eerste fases van de Jodenvervolging, op het inpe...

De Tachtigjarige Oorlog was niet alleen maar een langdurig conflict tussen opstandige Nederlanders en Spanjaarden dat zich binnen de grenzen van de Nederlanden afspeelde. Heel Europa raakte betrokken, direct of indirect. Hier in Nederland kennen wij het verhaal van de Tachtigjarige Oorlog voornamelijk vanuit het perspectief van onze nationale geschiedenis. De Tachtigjarige Oorlog in Europese ogen belicht ook het internationale karakter van deze slepende oorlog, op basis van de ervaringen en p...