'De voorstander van de stapsgewijze technologie zal de methode kiezen waarmee hij de grootste en dringendste kwalen van de samenleving kan opsporen en bestrijden, en niet zozeer het hoogste goed trachten te zoeken en daarvoor vechten,' schrijft Karl Popper in De open samenleving en haar vijanden uit 1945. Zijn waarschuwing dat een utopisch doel het gevaar met zich meebrengt alle middelen te heiligen, heeft ervoor gezorgd dat we nauwelijks nog onze vingers durven te branden aan een visie op ee...

Krishnamurti's levenslange interesse in opvoeding en onderwijs leidde hem al vroeg tot de oprichting van scholen waar volgens zijn inzichten leraren en leerlingen met elkaar op een totaal nieuwe manier in vrijheid en verbondenheid deelhebben aan het leerproces. Zo ontstonden Krishnamurti-scholen in India, in Groot Brittannië en in de Verenigde Staten van Amerika. Krishnamurti bezocht zijn scholen regelmatig, sprak met leerlingen en leraren en schreef ze een aantal jaren twee maal per maand e...

De Florentijnse jurist en historicus, diplomaat en politiek adviseur Francesco Guicciardini (1483-1540), afkomstig uit een kosmopolitisch handelsgeslacht, heeft een uiterst grillige en even interessante politieke carrière doorlopen in een opwindend historisch en cultureel tijdsgewricht. De Ricordi zijn de neerslag van zijn diplomatieke en politieke ervaringen, een catalogus van beschouwingen, die hun belang ontlenen aan Guicciardini's dubbele carrière, als deelnemer direct betrokken in een ...

In Oude en nieuwe ongelijkheid verhaalt Kees Vuyk over goede intenties en slechte uitkomsten. De belofte van gelijke kansen gaat steeds holler klinken. Wat heb je aan gelijke kansen als je weet dat je niet in staat bent en nooit in staat zult zijn om ze te benutten, en je kinderen evenmin? Vuyk laat zien dat er, ondanks alle goede bedoelingen, in onze egalitaire samenleving een nieuwe vorm van ongelijkheid is ontstaan. Hij toont wat deze nieuwe ongelijkheid behelst, hoe ze is ontstaan en expl...

Een groep reizigers, verdwaald en de wanhoop nabij, belandt op een onbekend eiland in de Stille Oceaan. Algauw maakt hun argwaan plaats voor bewondering. Het eiland blijkt een thuis te bieden aan een welvarende samenleving waarvan de religieuze tolerantie en wetenschappelijke ontwikkeling ver vooruitlopen op Europa.Francis Bacon (1561-1626) geldt als de grondlegger van de moderne wetenschap. Hoe die wetenschap eruitziet en welke rol zij speelt in de samenleving, beschreef Bacon in zijn utopie...

Baruch de Spinoza (1632-1677) wordt algemeen beschouwd als de invloedrijkste filosoof die ons land ooit heeft gekend. Spinoza's levenswerk, de 'Ethica', is een van de belangrijkste, maar ook een van de moeilijkste filosofische teksten die ooit geschreven zijn. In de 'Ethica' onderzoekt Spinoza op welke manier de mens zijn vrijheid kan verwerven - een voor die tijd revolutionaire boodschap. Maarten van Buuren is uitgegaan van een nauwkeurige analyse van Spinoza's terminologie. Dat heeft een ve...

Onlangs verschenen de eerste vier delen van Martin Heideggers persoonlijke notities en dagboekaantekeningen, de Schwarze Hefte. Hierin stelt Heidegger dat er geen toekomst is voor de filosofie dan via de poëzie van Friedrich Hölderlin. In dit boek vergelijkt Eric Bolle Heideggers filosofie met Hölderlins werk. Hij concludeert dat hoe men ook over Heidegger moge denken, wij niet om zijn verhouding tot Hölderlin heen kunnen. Heidegger ontwerpt op basis van Hölderlins werk nieuwe wegen voor...

Henri Oosthout laat zien hoe het wijsgerige denken zich langs wisselende wegen heeft voltrokken, op gelukkige momenten boven zijn tijd uitstijgend maar toch ook steeds aan de tijd, de taal en het karakter van zijn beoefenaars gebonden.Wijsbegeerte is wetenschap noch poëzie en wijsbegeerte is beide. Met de wetenschap deelt zij het streven naar waarheid: de waarheid van 'zo moet het zijn'. Met de dichtkunst deelt zij de macht van de verbeelding, die ook een vorm van waarheid is: niet de onomst...

Dagelijks lopen velen onder ons rond in een stad. Meestal blijven we nergens stilstaan, we moeten vlugvlug van A naar B want we zijn gehaast. Maar ondertussen passeren we van alles en nog wat: een monument, een park, een museum, een universiteitsgebouw, een gerestaureerde kerk of belfort. In dit boek dat een wandeling beschrijft doorheen het Gent van nu, staat het stilstaan centraal: wat is de betekenis van dat alles en nog wat dat we zo achteloos voorbijlopen? Verdwaalde stad is een filosofi...

Het is heel vreemd dat niemand kan vertellen wat de zin van het leven is. Nog vreemder is dat niemand kan vertellen wie hij/zij werkelijk is. Het allervreemdst is dat de mens meent slechts een kostbaar leven te hebben, terwijl wij in de wereld het tegenovergestelde zien. Als een psychopaat laat de mensheid miljoenen mensen vermoorden, martelen, uithongeren, uitsluiten en hem tot slaaf maken van de vrije economie of de vrije wil van een dictator. De mens maakt zichzelf tot slaaf. Uit angst voo...