‘Eindigheid’ – de enige zekerheid die we hebben is dat ons leven eindigt. ‘Verzoening’ met het Zijn zoals het zich manifesteert is de andere pool waartussen ons leven plaatsvindt. Verzoening is een fundamenteel instemmen met de wereld en dat brengt innerlijke groei teweeg. Het gaat dan om de grote deugden, om Zijn en Worden, om esthetiek of de ‘liturgie van het leven’. Het woord ‘God’ vermijdt hij het liefst, omdat het geassocieerd wordt met traditionele vormen van religiosi...

Fernando Savater [*1947] is hoogleraar filosofie aan de universiteit van Madrid en een van de meest gelezen filosofen van onze tijd. Hij verwierf grote faam met talrijke internationale bestsellers, zoals «Het goede leven», «Vrijheid, gelijkheid, burgerschap», «Een kleine filosofie van de vrijheid» en «Het avontuur filosofie». Met zijn kenmerkende opbeurende enthousiasme beredeneert Savater in zijn «Een kleine filosofie van het onderwijs» de grote waarde van onderricht en opvoeding.

...

Wat maakt de mens menselijk. Volgens Simone Weil is dat een aangeboren gevoel voor het goede en voor liefde. Zowel om die te kunnen ontvangen als te kunnen geven. Dat veronderstelt dat dat alleen in relatie tot de ander kan zijn; en daarin is de ander iedere ander zonder aanziens des persoons. Het gaat om een aangeboren gevoeligheid en daarin zijn alle mensen van de wieg tot het graf onderling gelijk. De mens ervaart dat in het bewustzijn van de kern van zijn wezen, zijn ziel. Bovendien stelt...

Het milieuprobleem is inmiddels tot een van de ernstigste bedreigingen

van de moderne samenleving uitgegroeid. Toch lukt het maar

moeilijk om een effectief milieubeleid van de grond te krijgen. De reden

daarvan, zo is de stelling van dit boek, is dat de milieucrisis met de

inrichting van het sociale bestel als zodanig samenhangt. Het brengt

met andere woorden algemene kenmerken van dat systeem tot uitdrukking.

Te noemen zijn dan onder meer de mateloosheid van de moderne

cultuur (sneller, meer...

‘Een politieke partij is een machine om collectieve hartstochten te produceren. . . . Kreeg de duivel de organisatie van het openbare leven in handen, dan zou hij niets ingenieuzers kunnen bedenken.’

In de winter van 1942, tijdens wat haar laatste levensmaanden zouden worden, schreef de Franse denker Simone Weil een korte en explosieve tekst. Ze onthult scherpzinnig hoe politieke partijen een verstikkende invloed kunnen hebben op het democratisch proces.

Weil stelt de gewaagde vraag: wat ...

In De parasiet laat de Franse filosoof Michel Serres zien dat het leven door en door parasitair is. Leven betekent dat je neemt en er niets of weinig voor teruggeeft. Dat geldt voor kleine microscopische wezens, maar ook voor andere levende wezens zoals dieren, kinderen, belastingadviseurs, landbouwers, filosofen, politici en managers. Kenmerkend voor het parasitaire leven is ondankbaarheid of het uitblijven van compensatie.

Toch blijft Serres niet hangen in moraliseringen. De parasiet is deg...

ChatGPT, zorgrobots, drones en AI – nieuwe digitale technologieën bieden ongekende mogelijkheden, maar stellen ons ook voor radicaal nieuwe problemen. Denk aan TikTok en de schending van privacy of de ethische problemen waarmee toezichthoudende algoritmes ons confronteren. Hoe moeten we ons als mens verhouden tot de technologie? Hoe kunnen we op een ethische manier vormgeven aan de technologieën en de impact die ze hebben?

De gangbare technologieopvatting gaat uit van een fund...

Toen Nietzsche in 1900 overleed, liet hij een groot aantal schriften na met aantekeningen, ontwerpen, schema’s en aanzetten tot een gedachte, al dan niet uitgewerkt. Deze massa notities bleef onuitgezocht sluimeren in het Nietzschearchief, totdat in de jaren zestig van de twintigste eeuw twee Italiaanse filosofen, Giorgio Colli en Mazzino Montinari, de papieren ordenden en gereedmaakten voor publicatie. Pas bij het verschijnen van de eerste delen in 1967 werd het belang van deze nalaten...

Per april 2023 is Marjan Slob de nieuwe Denker des Vaderlands. Ter ere van haar denkerschap verschijnt Ruimte maken voor het andere. Het denken van Marjan Slob waarin journalist Jannetje Koelewijn ons laat kennismaken met de nieuwe denker en haar gedachtegoed.

‘Maak je belevingswereld groter, ruimer,’ zegt de nieuwe Denker des Vaderlands Marjan Slob, ‘en je ziet dat er eigenlijk geen verschil is tussen jou en de ander, tussen mensen en andere wezens. Er is alleen een web, een weefsel wa...

Edward Craig (1942) geldt als een der belangrijkste (en ook sportiefste) filosofen van Groot-Brittannië. Hij is emeritus hoogleraar filosofie aan de universiteit van Cambridge en Fellow van Churchill College. Sinds 1993 is hij Fellow van The British Academy en tot 2011 was hij de veelgeprezen hoofdredacteur van de «Routledge Encyclopedia of Philosophy». Tot zijn bekendste boeken behoren «Knowledge and the State of Nature» (1990) en «Philosophy; A Brief Insight» (2009). Tevens speelde h...