Dit boekje gaat over peilingen. Een peiling is een vorm van onderzoek waarbij je gegevens verzamelt door het stellen van vragen aan een grote groep mensen. Dat doe je om meer te weten te komen over hun gedrag of mening. Het voorleggen van een reeks vragen aan een grote groep kan veel tijd en geld kosten. Daarom werken onderzoekers vaak met een steekproef uit een groep. De vraag is dan wel wat je kunt doen met de gegevens uit de steekproef. Kun je daarmee iets zinnigs zeggen over de

groep als ...

Het verdelen van een nalatenschap, het voorkomen van huwelijksproblemen, kabouters die geen padden willen worden en het dilemma van gevangenen, je komt het allemaal tegen in deze spannende Zebra over speltheorie. In dit vrij jonge vakgebied wordt niet alleen door wiskundigen actief onderzoek gedaan, maar ook economen, biologen, sociologen en politicologen houden zich bezig met het modelleren en oplossen van conflicten. Het belang van speltheorie blijkt onder andere uit het gegeven dat de Nobe...

Het is in eerste instantie misschien een vreemd idee om muziek in getallen te willen uitdrukken, maar het zal blijken dat dit soms nuttig kan zijn. Deze Zebra gaat over de toonklasseverzamelingentheorie (Engels: pitch-class set theory), die aan toonhoogten getalswaarden geeft. Op deze manier kunnen bepaalde muzikale technieken verrassend eenvoudig worden beschreven, zoals bijvoorbeeld transpositie en inversie. We zullen zien dat de toonklasseverzamelingentheorie ons helpt de structuur van ver...

Waarom is het zo moeilijk om weer vrede te sluiten na het uitbreken van een oorlog? Het punt van omslag van vrede naar oorlog ligt op een heel ander punt dan de omslag van oorlog naar vrede. Dit soort situaties met zogenaamde 'hysterese' treden in veel andere systemen op zoals ecosystemen, financiële markten en klimaatsystemen. Hoe deze hysterese in eenvoudige modellen optreedt is het onderwerp van studie in dit boekje. In deze Zebra wordt op een duidelijke manier uitgelegd hoe je kantelpunt...

Rob van Oord was van 1974 tot 2014 een markante wiskundeleraar op het Coenecoop College. Gewaardeerd door leerlingen om zijn originele aanpak, de liefde voor zijn vak en soms heel aparte lessen. Collega's kennen hem van workshops bij de Nederlandse Vereniging van Wiskundeleraren en de Nationale Wiskunde Dagen, waarbij hij steeds weer wist te verrassen met originele lesideeën die ook nog eens heel toepasbaar waren. Ook na zijn pensioen is hij op beide terreinen actief gebleven. De weerslag va...

Gravitatie

Zwaartekracht, je hebt er dagelijks mee te maken en je kunt zelfs niet zonder. Toch sta je er waarschijnlijk niet zo vaak bij stil dat bijvoorbeeld voetballen alleen door die kracht mogelijk is. Gravitatie houdt niet alleen op aarde alles netjes op zijn plaats, maar zorgt er ook voor dat onze planeet rond de zon draait en een atmosfeer heeft die leven mogelijk maakt.

Wetenschappers proberen al eeuwen de zwaartekrachtwerking te doorgronden. In deze Zebra volg je hun spoor en doe je ve...

Enkele eeuwen geleden hingen in Japan op tempels fraai geschilderde tekeningen, meestal zonder teksten erbij. Mogelijkerwijs waren het offers aan de Goden, maar ook kan de bedoeling geweest zijn mensen uit te dagen om de boodschappen, die in de tekeningen verborgen waren, te achterhalen. In dit Zebra-boekje worden verschillende meetkundige stellingen voor de lezer kort herhaald en telkens voorzien van sangaku's die met de besproken theorie zijn op te lossen. Ook zijn stellingen die niet meer ...

Wie wiskunde gebruikt, maar de basistechnieken niet goed beheerst, loopt vroeg of laat vast. De Spijkerboekjes geven de mogelijkheid om die technieken in zo kort mogelijke tijd aan te leren. Wiskunde leer je in de eerste plaats door te doen. Daarom volgt na elke stukje uitleg een groot aantal oefeningen.De zeven Spijkers behandelen de onderwerpen van de basiswiskunde gestapeld, in een doorlopende leerlijn, maar de delen zijn ook prima afzonderlijk te gebruiken. Het onderwerp van de vierde Spi...

In deze Zebra maak je kennis met de wiskunde achter patroonvorming. Het boekje gaat in op allerlei soorten patronen, maar het icoon van de zebra-reeks, de zebra zelf, speelt met zijn strepen de hoofdrol. In de voetsporen van de Brit Alan Turing behandelt dit boekje de wiskundige theorie die verklaart hoe patronen als strepen en vlekken zouden kunnen ontstaan op de vacht van dieren. Aan de hand van talrijke opgaven maak je kennis met differentiaalvergelijkingen en de rol die ze spelen bij patr...

Knopen zijn onderdeel van ons dagelijks leven. Een bergbeklimmer, een zeiler of een kampeerder is volledig vertrouwd met knopen. Dat knopen ook in de belangstelling staan van wiskundigen is minder bekend. In de negentiende eeuw probeerde Lord Kelvin met behulp van knopen de atomen te rangschikken. Hiertoe werd een knopentabel opgezet. Dit wordt gezien als het startpunt van de knopentheorie. In dit Zebra-boekje proberen we een aanzet te geven tot verdere bestudering van de knopentheorie. Het b...