Mensen beschouwen zichzelf als superieur. We plaatsen onszelf op een voetstuk, verheven boven de rest van de levende wereld. Daardoor nemen we het vaak niet zo nauw met dierenwelzijn en het milieu. Nochtans wordt ons gedrag sterk verklaard door onze evolutie en hebben we dezelfde achtergrond als alle andere dieren. Een beter begrip daarvan kan ons nederiger maken, schrijft Mark Nelissen.

In Voetstuk vertelt hij in zijn gekende stijl hoe veel alledaagse dingen in oorsprong heel oud zijn. Maak ...

Drie grote figuren uit de hedendaagse tijd, die hun verschillende visie hebben gegeven over de evolutie van het mensdom, komen in het voorliggende boek ter sprake. Teilhard de Chardin kan worden geschetst als een vermaard natuuronderzoeker en tevens als een diep religieus man, die tussen zijn geloof en de wetenschap een brug wist te slaan. Jung is verre maart als psycholoog en schepper van de grondslagen voor een modern mensbeeld. Sartre kent men als moderne wijsgeer met literaire en psycholo...

‘Topinleiding in de evolutie.’ NRC over Het verhaal van onze voorouder

Eeuwenlang hebben we meer willen weten over onze voorouders, en een alomvattend en sluitend verhaal over de evolutie willen schrijven. Maar we hebben in het duister getast en gespeculeerd over de ontwikkeling van het leven op aarde. Maar wat als er een manier bestaat om dat beter te kunnen?

In Het DNA van het leven op aarde laat Richard Dawkins zien hoe met dna de evolutie nog beter begrepen en beschreven kan worden. In ...

Geloof is een cognitief fenomeen, een vorm van weten, dat in dit boek vanuit drie verschillende beginpunten wordt behandeld. Het eerste deel gaat over een biologisch, evolutionair begin, waardoor geloof als cognitief proces mogelijk werd. Het tweede deel heeft een ander begin en gaat over de beperking van het weten tot waarheid door rationaliteit en de verruiming van de subjectiviteit tot veronderstellingen en verbeelding zoals fantasie, die beide ophouden bij een zintuiglijke confrontatie. W...

‘Het bestaan’ begrijpen is een onmogelijke opgave. Maar je kunt er wel een model van maken: je kunt er een mening over hebben. ‘De evolutie’ is zo’n model. In het boek ‘Bestaan begrijpen’ begon de schrijver met het formuleren van wat basis-ideeën. Hij vervolgde met twee boeken: ‘Zelfhandhaving en ‘Menswaardige maatschappij’. Samen vormen ze een drie-eenheid, maar ze zijn heel goed afzonderlijk te lezen.

In dit boek (‘Zelfhandhaving’) wordt dieper ingegaan op het proce...

Over the past millennia, humanity has continuously tried to find in the universe a picture of reality. This led through inventions and discoveries to an increasingly broader picture. However, as only measurable values were taken into account, this still is only part of the whole story. This essay makes a speculative attempt to visualise the ultimate reality by looking beyond the universe and to include non measurable values. This approach could also be a way to repair the serious flaw that we...

Een fantasievolle klassieker over evolutie

Hoe Rhinogradentia zijn fictieve dieren, die zich voortbewogen met hun neus; het zijn als het ware ‘neusgangers’, of ‘snuiters’. Ze vertoonden de meest bizarre evolutionaire aanpassingen. Sommige konden vliegen, andere groeven als een mol, weer andere hingen aan hun neus in een boom. Ze leefden op een archipel in de Stille Oceaan, die al lang geleden in de golven verdwenen is, naar verluidt als gevolg van een atoomexplosie.

Harald Stümpke pu...

In de afgelopen millennia heeft de mensheid voortdurend in het heelal gezocht naar een beeld van de werkelijkheid. Dat leidde via uitvindingen en ontdekkingen tot een steeds ruimer beeld. Maar, omdat alleen is gewerkt met meetbare waarden, is dit slechts een deel van het hele verhaal.

In dit essay wordt een speculatieve poging gedaan het beeld te vervolmaken door voorbij het heelal naar de ultieme werkelijkheid te zoeken waarbij ook niet-meetbare waarden worden meegenomen.

Dit zou ook een man...

Als mensheid hebben we de aarde verkend en ons eigen gemaakt. We kunnen haar ontginnen en voor vele doeleinden aanwenden. Tegelijkertijd lopen we tegen de grenzen op van wat ze aan kan. Het klimaat verandert snel en de natuur raakt ontwricht, met grote gevolgen voor steeds meer mensen.

We beginnen de laatste jaren te erkennen wat er gaande is. Maar begrijpen we onze eigen drijfveren die tot deze ernstige situatie leiden?

Al in de jaren zeventig was ik betrokken bij de milieubeweging. Sindsdi...