De huishoudschool is een begrip in de geschiedenis van het Nederlandse onderwijs. Jarenlang hebben meisjes en jonge vrouwen er een opleiding gevolgd. In de volksmond werden deze scholen al gauw de 'spinazieacademie' genoemd. In werkelijkheid boden zij een veelzijdige studie huishoudkunde waaraan hoge eisen werden gesteld. Het huishouden werd beschouwd als een vak en de functie van huisvrouw als een beroep. Daarom besteedden de huishoudscholen veel aandacht aan de nieuwste inzichten op het geb...

Gedreven helpers - dat geldt voor de mannen en vrouwen die actief waren in de hulporganisaties waaruit in 2000 Cordaid ontstond. Deze grootste katholieke organisatie voor ontwikkelingssamenwerking telt vijf voorlopers: het RK Huisvestingscomité (1914, voortgegaan als Mensen in Nood), Memisa Medicus Mundi (1925), Cebeo (voortgekomen uit het Centraal Missie Commissariaat met wortels teruggaand tot 1912), de Bisschoppelijke Vastenaktie (1961) en de Bond zonder Naam (1938). De vijf voorlopers be...

Van alle vormen van etnisch en raciaal vooroordeel heeft het antisemitisme verreweg de langste geschiedenis. Al in de Oudheid gaven de eerste christenen de Joden de schuld van Jezus' kruisiging. In de Middeleeuwen kwamen daar nieuwe beschuldigingen bij zoals woeker, hostieschending, vergiftiging van bronnen en deelname aan samenzweringen tegen het christendom. Later ging men de Joden zien als een vijandig ras dat een bedreiging vormde voor de raszuiverheid van de Europeanen. In het middeleeuw...

In het Nationaal Historisch Museum zal de Nederlandse geschiedenis gerangschikt worden in vijf 'werelden': Ik en Wij, Land en Water, Rijk en Arm, Oorlog en Vrede, Lichaam en Geest. De redactie van De negentiende eeuw heeft verschillende historici gevraagd een essay te schrijven over de wijze waarop deze werelden wat betreft de negentiende eeuw het beste gepresenteerd kunnen worden. Per thema hebben Eveline Koolhaas-Grosfeld en Lieske Tibbe een aantal afbeeldingen gekozen om te laten zien hoe ...

Inhoud: HERMAN HOLLANDER, Ten geleide ANNECHIEN BERTHEUX, Het reisdagboek van Johan Maurits graaf van Lynden in het archief van kasteel Keukenhof FRANSJE HOVINGA-VAN EIJSDEN, Waaiers op kasteel Keukenhof LOES MOOIJMAN/HENK DUIJZER, The Lily Series in de bibliotheek van kasteel Keukenhof

De Ridderlijke Duitsche Orde Balije van Utrecht is een adellijke instelling die haar oorsprong kan terugvoeren op de kruistochten. Het voortbestaan over een zo lange periode is bepaald geen vanzelfsprekendheid. Twee eeuwen geleden kwam er bijna een einde aan. Napoleon hief de orde in 1811 op en confisqueerde haar bezittingen. Ruim vier jaar later maakte koning Willem I het besluit ongedaan en gaf een groot deel van het bezit terug. In dit boek beschrijft Renger de Bruin hoe de Balije van Utre...

Traditionele beelden van de priester als 'man Gods' hebben de afgelopen decennia ann geldigheid ingeboet. Achter die constatering gaat een complex historisch debat schuil dat ook kerkpolitiek nog steeds doorwerkt. Dat debat kan veel winnen bij het recente perspectief van de cultuurhistorisch gerichte religiegeschiedenis. De bijdragen in deze bundel vermijden oude stereotiepen en stereotyperingen. Hier gaat het dan ook niet langer om priesters als verlengstuk van de hiërarchie, maar wordt dez...

Een mozaïek van stemmen handelt over een topper uit het Nederlandse culturele erfgoed: Vondels Gysbreght van Aemstel, in 1637 geschreven voor de opening van de eerste officiële Nederlandse schouwburg en daarna eeuwenlang op de planken gebleven. De Italiaanse classicus en neerlandicus Marco Prandoni belicht de interpretatiegeschiedenis van deze klassieker op kritische wijze. In een intertekstuele benadering voert hij de lezer naar de verschillende werken en genres die in Gysbreght meeklinken...

In heel Europa werden drama en theater in de tweede helft van de achttiende eeuw gedragen door een hartstochtelijk verlangen naar natuurlijkheid. Drama en theater moesten natuurlijk zijn of niet zijn, zo valt te lezen in de theater-esthetische geschriften van Diderot tot Mercier, van Lessing tot Goethe. Na de succesvolle opvoering in de Muntschouwburg van Diderots burgerlijke drama Le père de famille in 1761 brandde ook in Brussel de discussie in volle hevigheid los. Maar wat behelsde het ve...