Op reis met pen en penseel

Op 15 januari 1863 begon de Dordtse kunstenaar Frans Lebret, samen met zijn broer Jan Hendrik, aan een reis naar Java. Het doel hiervan was een bezoek aan hun broer Gerrit, suikerfabrikant te Pasuruan op Oost-Java. De broers Lebret ondernamen deze reis als toeristen. Ze reisden per trein naar Marseille, vervolgens met de Franse maildienst vanuit Marseille naar Alexandrië en via de zogenoemde overlandroute per trein naar Suez. Van daar gingen de broers per schip via...

Erasmus staat in wetenschappelijke kringen nog steeds volop in de belangstelling. Vrijwel jaarlijks verschijnen er nieuwe studies over hemzelf en zijn werk. Vooral in herdenkingsjaren zien dikwijls meerdere monografieën of bundels het licht. Het betreft zowel wetenschappelijke studies, die bepaalde (deel)aspecten van Erasmus’ leven en werk onder de loep nemen, als ook populair-wetenschappelijke publicaties die wat algemenere kennis over hem voor een wat groter publiek toegankelijk maken.

...

Niet Willem van Oranje, maar Maurits en Frederik Hendrik zijn als de bekendste militairen uit de Tachtigjarige Oorlog tevoorschijn gekomen. Beide zonen van de prins zouden echter pas na decennia van het begin van dit conflict, en het lange voortraject daarvan, een rol gaan spelen. De naam van Willem van Oranje is uiteraard ook onlosmakelijk verbonden met genoemde oorlog, waaraan hij de eretitel 'vader des vaderlands' heeft overgehouden, maar wat is hiervan precies de betekenis?

Zo zou Willem...

Het Westland, sinds de 18e eeuw dé tuinbouwstreek van Nederland, kent een rijke geschiedenis. Bewoningssporen gaan terug tot de Steentijd. In de Romeinse Tijd was het Westland, gunstig gelegen aan de Maasmond en aan het kanaal van Corbulo, een dichtbevolkt gebied. Tijdens de Gouden Eeuw kwam het grootste deel van het Westland in het bezit van Oranje: de prinsen waren heer van Monster, Naaldwijk, Wateringen en ’s-Gravenzande. In het lustoord, dat het Westland in de 18e eeuw was, verschenen...

In 1850 bedacht de Amsterdamse onderwijzer Jan Schenkman (1806-1863) een personage dat een zware stempel zou drukken op de Nederlandse cultuur: Zwarte Piet. Vijf jaar later creëerde hij een ander succesvol personage: de even laffe als lepe joodse soldaat Levie Mozes Zadok. Beide figuren wekten de spotlust op. Levie was zelfs een rage. In 1855 verkochten elkaar genadeloos beconcurrerende uitgevers binnen enkele maanden ruim 56.000 Levie Zadok-drukwerkjes. Hoe is dat daverende verkoopsucces te...

Van gewone middeleeuwers zijn nauwelijks geschreven documenten overgeleverd. Hoe zij dachten over de leer van de kerk, weten wij dus niet uit de eerste hand. Toch valt er wel iets te zeggen over de manier waarop mensen in huiselijke kring en maatschappelijk leven uiting gaven aan hun geloof. Dit boek beschrijft en verbeeldt de religieuze cultuur aan de hand van voorwerpen, zoals aardewerken heiligenbeeldjes, simpele gebedenboekjes en prachtig ge llumineerdegetijdenboeken, pelgrimsinsignes, ...

Het koloniale verleden van de Universiteit Utrecht kent verschillende

aspecten. Henk van Rinsum beschrijft de ontwikkeling van

(wetenschappelijke) kennis die handelt over de kolonie, kennis die

ontwikkeld is in de kolonie, kennis die bestemd is voor de kolonie en kennis

die eigendom is van de kolonie. Rode draad is het idee van Westerse

superioriteit op het terrein van kennisverwerving en kennisoverdracht,

gebaseerd op de fundamentele tegenstelling tussen ‘ontwikkeld’

(dus modern) en ‘(...

De Indische schrijfster Dé-Lilah (pseudoniem van Lucy van Renesse) publiceerde

in 1899 een boek over haar reis over Java. Ze schreef echter ook een verslag van

een reis in 1897 langs de westkust van het tegenwoordige Maleisië. Dit verhaal

van een Indo-Europese vrouw die alleen door een onherbergzaam gebied reist,

wordt nu voor het eerst openbaar gemaakt. Het is fascinerend en uniek vanwege

Dé-Lilah’s hybride en kritische perspectief op het Nederlandse en Engelse

kolonialisme. Maar het is...